تحلیلی بر مجمعِ تشخیصِ، پس از هاشمی رفسنجانی

فرید مدرسی، روزنامه نگار، در تحلیلی بر مجمعِ تشخیصِ مصلحت نظام، پس از هاشمی رفسنجانی، در تلگرام نوشت:

پس از “اکبر هاشمی رفسنجانی” چشم‌ها به کرسیِ ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام دوخته شده که چه کسی بر آن خواهد نشست؟! این سوال، پرسشی دیگر در آغوش دارد که سیاست کلی نظام برای نقش آتی این نهاد چه خواهد بود و آیا پس از هاشمی، فربه‌گی این نهاد ادامه پیدا می‌کند؟ به این دو پرسش، باید همزمان پاسخ داد.

1⃣ اگر پاسخ به پرسش آخر، منفی باشد و مجمعِ تشخیصِ مصلحت همانگونه که در وظایفش آمده، تنها شورایی مشورتی برای رهبری قلمداد شود، قاعدتاً ریاست‌ آن به مانند دبیری شورا، نقش اجرایی برعهده می‌گیرد؛ تا جایگاهی ریاستی و سیاست‌‌ورزانه. اگر اینچنین شود که محتمل است، دیگر تفاوتی نمی‌کند که چه کسی بر کرسیِ ریاست تکیه زند. هر عضوی از اعضا این نقش را برعهده گیرد، کاری ساده و اداری را عمل خواهد کرد؛ چه معمم و چه مکلا، چه سردار و چه حقوق‌دان، چه دیپلمات و چه فقیه… این هنگام دیگر این جایگاه تاثیری بر تحلیل بافتِ قدرت در جمهوری اسلامی نخواهد گذاشت و حضور و عدم حضور هر شخصیتی، تفاوت آنچنانی در تحلیل‌ها ندارد. بلکه تنها کلیت شورا نقشِ خود را ایفا خواهد کرد.

2⃣ اما آنگاه که بخواهیم پس از هاشمی رفسنجانی، مجمع تشخیص مصلحتی را متصور شویم که همچون گذشته قوه‌ای چهارم به نظر رسد و رئیس در کنار روسای سه قوای بنشیند، قاعدتا به‌نظر می‌رسد، نامزد این نهاد جهت ارزیابی و حل اختلاف میان قوه مقننه و شورای نگهبان، معمم و فقه‌دان است. از دیگر سو، ضرورت دارد، میان چهره‌های اصلی جمهوری اسلامی، فردی موجه و شناخته شده به حساب ‌آید. همچنین توان جسمی و فرصت لازم را هم داشته باشد. اگر این موارد را مبنا قرار دهیم، آنگاه نام سه شخصیت به ذهن می‌رسد: ‌

حسن روحانی، سید محمود هاشمی‌شاهرودی و علی‌اکبر ناطق‌نوری.

اولی که رئیس جمهور است و امسال سال کاندیداتوری مجدد اوست، پس هیچ فرصتی برای حضور در چنین جایگاهی نخواهد داشت. اما میان دومی و سومی، قاعدتا بر اساس در نظر گرفتن مواضع سیاسی‌شان، “سید محمود هاشمی‌شاهرودی” احتمال بالاتری دارد که بر کرسی ریاست مجمع بنشیند. البته حضورش با گمانه‌زنی‌هایی دربارهٔ آینده جمهوری اسلامی روبرو می‌شود که شاید این خود وجهٔ سلبی‌اش باشد. از سوی دیگر، قاعدتا جایگاهش در حوزه با کاستی‌هایی روبرو می‌شود که دیگر فرصت پرداختن به آن عرصه را نخواهد داشت.

3⃣ شاید راه سومی هم باشد؛ یعنی چهره‌ای فقه‌دان برگزیده شود اما نقش مجمع اندکی نسبت به گذشته کاسته شود و نامزد ریاست مجمع از نسل اول انقلاب اسلامی نباشد؛ افرادی چونان سید ابراهیم رئیسی که تولیت آستان قدس شد، صادق لاریجانی که رئیس قوه قضاییه یا علیرضا اعرافی که مدیر حوزه علمیه. در گذشته اینان برگزیده شده‌اند. اگر این مشی سوم به‌کار آید، می‌توان نام‌هایی مانند “سید محمدرضا مدرسی‌یزدی” را به عنوان رئیس جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام نام برد.

انتهای پیام