«می‌ترسیدم برخی روزنامه‌ها از خبر ترور حاج قاسم جا بمانند!»

محمد خدادی، معاون مطبوعاتی وزیر سابق ارشاد گفت: مخاطب رسانه‌های ایرانی یک روز محکوم بود، الان حاکم است اما رسانه‌های ایرانی با حاکم همان‌گونه برخورد می‌کنند که با محکوم برخورد می‌کردند و این را مخاطب پس می‌زند.

مدیرعامل خبرگزاری ایرنا در دولت یازدهم با اشاره به تحولات مفهوم و کارکرد رسانه در جهان امروز، نگاه حاکم بر رسانه‌های ایرانی را نیازمند بازنگری خواند و انصاف نیوز گفت: رسانه‌های ما بیشتر از این‌که نیوز تولید کنند، ویوز تولید می‌کنند؛ یعنی به نقل قول از آدم‌های مختلف می‌پردازند. نماینده مجلس گفت، عضو اتاق بازرگانی گفت، معاون وزیر نیرو گفت، مدیرکل وزارت جهان گفت. این‌ها هیچ ارزش خبری ندارد. هیچ رسانه‌ای در جهان را پیدا نمی‌کنید که این مقدار اظهار نظر و گفته‌های مسئولانش را به عنوان خبر منتشر کند.

خدادی ادامه داد: در یک کشور، دو سه نفر هستند که سخنان‌شان در حکم اعلام موضع است و اهمیت دارد. بقیه مقامات اگر حرف کارشناسانه بزنند، ارزشمند است. «فلانی گفت» خبر نیست و هیچ ارزشی ندارد.

او به وجود 13 هزار رسانه در ایران، 41 خبرگزاری و 400 روزنامه سراسری اشاره کرد و گفت: با این تعداد، قاعدتا انتظار داریم رسانه‌های ما افکار عمومی را ببلعند در حالی‌که می‌دانیم مردم چندان توجهی به رسانه‌های داخلی ندارند.

خدادی افزود: دلیل بی‌توجهی مردم به رسانه این است که رسانه به نیاز مردم بی‌توجهی کرده و هنوز در پی تولید خبر با کیفیتی است که اشاره کردم.

این کارشناس رسانه با تعریق دو قالب خبر و پس از خبر برای هر رویداد، وظیفه امروز رسانه‌ها را تولید و تامین محتوا در قالب پس از خبر دانست و گفت: امروز خبر توسط انسان‌رسانه‌ها و در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود اما پس از خبر متعلق به رسانه است و اتفاقا این‌جاست که می‌تواند مخاطب را پای‌بند خودش کند.

او ادامه داد: سقوط هواپیما، خبری است که توسط انسان‌رسانه‌ها و در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود اما این‌که چند مسافر داشته، از کجا به کجا می‌رفته، متعلق به کدام خط هوایی بوده، چند نفر کشته شده و چند نفر زنده مانده‌اند و… یعنی پس از خبر، کار رسانه است و همان‌طور که اشاره شد اگر رسانه این‌جا با دقت و صداقت عمل کند، می‌تواند اعتماد مخاطب را بازسازی کند.

معاون اسبق مطبوعاتی وزارت ارشاد به برگزاری نمایشگاه رسانه در بهمن ماه سال گذشته اشاره کرد و گفت: نمایشگاه‌ها در جهان با هدف‌های روشنی برپا می‌شوند؛ نمایشگاه یا به قصد فروش محصول است، یا برای به اشتراک‌گذاری تجربه‌ها و رسیدن به راه‌حل‌های مشترک برای مشکلات صنف تشکیل می‌شود یا قصد دارد ارتباط بی‌واسطه با جمعیت هدف خود برقرار کند اما نمایشگاه رسانه‌های ایران هیچ‌کدام از این اهداف را دنبال نمی‌کند و در واقع سردرگم است.

خدادی سردرگمی نمایشگاه رسانه را ناشی از سردرگمی رسانه دانست و اضافه کرد: من سال 92 که به ایرنا رفتم، در جمع همکاران گفتم آقایان و خانم‌ها! باید هر کاری که تا امروز انجام داده‌ایم را متوقف کنیم. باید کار دیگری کنیم و راه دیگری برویم که من هم نمی‌دانم چیست اما حتما باید به راه‌های جدید برویم.

خدادی با بیان این‌که نحوه کار چندین رسانه معتبر جهانی را از نزدیک مورد بررسی قرار داده، به نقد وضعیت رسانه‌های ایرانی پرداخت و گفت: ما لایه‌ای در رسانه‌های ایرانی ایجاد کرده‌ایم به عنوان مدیر رسانه که یک‌روز هم کار خبری نکرده است. نه بلد است خبر بنویسد، نه بلد است تیتر بزند، نه بلد است لید بنویسد و… مدیر رسانه شده چون بنگاه را اداره می‌کند در حالی‌که مدیر آسوشیتدپرس وسط اتاق خبر می‌نشیند و خودش تیتر می‌زند و لید می‌نویسد.

او افزود: شنبه پس از شهادت حاج قاسم، من نگران بودم برخی روزنامه‌های ما اصلا خبر را ندیده و نزده باشند چون تجربه‌های قبلی داشتم و می‌دانستم برخی روزنامه‌ها پنج‌شنبه بسته شده و رفته‌اند تا صبح شنبه! یعنی احتمال داشت برخی روزنامه‌ها از خبر ترور جا بمانند.

این کارشناس رسانه راه حل بازگشت مرجعیت رسانه به داخل را تولید بر اساس نیاز مخاطب دانست و گفت: در دهه 1360، رسانه تولید می‌کرد و مردم محکوم به مصرف بودند. مردم منتظر می‌ماندند تا روزنامه و مجله منتشر شود که از اوضاع با خبر شوند. امروز همه با خبر هستند و اگر سراغ رسانه می‌روند، یا جزییات می‌خواهند یا تحلیل. بنابراین به نظرم اولین راه نجات رسانه‌های ایرانی این است که از مخاطب به تولید برسد.

معاون اسبق وزیر ارشاد، مشکل صداوسیما را بی‌اعتنایی به خواست مخاطب دانست و افزود: صداوسیما تعدادی برنامه تولید و پخش می‌کند بدون این‌که توجه کند آیا مخاطب این تولید را می‌پسندد یا نه. رسانه‌های دیگر هم اگر مسیر صداوسیما را بروند، محکوم به ریزش مخاطب هستند اما اگر به نیاز مخاطب توجه کنند، کم‌کم اعتنا و اعتماد او را خواهند داشت.

خدادی دومین راه برای بازگشت مرجعیت رسانه به داخل کشور را رها کردن ویوز و پرداختن به نیوز خواند و ادامه داد: رسانه هرچه کمتر اظهارنظرهای بی‌خاصیت و بی‌اهمیت را منتشر کند موفق‌تر است. از آن‌سو هر چه به تحلیل و تبیین بپردازد موفق‌تر است؛ درواقع رسانه از کارکرد تبلیغی باید به کارکرد تبیینی تغییر حالت بدهد.

او سومین راه حل را رها کردن پوشش و حرکت به سمت سوژه عنوان کرد و افزود: بخش بزرگی از رسانه‌های ما شکل گرفته‌اند که کارها و اقدامات دستگاهی را پوشش دهند اما به نظر من تا وقتی که پوشش هدف رسانه است و دنبال سوژه نمی‌رود، محکوم به شکست است.

رئیس اسبق خبرگزاری جمهوری اسلامی، آشنانبودن بخش بزرگی از اهالی رسانه‌های ایرانی با زبان‌های دیگر را یکی دیگر از مشکلات این حوزه دانست و اضافه کرد: خبرنگار، دبیر و سردبیری که بتواند رسانه‌های دنیا را رصد کند، کسی که بتواند محتواهای تولیدشده در رسانه‌های تراز را ببیند، حتما با دید بهتر و عمیق‌تری در تحریریه می‌نشیند.

خدادی در پایان گفت: مخاطب یک روز محکوم بوده و الان حاکم است. رسانه نمی‌تواند و نباید با محکوم و حاکم یک نوع برخورد کند. اگر رسانه‌های ایرانی همین نکته را درک و بر اساس مقتضیات آن عمل کنند، بخش زیادی از مشکلات این حوزه حل می‌شود و شاهد آشتی مخاطب با رسانه‌های ایرانی خواهیم بود.

انتهای پیام