«ترامپ»، جمهوری خواهان و ایران

«فرید سلطان قیس»، دانشجوی دکتری حقوق بین الملل در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز گذاشت، نوشته است: به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در آمریکا، اگرچه برای بسیاری از مفسرین و صاحب نظران سیاسی و بین المللی، مساله‌ای دور از انتظار و غیر قابل پیش بینی بود امّا، اقدامات و اظهارات وی در روزهای نخست شروع به کار در کاخ سفید، حیرت و تعجب ناظران را دو چندان کرده است. در این میان، ترامپ با دو اقدام تقابل خود با جمهوری اسلامی ایران را به صورت عملی شروع کرده است.

در وهله‌ی اول، ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور از جمله ایران که با واکنش‌های مختلفی از سوی شهروندان آمریکا و نهادهای بین المللی از قبیل سازمان ملل متحد مواجه شد و دوم اعمال تحریم‌های جدید علیه کشورمان.

در کنار این اقدامات، اظهارات وی در شبکه‌های اجتماعی علیه ایران و تهدیدهای لفظی وی مبنی بر روی میز بودن تمامی گزینه‌ها، جنبه‌ی دیگری از نگرش وی به مقابله با جمهوری اسلامی ایران را نشان می‌دهد. اما با نگاه به عملکرد روسای جمهور پیشین ایالات متحده، شاید بتوان دور نمای اقدامات آتی ترامپ را به عنوان یک رییس جمهور عضو حزب جمهوری خواه درک کرد:

1 . از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا امروز 7 رییس جمهور در آمریکا به قدرت رسیده‌اند که از این میان سهم دموکرات‌ها سه رییس جمهور (جیمی کارتر، بیل کلینتون و باراک اوباما) و سهم جمهوری خواهان چهار رییس جمهور (رونالد ریگان، جورج بوش پدر، جورج بوش پسر و دونالد ترامپ) بوده است.

2 . سه تحریم عمده‌ی اقتصادی و نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران در دوره‌های ریاست جمهوری کارتر در سال 1358، کلینتون در سال 1375 و اوباما در 1387 صورت گرفته است که همگی دموکرات بوده‌اند. همچنین حوادث سال‌های 78 و 88 (فارغ از قضاوت درباره‌ی ارتباط آنها با دخالت خارجی) نیز همزمان با حکمرانی دموکرات‌ها به وقوع پیوسته است. پشتیبانی از القاعده و طالبان و داعش نیز به طور عمده در دوران دموکرات‌ها رقم خورده است.

3 . اگرچه دوران هشت ساله‌ی جنگ تحمیلی و حمایت از صدام حسین در زمان حکمرانی رونالد ریگان جمهوری خواه بر کاخ سفید انجام گرفته است امّا شروع جنگ خلیج فارس در اوایل دهه‌ی 90 میلادی علیه صدام حسین که منجر به تضعیف وی و اعمال شدیدترین تحریم‌های بین المللی به آن کشور شد، در زمان جمهوری خواه‌ها صورت پذیرفت. همین مساله در دوران جورج بوش پسر نیز ادامه یافت.

در آن زمان اگرچه بوش، جمهوری اسلامی را محور شرارت نامید و بارها ایران را به تهاجم نظامی تهدید کرد، امّا آنچه رخ داد، حمله‌ی نظامی وی به عراق و افغانستان، – علیرغم غیرقانونی بودن اقدامات نظامی در این دو کشور – باعث حذف دو دشمن در همسایگی شرقی و غربی ایران شد.

در شرق ایران، حذف القاعده و طالبان از صحنه‌ی سیاسی افغانستان به عنوان دشمن ایدئولوژیک نظام جمهوری اسلامی بود. در غرب نیز، تهاجم آمریکا و همپیمانانش به عراق، با آنکه موجب کشته شدن جمعیت زیادی از غیرنظامیان شد اما، به سقوط دشمن دیرینه‌ی جمهوری اسلامی، یعنی صدام حسین منجر شد. در حقیقت کشورمان بدون آنکه ریالی خرج کند، از شرّ دشمنی خلاص شد که هشت سال جنگ ناجوانمردانه را بر آن تحمیل کرده بود و بهترین جوانان وطن را در راه دفاع از میهن، فدا کرده بود.

4 . ملاحظه می‌شود اگرچه در کلّیت ماجرا، تفاوتی بین جمهوری خواه و دموکرات وجود ندارد و تفکیک بین این دو به معنای تمایز بین آنها نیست، امّا تجربه نشان داده که در نهایت، سیاست‌های جمهوری خواهان به نفع جمهوری اسلامی ایران و در راستای منافع منطقه‌ای آن تمام شده است.

دموکرات‌ها با اینکه، در ظاهر لحنی سازشکارانه و خیرخواهانه داشته‌اند، اما بیشترین تحریم‌های اقتصادی و تجاری و سیاسی را اعمال کرده‌اند، درحالیکه جمهوری خواهان علیرغم تندی در گفتار و موضع گیری‌ها و تهدید به تهاجم نظامی، به دلایلی از قبیل وحدت و انسجام ملّی و آمادگی نظامی و دفاعی نیروهای مسلّح کشور، هیچگاه نتوانسته‌اند این تهدیدها را عملی کنند و بعید است ترامپ نیز بتواند کاری از پیش ببرد.

البته به طور قطع، پیش بینی این که ترامپ در آینده چه تصمیماتی درباره‌ی ایران خواهد گرفت، زود است و در این باره اندکی صبر لازم است، اما ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که تفاوت عمده‌ی ترامپ با روسای پیشین آمریکا در این است که، آن‌ها توانسته بودند علیه جمهوری اسلامی ایران اجماع جهانی به وجود آورند، اما نوع نگاه کشورها به ترامپ به علّت موضع گیری‌ها و رفتارهای وی از یک سو و وجود توافقنامه‌ی برجام از سوی دیگر، مانع اجماع احتمالی دولت‌ها به ویژه دولت‌های اروپایی علیه ایران در تهاجم احتمالی ترامپ به کشورمان خواهد شد.

حتی در صورتی که ترامپ بخواهد وارد مخاصمه‌ی مسلحانه با کشورمان شود؛ (اقدامی که با توجه به توان موشکی و دفاعی کشورمان بسیار بعید است) تنها رژیم صهیونیستی و برخی از دولت‌های عربی حاشیه‌ی خلیج فارس مدافع آن خواهند بود.

انتهای پیام