درمان درد با داروی بدون نسخه | گزارشی از قزوین

محمد بهرامی در سایت ولایت قزوین نوشت: «این روزها کمتر کسی پیدا می‌شود که مسیرش به داروخانه نیفتد و دارو نخرد، چه با نسخه پزشک و چه برای داروی دستی، تقریبا همه مردم به داروخانه مراجعه می‌کنند. کاهش درد و بهبود جسمی نیز تنها دلیلی است که مردم را به سوی داروخانه‌ها می‌کشاند و آنها روزانه حداقل چند قلم دارو را تهیه می‌کنند. در این بین آنهایی که نسخه دارند، داستانشان مجزا است اما عده زیادی هم برای تهیه داروی بدون نسخه و یا به اصطلاح داروی دستی به داروخانه مراجعه می‌کنند. مردمی که یا باید داروهای خود را تمدید کنند و یا افرادی که به خاطر مشکلات اقتصادی و نداشتن پول دکتر، داروهای قبلی و یا داروهای جدیدی را که دوستان و آشنایان به آنها معرفی کرده‌اند را خریداری می‌کنند. پدیده‌ای که این روزها بسیار هم زیاد شده و به نظر می‌رسد داروخانه‌ها هم بیشتر تمایل به فروش داروهای دستی دارند زیرا سود بیشتری برای آنها دارد. از این رو بسیاری از آنها، باجه‌ای با عنوان بدون نسخه راه‌اندازی کرده‌اند تا مردم بدانند باید از کجا داروهایشان را تهیه کنند و اتفاقا این باجه‌ها از دیگر باجه‌ها در داروخانه‌ها شلوغ‌تر هستند.

هزینه مراجعه به پزشک زیاد است

چندی پیش که برای تهیه چند قلم دارو به یکی از داروخانه‌های دولتی رفته بودم با مردی مواجه شدم که قریب به هفت قلم قرص و شربت بدون نسخه می‌خواست؛ پزشک داروخانه به او گفت که چند قلم از این داروها باید با نسخه پزشک باشد و بدون نسخه امکان ارائه دارو را ندارد اما مرد اصرار داشت که همه داروها را بدون نسخه تهیه کند چون توان پرداخت هزینه ویزیت را ندارد!

متصدی داروخانه به او گفت: اگر این داروها را پزشک برای شما تجویز کند با هزینه کمتری می‌توانید آنها را تهیه کنید اما اکنون باید به صورت آزاد، رقم بالایی را بابت خریدشان بپردازید.

اما مرد مراجعه کنند اصرار داشت که نمی‌تواند به پزشک مراجعه کند و برای راضی کردن متصدی داروخانه به او گفت که این داروها را پزشکی از تهران برای او تجویز کرده است و اکنون برایش مقدور نیست که بتواند پیش دکتر رفته و نسخه بگیرد. مرد وقتی از گرفتن داروها ناامید شد با همان چند قلمی که گرفته بود داروخانه را ترک کرد اما به وضوح مشخص بود که بخاطر مشکلات مالی نمی‌خواهد به پزشک مراجعه کند.

چه داروهایی بدون نسخه در نظر گرفته می‌شود؟

داروهای بدون نسخه (OTC) داروهایی هستند که مستقیما بدون تجویز پزشک به افراد فروخته می‌شوند. داروهای بدون نسخه بیماری‌های مختلفی از جمله درد، سرفه و سرماخوردگی، اسهال، یبوست و آکنه و علائم آنها را درمان می‌کنند.

علاوه بر موادی مانند آسپرین و استامینوفن که مردم معمولا به عنوان داروهای بدون نسخه می‌شناسند، بسیاری از محصولات رایج دیگر توسط سازمان غذا و دارو (FDA) داروهای بدون نسخه در نظر گرفته می‌شوند. برخی از خمیردندان‌ها، دهان‌شویه‌ها، برخی از انواع قطره‌های چشم، پاک‌کننده‌های زگیل، کرم‌ها و پمادهای کمک‌های اولیه حاوی آنتی‌بیوتیک و حتی شامپوهای شوره سر جزو داروهای بدون نسخه محسوب می‌شوند. هر کشور تعیین می‌کند که چه داروهایی در آن کشور OTC موجود است.

نداشتن هزینه مراجعه به پزشک از دلایل تهیه داروی بدون نسخه است

برای دانستن میزان تهیه داروی بدون نسخه توسط مردم از یک متصدی داروخانه چند سوال بسیار کوتاه پرسیدم آن هم نه برای تهیه گزارش، بلکه از سر کنجکاوی، که اکنون آن را به این گزارش اضافه کرده‌ام .

او در این‌باره گفت: تقریبا 30 یا 40 درصد کسانی که به داروخانه مراجعه می‌کنند داروی بدون نسخه می‌خواهند که برخی از این داروها بدون نسخه قابل ارائه هستند و برخی دیگر را نمی‌توانیم بدون نسخه ارائه بدهیم.

او افزود: بیشتر کسانی که داروی بدون نسخه می‌خواهند یا تقاضای تکرار داروهای قبلی را دارند، متاسفانه هزینه مراجعه به پزشک را ندارند و فقط می‌خواهند دارویی را که نیاز دارند تهیه کنند.

او ادامه داد: این روزها که سرماخوردگی‌ها در مدل‌های مختلف مردم را مریض کرده‌اند، بیشتر داروهای بدون نسخه برای درمان این بیماری است ولی در مجموع مردم داروی آزاد را بیشتر از داروی با نسخه تهیه می‌کنند.

پرمصرف‌ترین داروهای بدون نسخه کدامند؟

رایج‌ترین داروهایی که بدون نسخه استفاده می‌شوند عبارت‌اند از: مسکن‌هایی مانند استامینوفن، آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن، داروهای سوزش سر دل و سوءهاضمه مانند امپرازول، لانسوپرازول، سایمتیدین و هیدروکسید آلومینیوم، ملین‌هایی مانند بیزاکودیل و کلسیم دوکوزات، داروهای ضداسهال مانند بیسموت ساب سالیسیلات و لوپرامید، داروهای بیماری حرکت مانند دیمن هیدرینات، استروئیدهای بینی مانند فلوتیکازون و تریامسینولون، داروهای سرفه مانند گایفنسین، آنتی‌هیستامین‌هایی مانند فکسوفنادین و لوراتادین، نرم‌کننده‌ها و کرم‌های کورتیکواستروئیدی ملایم.

هزینه دکتر رفتن زیاد است

یک شهروند قزوینی که ساکن محله هادی‌آباد است و برای تهیه داروی بدون نسخه به داروخانه مراجعه کرده بود نیز در این باره گفت: من در یک شرکت کار می‌کنم و 4 سر عائله دارم با دو دانش‌آموز و هزینه اجاره خانه و دیگر هزینه‌های زندگی، همیشه برای پول دکتر با مشکل مواجه می‌شوم! از این رو ناچارم وقتی خودم یا اعضای خانواده‌ام سرما می‌خوریم، قرص و شربت را بدون نسخه تهیه کنم (جالب آنکه متصدی داروخانه نیز این موضوع را تایید می‌کند).

وی افزود: با وجود اینکه بیمه دارم اما از آنجایی که بیشتر هزینه‌های دوا و دکتر آزاد است، از آن خیلی کم استفاده می‌کنم. بیمه تکمیلی هم که ندارم چون توان گرفتن بیمه تکمیلی را ندارم .

وی ادامه داد: فقط من نیستم که چنین شرایطی را دارم در این منطقه از شهر (هادی‌آباد) بیشتر مردم چنین مشکلی دارند و ناچارا اینگونه خود را درمان می‌کنند. داروی دستی می‌گیریم چون از پس هزینه‌های سنگین درمان برنمی‌آییم. پارسال هزینه ویزیت دکتر عمومی 100 هزار تومان بود که امسال این رقم بیشتر شده است.

نکات مهم برای استفاده از داروهای بدون نسخه

همیشه دستورالعمل‌ها و هشدارهای چاپ شده روی داروها را مطالعه کنید. قبل از شروع یک داروی جدید با پزشک خود صحبت کنید. به لیست مواد تشکیل دهنده داروها نگاه و محصولاتی را انتخاب کنید که اقلام کمتری در لیست دارند. همه داروها با گذشت زمان، کمتر اثر می‌کنند و باید جایگزین شوند. قبل از استفاده از هر محصولی، تاریخ انقضا را بررسی کنید. داروها را در جای خشک و خنک نگهداری کنید. تمام داروها را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید. زنان باردار یا شیرده باید قبل از مصرف هر داروی جدیدی با پزشک خود صحبت کنند. داروها بر کودکان و بزرگسالان مسن‌تر تاثیر متفاوتی دارند. افراد در این گروه‌های سنی باید در مصرف داروهای بدون نسخه مراقبت ویژه‌ای داشته باشند.

نیمی از داروهای مصرفی ایرانی‌ها بدون نسخه است

آمارها حاکی از آن است که هر ایرانی بیش از ۳۰۰ عدد دارو در سال مصرف می‌کند که شاید بیش از نیمی از آن‌ها بدون تجویز پزشک باشد چرا که مصرف خودسرانه دارو در ایران ۳ برابر سایر کشورها است.

پزشکان توصیه اکید دارند که افراد به‌ویژه سالمندان تا می‌توانند از مصرف خودسرانه دارو خودداری کنند؛ چرا که داروها از مواد شیمیایی ساخته شده و مصرف بی‌دلیل و نابجای آن‌ها می‌تواند بر متابولیسم بدن اثر سویی بگذارد و به‌مرور سبب ایجاد اختلال در عملکرد اندام‌ها شود.

تعرفه ویزیت پزشکان در سال ۱۴۰۳

اما معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حاشیه نشست شورای معاونین وزارت بهداشت با اشاره به تعرفه ویزیت پزشکان در بخش خصوصی گفت: تعرفه پزشکان عمومی در سال جاری، ۱۲۶ هزار تومان، پزشکان متخصص ۱۸۹ هزار تومان، پزشکان فوق تخصص و فلوشیپ ۲۴۱ هزار تومان، متخصصان روانپزشکی ۲۵۱ هزار تومان، پزشکان فوق تخصص روانپزشکی ۲۸۶ هزار تومان است.

سعید کریمی جزء حرفه‌ای اعمال جراحی و خدمات را در بخش خصوصی ۱۰۱ هزار تومان و برای تمام وقت جغرافیایی و بخش دولتی، ۳۰ هزار تومان دانست و گفت: تعرفه‌های پزشکی امسال نسبت به سال گذشته به طور متوسط ۳۵ درصد افزایش داشته که جای قدردانی از دولت دارد چراکه در دوران گذشته هیچ‌گاه شاهد رشد ۳۵ درصدی تعرفه‌ها نبوده‌ایم.»

انتهای پیام