مراقبت از پوست و مردانگی

فردین علیخواه، جامعه‌شناس، در کانال تلگرامی خود نوشت: «در جامعه‌ی مردسالار، برای مردها نیز نقش‌ها و الگوهای جاافتاده و تثبیت‌شده‌ای وجود دارد که تخطی از آنها با مجازات‌ مختلفی همراه است. در این نوع جامعه هم مردانی هستند که دوست دارند با هنجارهای مسلط مردانه هم‌نوایی و همراهی نکنند، دوست دارند از آن کلیشه‌های مردانه تخطی کنند؛ ولی جسارت و شهامت آن را ندارند. بی‌اساس نیست اگر بگوییم که در بسیاری از موارد مردان نیز، خود، قربانی این نظام اجتماعی بوده‌اند.

برای مثال تراشیدن سبیل، پوشیدن لباس رنگی، بغل‌کردن فرزند در حضور دیگران، گرفتن دست همسر در فضاهای عمومی، رقصیدن، اشک ریختن و حتی صدای زیر یا نازک داشتن از آن جمله‌اند. بیان این جمله‌ها به معنای نادیده‌انگاشتن ستم مضاعف جامعه مردسالار نسبت به زنان نیست؛ ولی باید توجه داشت که نظام اجتماعی مردسالار همچون چرخ‌دنده‌ای است که گاه مردان را نیز به‌ناچار و علی‌رغم میلشان سرکوب می‌کند. بی‌رحمی جامعه مردسالار، شامل مردان نیز می‌شود. تمایلات آنان نیز توسط جامعه له می شود.

در سال‌های گذشته به‌تدریج شاهد هستیم که مردان نیز دارند به شیوه‌های متفاوتی به خودشان می‌رسند، مردان نیز بینی‌شان را جراحی می‌کنند، بوتاکس تزریق می کنند، کفش کالج رنگی می‌پوشند، مو می‌کارند، با دقت از پوست خودشان مراقبت می‌کنند، رژیم می‌گیرند تا اندامی متناسب داشته باشند. این به معنای تخطی از الگوهای تثبیت‌شدة مردانگی در جامعه ایرانی است. بدون تردید آنان نیز از طرف جامعه سرزنش خواهند شد؛ چون در حال ساختن الگوی جدیدی از مردانگی هستند که با الگوی مرسوم فاصله دارد.

بدن، فقط توسط زنان در حال نوزائی، کشف و بازتفسیر نیست، مردان نیز در حال تعریف و تفسیر جدیدی از بدن خود هستند. بدن مردان نیز، البته با تفاوت‌هایی، همواره موضوع سلطه جامعه بوده است. و تکرار می کنم که نوشتن این مطلب به معنای ندیدن ستمگری پایدار و شدیدتر جامعه نسبت به زنان نیست.

سخن پایانی آنکه، پرسشی ذهن مرا درگیر کرده است. آیا زنان به مردان اجازه خواهند داد تا در این مسیر گام بردارند؟ با برخی از مردان صحبت می‌کردم. منتقدان جدی آنان در این زمینه زنان اطرافشان بوده‌اند. با این استدلال که مردی گفتن، زنی گفتن…، گویا برخی زنان دوست ندارند تا مردان از کلیشه های رایج تخطی کنند.

انتهای پیام