استخراج بیت‌کوین در شرکت‌های بورسی و ابهامات حکمرانی اقتصادی!
سرویس اقتصادی، انصاف نیوز: استخراج بیت‌کوین در شرکت‌های بورسی جدیدترین ابهام بازار سرمایه در کشور است که در پی انتشار خبری درباره فروش کل موجودی رمزارزهای یکی از شرکت‌ها، پررنگ‌تر از گذشته شده است.
روز 30 اردیبهشت 403 و در حالی‌که کشور در تب‌وتاب خبرهای مربوط به سانحه برای رئیس‌جمهور فقید سیدابراهیم رئیسی بود، سامانه ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، کدال، اطلاعات جدیدی از شرکت سرمایه‌گذاری پایا تدبیر پارسا منتشر کرد که در نوع خود کم‌نظیر و بسیار مهم بود.
در این افشای اطلاعات با اهمیت آمده بود: «حسب تصمیم‌گیری هیات‌مدیره مبنی بر واگذاری کل موجودی‌های بیت‌کوین، واگذاری از طریق بستر صرافی نوبیتکس انجام و مبلغ 642.206.284.780 ریال درآمد حاصل از این واگذاری در دفاتر شرکت شناسایی گردید. ضمنا با توجه به بهای تمام‌شده 57.799.362.298 ریالی بیت‌کوین‌های فروش‌رفته، سود این واگذاری مبلغ 584.406.923.482 ریال حاصل گردید.»
این خبر 3 خطی، اطلاعات بسیار زیادی را در اختیار مخاطب خود قرار می‌داد و مشخص می‌کرد:
- شرکت‌های ایرانی به شکل خیلی جدی سرمایه‌گذاری در رمزارزها را آغاز کرده‌اند
- این سرمایه‌گذاری بسیار سودمند هم بوده است
- سرمایه‌گذاری در رمزارز فعالیتی مجاز و سود فعالیت در این زمینه مباح است
- برای سرمایه‌گذاری در رمزارزها نیازی به اخذ مجوز از مراجع تصمیم‌گیر نبوده یا این مجوز داده شده است
- سرمایه‌گذاری پایا تدبیر پارسا، حدود 5 میلیارد و 800 میلیون تومان بیت‌کوین خریده و همان بیت‌کوین‌ها را 64 میلیارد و 220 میلیون تومان فروخته است و به این ترتیب سود 58 میلیارد و 440 میلیون تومانی شناسایی کرده است.
- ممکن است زمینه فعالیت شرکت خود را سرمایه‌گذاری در حوزه معدنی و صنایع معدنی ثبت کنید، اما می‌توانید در رمزارزها هم سرمایه‌گذاری کنید و کسی متعرض‌تان نمی‌شود!
به این اعتبار، باید به هوشمندی مدیران شرکت سرمایه‌گذاری پایا تدبیر پارسا که زمینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری یافته و عملیات موفقی را رقم زده‌اند تبریک گفت. با این وجود، خطر 3 خطی این شرکت، چندین و چند ابهام برای مخاطب هم به وجود آورده است که پاسخ به انان تا حدود زیادی مختصات حکمرانی اقتصادی به ویژه در بازار سرمایه را روشن می‌کند.
سال 1396، وقتی زمزمه‌هایی درباره رمزارز و سرمایه‌گذاری در حوزه کریپتوکارنسی برای نخستین بار در فضای اقتصاد ایران مطرح شد، طبق الگویی آشنا، دولت درباره اصالت این بازار نوظهور تشکیک کرد و به مردم هشدار داد؛ آبان همان سال هم خبرگزاری مهر به نقل از معاون بانک مرکزی نوشت: «معاون بانک مرکزی هشدار داد که مردم از خرید بیت کوین به‌عنوان ابزار مطمئن سرمایه گذاری خودداری کنند؛ البته الان نمی‌توان گفت که بیت‌کوین قانونی یا غیرقانونی است ولی هشدار می‌دهیم که مردم نخرند چرا که ریسک دارد، پس هشدار می‌دهیم که مردم فریب نخورند و مواجه با پدیده‌ای مثل موسسات مالی غیرمجاز نشوند که مال‌باخته نشوند و به سودای سود بیشتر در این مسیر وارد شوند به خصوص این‌که بازاریابی شبکه‌ای و هرمی در آن مشهود است و ما داریم رصد می‌کنیم و هشدار می‌دهیم.»
سه سال پیش نیز، در آذر ماه 1400، دادستان کل کشور گفته بود: «مردم تا زمانی که تکلیف رمزارز به موجب قانون و از منظر قانونی مشخص نشده، وارد سرمایه‌گذاری در این حوزه نشوند زیرا بسیاری از مردم که در این معرکه وارد شدند، دچار مشکل شدند.»
نیز می‌دانیم دولت چنین مقرراتی را در این حوزه وضع و اعلام کرده که خریدوفروش ارز دیجیتال برای کاربران ایرانی ممنوع نیست اما استفاده از رمزارزها به‌عنوان یک روش پرداخت ممنوع است. همچنین صرافی‌هایی که مقررات را رعایت کرده‌اند، اجازه دارند رمزارزها را بخرند، بفروشند و یا مبادله کنند.
با توجه به همه آن‌چه آمد، نخستین ابهام بزرگی که خبر استخراج بیت‌کوین در شرکت‌های بورسی پدید می‌آورد این است که آیا مسائل قانونی رمزارز در کشور حل شده است یا همچنان تعاریف و تضامین قانونی آن مبهم است؟
در ادامه باید پرسید سرمایه‌گذاری پایا تدبیر پارسا، بیت‌کوین را خریده یا خود استخراج کرده است؟ اگر شرکت بیت‌کوین‌ها را آماده خریده است، چگونه مسئولین قضایی و مسئولین اقتصادی کشور مردم را از سرمایه‌گذاری در رمزارزها منع کرده اما به شرکت‌ها مجوز چنین کاری داده‌اند؟
اگر پایا تدبیر پارسا بیت‌کوین‌ها را استخراج کرده است، این استخراج در چه بازه‌ای رخ داده و بهای برق مصرفی‌اش چگونه محاسبه شده است؟
فراتر از فعالیت‌های یک شرکت، نگرانی‌های بزرگ‌تری را هم می‌توان مطرح کرد: این‌که واقعا مرجع حکمرانی در زمینه رمزارزها کیست و در این زمینه چه کرده است؟ آیا موجودی کل رمزارزهای شرکت‌های بورسی روشن است؟ چگونه زمینه‌ای برای فعالیت اقتصادی ظاهرا پرسود به وجود آمده در حالی‌که تمام ابعاد آن، از مسائل قانونی تا مسائل حقوقی‌اش مبهم است؟ آیا از ورود و مشارکت مردم در این حوزه استقبال می‌شود یا هشدارهای سابق به قوت خود باقی است؟ استخراج بیت‌کوین در شرکت‌های بورسی چه کسری از دارایی یا سودهای آنان را تشکیل می‌دهد؟ این استخراج تحت نظارت است یا نیست؟ منتی که بر سر ملت ایران درباره استفاده از برق یارانه‌ای گذاشته می‌شود تا چه میزان مدیون استخراج رمزارز است و… آیا سودهای دریافتی از استخراج یا خرید و فروش رمزارزها یک پایه مالیاتی جدید محسوب می‌شود؟ اگر از این فعالیت مالیات اخذ نمی‌شود و دست‌یابی به رمزارزها با برق یارانه‌ای میسر شده، آیا این خصوصی‌سازی ناجوانمردانه حقوق عمومی نیست؟
به نظر می‌رسد سازمان بورس و اوراق بهادار، بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و دارایی و نهادهای نظارتی هر یک به سهم خود باید تکلیف مردم با رمزارزها و نسبت اقتصاد ایران با این حوزه فعالیت نسبتا جدید را مشخص کنند؛ تا زمانی که ابعاد حکمرانی اقتصادی در رمزارزها مشخص نشود، باید نگران بود که زمینه تازه‌ای برای خصوصی‌سازی حقوق عمومی پدید آمده است.
انتهای پیام
