تنش آبی اصفهان به پایان رسیده است؟
همین چند روز پیش بود که سخن‌گوی صنعت آب با اشاره به بارش‌های خوب بهاری و میزان آب موجود در مخزن سدهای کشور از خارج‌شدن ۱۰ استان از تنش آبی خبر داد.
به گزارش سایت اصفهان زیبا، «همین چند روز پیش بود که سخن‌گوی صنعت آب با اشاره به بارش‌های خوب بهاری و میزان آب موجود در مخزن سدهای کشور از خارج‌شدن ۱۰ استان از تنش آبی خبر داد. عیسی بزرگ‌زاده با بیان اینکه میزان آب مخازن سدهای کشور به بیش از ۳۲میلیارد مترمکعب رسیده است، گفت: این مجموع آب موجودی در همه مخازن سدهای وزارت نیرو است.
پرشدگی سدهای کشور ۶۵درصد است و این یعنی هنوز ۳۵درصد مجموع سدها خالی است؛ اما اگر بخواهیم سدهای کشور را بررسی کنیم باید بگویم که تقریبا میزان آب موجود در مخازن نسبت به سال گذشته ۴۰۰میلیون مترمکعب بیشتر شده است. او وضعیت سد زاینده‌رود را هم قابل‌قبول دانست و افزود: اگرچه ذخیره این سد نسبت به سال گذشته با عقب‌نشینی همراه بوده است؛ اما همین میزان می‌تواند پاسخگوی آب شرب باشد و این استان را با مشکل روبه‌رو نکند.
بزرگ‌زاده تصریح کرد: درمورد زاینده‌رود اصفهان و حجم آب موجود در سد زاینده‌رود باید گفت که در حال حاضر حجم آب موجود در سد زاینده‌رود ۳۹۶ میلیون مترمکعب است و پرشدگی این سد ۳۲درصد است که نسبت به سال گذشته ۲۹درصد عقب‌تر است؛ باوجود این، درصد پرشدگی مخزن این سد مطلوب است و برای تأمین آب شرب اصفهان با مشکل مواجه نخواهیم شد.
به گفته او، ۱۰ استان مهم کشورمان از تنش آب خارج شدند و این موضوع بسیار مهمی است. استان‌های خوزستان، سیستان و بلوچستان، یزد، ایلام، گلستان، همدان، آذربایجان غربی، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد و لرستان بارش‌های خوبی نسبت به متوسط بلندمدت دریافت کردند که این میزان از ۱۰درصد تا ۶۹درصد است. استان‌های کردستان، آذربایجان شرقی، اصفهان، مازندران، کرمان و مرکزی در شرایط نرمال قراردارند.
ذخیره سد زاینده‌رود در حال حاضر و با توجه به بارش باران‌های باری حدود 400 میلیون مترمکعب است؛ باران‌هایی که پیش‌بینی‌های هواشناسی حاکی از استمرار آن‌هاست و برخلاف پاییز و زمستان گذشته با رشد خوبی همراه بود. از سوی دیگر و بنا به گزارش‌های اعلام‌شده از سوی این سازمان، میانگین بارش‌های استان در سال زراعی جاری (اول مهر سال گذشته تا ۱۶ اردیبهشت سال جاری) به 183.3میلی‌متر رسید؛ درحالی‌که در مدت مشابه سال زراعی قبل 180.5 میلی‌متر بود.
میانگین حسابی بارندگی سال جاری استان اصفهان نیز تاکنون نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 1.6درصد افزایش داشته است؛ اما نسبت به میانگین بلندمدت حدود 0.7درصد کاهش نشان می‌دهد.
آب شرب جزو اولویت اصلی است
حالا اما سخن‌گوی صنعت آب، درحالی از شرایط نرمال سد زاینده‌رود سخن به میان می‌آورد که حجم کنونی فاصله بسیاری با نیاز آبی اصفهان دارد؛ استانی که سالیان سال است اگرچه توانسته آب شرب خود را تأمین کند؛ اما در سایر بخش‌های دیگر با مشکل روبه‌رو بوده و همواره تنش‌های آبی بسیاری به آن تحمیل‌شده؛ برای مثال تنش آبی در بخش کشاورزی، بیش از دودهه است که کشاورزان اصفهانی را در تنگنا قرار داده و باعث شده تا بسیاری از آن‌ها زمین‌های خود را به حال خود رها کنند و در دخل‌وخرج روزانه خود بمانند!
ضمن اینکه بسیاری از کارشناسان حوزه آب، معتقدند اجرای بسیاری از طرح‌های انتقال آب، همچون پروژه بن‌بروجن، دیر یا زود می‌تواند وضعیت زاینده‌رود را بدتر از شرایط کنونی کند و تیر خلاصی باشد بر پیکر نیمه‌جان این رود. همین هم شده که خیلی‌ها معتقدند صرف تأمین آب شرب در اصفهان نمی‌تواند مانع از ایجاد تنش آبی شود؛ چراکه تأمین آب شرب، همواره جزو اولویت‌ها و خط قرمزهایی بوده است که توزیع‌کنندگان آب آن را مدنظر قرار داده‌اند.
آب شرب ملاک تنش نیست!
رضا آقایی، کارشناس حوزه آب دراین‌باره در گفت‌وگو با اصفهان زیبا معتقد است: «وقتی از تنش آبی صحبت می‌کنیم، باید به‌طور واضح مشخص کنیم که منظورمان چه بخشی است؟ آیا کاهش تنش آبی مختص آب شرب است یا ذخیره فعلی می‌تواند منجر به کاهش تنش آبی در بخش کشاورزی یا سایر بخش‌ها نیز شود؟ آب شرب همیشه جزو اولویت‌ها بوده است و هیچ‌گاه نمی‌توان آن را نادیده گرفت؛ حتی اگر بارندگی‌ها نیز مطلوب نبودند، برای تأمین آب شرب، رهاسازی آب در رودخانه صورت نمی‌گرفت و توزیع‌کنندگان به هر نحوی که بود این آب را تأمین می‌کردند تا مشکلی پیش نیاید.»
اما او می‌گوید صرف تأمین آب شرب، نمی‌تواند ملاکی برای کاهش تنش‌های آبی باشد: «آب شرب ملاک تنش نیست؛ ملاک تنش آبی، رهاسازی حقابه‌ها و مدیریت آن است. اگرچه اکنون برای کاهش تنش آبی رهاسازی آب گاهی انجام می‌شود؛ اما حقابه به‌طور کامل به حقابه‌داران داده نمی‌شود و خود این مسئله حاکی از تنش است؛ درواقع اگر همین میزان رهاسازی نیز انجام نشود، پیامدهای اجتماعی به بار خواهد آمد!» او معتقد است حقابه باید براساس طوماری که سال‌ها پیش و با در نظرگرفته‌شدن توان رودخانه تدوین شده است پرداخت شود تا تنش آبی کنترل شود؛ چراکه نیاز فعلی که تعریف‌شده با توان حوضه آبریز زاینده‌رود همخوانی ندارد و عدد بالایی است!»
کمبود دو مترمکعب بر ثانیه آب آشامیدنی
با وجود این، اما تابستان در پیش است و با توجه به روند گرمایش جهانی، روزهای بسیار گرم و خشکی در انتظار شهروندان است؛ روزهایی که به گفته مسئولان، مصرف آب در آن به‌طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند و همین موضوع نیز ممکن است مشکلاتی را به وجود آورد. همان‌طور که در سال‌های گذشته و با فرارسیدن روزهای داغ تابستانی برخی از مناطق یا شهرستان‌ها حتی برای تأمین آب شرب خود نیز با مشکل روبه‌رو بوده‌اند.
حسین اکبریان، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب اصفهان دراین‌باره به رسانه‌ها گفته است: «مسائلی مانند افزایش جمعیت و کاهش توان تولید آب سبب شده است تا در هنگام پیک مصرف با کمبود دومترمکعب بر ثانیه آب آشامیدنی در اصفهان بزرگ مواجه شویم. نیاز آبی ۵۹ شهر در اصفهان بزرگ در زمان پیک مصرف، به‌ویژه در روزهای گرم سال 16.5مترمکعب بر ثانیه است و با توجه به منابع موجود حدود دومترمکعب بر ثانیه کمبود آب آشامیدنی داریم. آب تأمین‌شده از محل تصفیه‌خانه باباشیخعلی اصفهان 11.2 و از محل چاه‌های اجاره‌ای و متفرقه حدود 1.3 مترمکعب بر ثانیه و درمجموع، توان تولید آب آشامیدنی ما در سال جاری حدود 14.5مترمکعب بر ثانیه است.»
انتهای پیام
جناب کارشناس چطور کمبود آب شرب برای مردم اصفهان تنش به حساب می‌آید اما برای مردم مظلوم ور رنج دیده چهار محال این گونه نیست