دولت چهاردهم: به سمت میانه‌روی
دو تحلیلگر سیاسی با نگاهی به آخرین وضعیت فضای سیاسی کشور بر این باور هستند که دولت چهاردهم در مسیر میانه‌روها و به سمت میانه‌روی خواهد بود.
عبدالرضا داوری بر این باور است که رقابت نهایی میان علی لاریجانی و محمدباقر قالیباف است و محمدجواد روح نیز قالیباف را جدی‌ترین نامزد انتخابات ۱۴۰۳ می‌داند.
آقایان داوری و روح تاکید دارند که دولت چهاردهم به نسبت دولت سیزدهم دولتی میانه‌رو خواهد بود.
روح: رویکرد دولت چهاردهم به سمت میانه‌روی است
محمدجواد روح، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی، در گفت‌وگو با انصاف نیوز در تحلیلی درباره‌ی آخرین وضعیت انتخابات ۱۴۰۳ با تاکید بر اینکه تا زمان اعلام تاییدصلاحیت‌ها تصویر روشنی از آرایش انتخاباتی نمی‌توان داشت، گفت: در جریان حاکم که از سال 1400 دولت و مجلس را به‌شکلی یکدست در اختیار خود گرفته است، شکاف‌ها و دسته‌بندی‌هایی را شاهد هستیم که بخشی از آن در انتخابات مجلس دوازدهم هم در رقابت ائتلاف‌های شانا و امنا به‌ویژه در تهران دیده شد. مهمترین خروجی این شکاف‌ها هم کاهش شدید آرای قالیباف در انتخابات مجلس نسبت به دوره قبل و قرار گرفتن وی در جایگاه چهارم بود.
او درباره‌ی کاندیداهای اصلاح‌طلب و میانه‌رو نیز گفت: اینکه از میان نامزدهای منتقد دولت سیزدهم (اصلاح‌طلبان و میانه‌روها) چه فرد یا افرادی تایید می‌شوند، سطح رقابت را روشن می‌کند. اگر در بین کاندیداهای این جریان لاریجانی و جهانگیری تاییدصلاحیت شوند، یک سطح از رقابت را شاهد خواهیم بود؛ اما اگر همچون انتخابات ۱۴۰۰ عبدالناصر همتی و یا فردی در این حد سطح تایید شود؛ سطح پایین‌تری از رقابت انتخاباتی را شاهد خواهیم بود.
قالیباف جدی‌ترین نامزد انتخابات است
این تحلیلگر سیاسی قالیباف را ‘اصلی‌ترین چهره‌ی طیف اصلی جریان اصولگرا’ دانست و گفت: حتی اگر همه‌ی کاندیداهای جریان میانه‌روها هم تایید شوند، او جدی‌ترین نامزد انتخابات است. کاندیداهای دیگر جریان اصولگرا هم برای سهم‌گیری و یا صرفا برای نمایندگی از جریان خود در صحنه‌ی ثبت نام انتخابات آمده‌اند.
آقای روح درباره‌ی رقابت نیروهای درون دولت در انتخابات ۱۴۰۳ گفت: بدون توجه به پارامتر کمبود منابع مالی و وضعیت ارتباطات بین‌المللی ناشی از تحریم، هر تحلیلی درباره مسایل امروز ایران از جمله درباره‌ی موضوع تعدد نامزدهای درون دولت کنونی، ناقص است. ما سال‌هاست که با یک دولت بزرگ (به معنای عام آن و نه فقط قوه مجریه) مواجه هستیم.
قدرت گرفتن جریان‌های پوپولیستی از سال۱۳۸۴ هم به این وضعیت دامن زد. در نتیجه، به دلیل تحریم‌ها ما سال‌هاست با دولتی بزرگ و منابع مالی اندک مواجهیم که هر طیفی از جریان اصولگرا سعی می‌کند برای رسیدن به منابع محدود موجود، چه در دولت چه نهادهای دیگر رقابتی جدی شکل دهد.
او در ادامه گفت: شاید هویت و شعارهایی که کاندیداهای اصولگرا اعلام می‌کنند، با هم مشابه باشد (از قبیل پیروی ولایت، پایبندی به ارزش‌های انقلاب، دشمنی با آمریکا و…) اما اصل مسئله، رقابت بر سر منابع محدود مالی و دست یافتن به کرسی‌های قدرت است.
مخبر رفتار مسئولانه‌ای از خود نشان داد
روح با اشاره به گروه‌های مختلف در دولت سیزدهم گفت: در این دولت چند گرایش متفاوت دیده می‌شود. اول، گرایش تکنوکرات که با مخبر شناخته می‌شود. او در این انتخابات رفتار مسئولانه‌ای از خود نشان داد و ثبت‌نام نکرد. البته به نظر می‌آید که مخبر در ائتلافی با قالیباف قرار دارد و در پشت صحنه با هم هماهنگ هستند.
او گروه دیگر را بقایای نزدیک به احمدی‌نژاد دانست که نماد آن حزب شریان و بذرپاش است، و گفت: آنها خود را مصداق جوانان اصولگرا می‌دانند. گروه دیگر، حلقه‌ی اول نزدیک به آقای رئیسی هستند که محمدمهدی اسماعیلی (وزیر ارشاد) از سوی این طیف اعلام نامزدی کرده است.
حضور میثم نیلی و محسن منصوری در زمان ثبت نام او در انتخابات نشانگر همراهی این حلقه با اوست. گرایش دیگر، متعلق به پایداری است که سعید جلیلی را کاندیدا کرده است. با اینکه جلیلی شخصا در دولت سیزدهم حضور نداشته، اما خیلی از افراد نزدیک به او که نیروهای دولت سایه‌اش بودند، در دولت سیزدهم و صداوسیما و سایر نهادها حضور داشته و دارند.
این روزنامه‌نگار با اشاره به تعدد افرادی که ثبت نام کردند، گفت: بسیاری از این افراد شانس تاییدصلاحیت ندارند. حتی افرادی مثل اسماعیلی، بذرپاش، منظور، مرتضوی و دیگرانی که از دولت آمدند، احتمالا ردصلاحیت می‌شوند. اگر علی لاریجانی را ردصلاحیت کنند، ممکن است زاکانی هم ردصلاحیت شود.
بسیاری ثبت‌نام کردند تا سهمی از قدرت را داشته باشند
در نتیجه، باید گفت بسیاری از ثبت‌نام‌کنندگان در صحنه حضور پیدا می‌کنند تا سهمی از قدرت را داشته باشند و به نظر می‌رسد جز سعید جلیلی، دیگر افراد این جریان راضی می‌شوند که با قالیباف همکاری کنند و یا اگر در انتخابات از او حمایت نکنند، دست‌کم تخریبش نمی‌کنند.
او درباره‌ی ثبت‌نام احمدی‌نژاد و فعالیت‌های سیاسی او نیز گفت: دیگر روسای جمهور سابق هم فعال هستند و نشست‌های خود را دارند. احمدی‌نژاد به نسبت آقایان خاتمی و روحانی، چندان در عرصه‌ی عمومی و برگزاری جلسات منظم و حدی با همفکران و مدیران دولت خود فعال نیست.
حلقه‌ی اصلی او (مشایی و بقایی) دچار محدودیت شدند و از سیاست کناره گرفته‌اند. به همین جهت، احمدی‌نژاد هر دوره انتخابات را فرصتی می‌بیند که به میدان بیاید و با ثبت‌نام ابراز وجود کند. از سوی دیگر، نظرسنجی‌ها هم حاکی از آن است که او از محبوبیت قابل‌توجهی برخوردار است. به نظر من، حق اوست که کاندیدا شود.
روح ادامه داد: اگر قرار بود احمدی‌نژاد ردصلاحیت شود باید سال۱۳۸۴ این اتفاق می‌افتاد که سابقه‌ی جدی در سیاست و مدیریت نداشت. اکنون با 8 سال ریاست جمهوری جز اینکه منتقد سیستم شده است، هیچ بهانه‌ای برای ردصلاحیت او وجود ندارد. البته، این احتمال خیلی ضعیف وجود دارد که پس از ردصلاحیت احمدی‌نژاد، از کاندیدایی که به او نزدیک و همسو باشد، حمایت کند.
سردبیر روزنامه “هم‌میهن” رویکرد دولت چهاردهم را در صورت انتخاب محمدباقر قالیباف به سمت میانه‌روی دانست و گفت: دایره‌ی مدیریتی که قالیباف با آنها می‌تواند کار کند نسبتا وسیع است. البته او در رفتارها و موضع‌گیری‌های کلان سیاسی‌اش متاثر از برخی نهادهاست و ملاحظاتی را رعایت می‌کند؛ اما در سطح میانی آمادگی دارد تا از نیروهای تکنوکرات میانه‌رو استفاده کند.
برخلاف حلقه‌ی اصلی دولت سیزدهم که با حداقل اختلافات، نیروها را حذف می‌کردند و حتی برخی نیروهایی که در سال اول خودشان بر سر کار آورده بودند هم، در مقاطع بعدی همین دولت پاکسازی کردند.
محمدجواد روح در ادامه گفت: در دولت سیزدهم به دلیل حذف گسترده مدیران و نیروهای باتجربه و تضعیف بدنه کارشناسی، وزن عملکرد و کارآمدی دولت به‌شدت کاهش پیدا کرد که در نتیجه‌ی آن، شاهد مشکلات اقتصادی و اجتماعی جدی هستیم.
برای نمونه وزارت کشور بدترین عملکرد را در حوزه امنیتی و اجتماعی داشته که خروجی آن را در حوادث سال 1401 و سیستان و بلوچستان شاهد بودیم. به نظر می‌رسد از بعد امنیتی هم قالیباف با توجه به سابقه و تجاربش عملکرد بهتری از دولت فعلی خواهد داشت.
نمی‌گویم که قالیباف در جریان میانه‌روها قرار می‌گیرد اما…
این روزنامه‌نگار با انتقاد از عملکرد قالیباف در مجلس گفت: او فرد مناسبی برای ریاست مجلس نبود و برای ریاست جمهوری مناسبت‌تر است. البته حواشی و تخلفاتی در شهرداری زمان او وجود داشته که باید تکلیف آن روشن شود. اما خروجی عملکرد قالیباف در شهرداری و پلیس عملکرد قابل قبولی بوده است و در جهت نوسازی شهر و نیروی انتظامی اقدامات زیادی انجام داد.
البته نمی‌گویم که قالیباف در جریان میانه‌روها قرار می‌گیرد؛ اما اگر به ریاست‌جمهوری برسد، به نسبت طیف‌های تندروتر که در دولت سیزدهم حضور دارند، عملکرد منطقی‌تری خواهد داشت. کاندیدا نشدن مخبر هم نشانگر تصمیم جریان اصلی اصولگرایان برای این است که دولت تغییر مسیر دهد و سطحی از خروجی و عملکرد را داشته باشد که قابل دفاع باشد. درحالیکه کارنامه سه ساله دولت سیزدهم جای هیچ دفاعی را باقی نگذاشته است.
داوری: فضای انتخاباتی چندان مبهم نیست
عبدالرضا داوری، تحلیلگر سیاسی نیز با اشاره به ثبت‌نام داوطلبان کاندیداتوری انتخابات هشت تیر به خبرنگار انصاف نیوز گفت: فضای انتخاباتی چندان مبهم نیست و مسیر انتخابات پیش رو تقریبا روشن است. به نظر من رئیس جمهور بعدی قالیباف و یا لاریجانی است. صحبت های رهبری هم نشان داد که ایشان نمی‌خواهند کشور دست نیروهای تندرو و رادیکال باشد.
او در ادامه با اشاره به سخنان رهبری گفت: آیت الله خامنه‌ای تاکید دارند که در شرایط بین‌الملل منافع ملی حفظ شود و این مهم با افراد تندرو و بنیادگرا محقق نخواهد شد. بر این اساس در بین کاندیداهایی که احتمال تایید صلاحیت‌شان است به جز لاریجانی و قالیباف کسی نخواهد بود. در نتیجه یکی از این دو نفر رئیس جمهور آینده‌ی ایران است.
به احتمال فراوان لاریجانی تایید صلاحیت شود
آقای داوری درباره‌ی احتمال رد یا تایید صلاحیت علی لاریجانی گفت: قاعدتا با توجه به تغییر شرایط و تاکید رهبری در سال ۱۴۰۰ به احتمال زیاد شورای نگهبان در آن تصمیم تجدیدنظر می‌کند و به احتمال فراوان او در این دوره‌ی انتخابات تایید صلاحیت شود اما به طور قطعی نمی‌توان نظر داد.
این تحلیلگر سیاسی درباره‌ی تعدد کاندیداهای نزدیک به دولت مستقر گفت: اینکه پنج عضو کابینه کاندیدا شده‌اند اتفاق بی سابقه‌ای است و ثبت نام دو معاون رئیس جمهور و سه وزیر نشانگر نوعی فروپاشی در دولت سیردهم است. این وضعیت نشان می‌دهد که آقای رئیسی چه کار سختی در کنترل دولت داشته است.
دولت نتوانسته روی یک گزینه اجماع کند و چنین وضعیتی را در هیچ دوره‌ای نداشتیم. این نتیجه‌ی پروژه‌ی خالص‌سازی است که هیچ‌کدام از گرایش‌ها در دولت همدیگر را قبول ندارند و هر کدام کاندیدا شده‌اند.
افکار مبتنی بر خالص‌سازی در حال به حاشیه رفتن است
او درباره‌ی رویکرد دولت چهاردهم گفت: در دولت بعدی حرکت به سمت میانه‌روهاست. افکار مبتنی بر خالص‌سازی در نظام حکمرانی در حال به حاشیه رفتن است. چه آقای قالیباف و چه آقای لاریجانی انتخاب شوند بستر استفاده از همه‌ی نیروهای کارآمد در چارچوب نظام مجددا فراهم می‌شود. این دو نفر حتما پروژه خالص سازی را متوقف خواهند کرد.
داوری در پاسخ به این نقد که محمدباقر قالیباف در مجلس چندان در برابر خالص‌سازی نایستاد و برخی معتقدند با آن همراهی داشته است، گفت: او در شهرداری با همه کار می‌کرد. اما وضعیت ریاست مجلس متفاوت است و رئیس مجلس تعیین‌کننده‌ی قطعی نیست و عملکرد ترکیبی از آرا است. شاهدیم که در مجلس دوازدهم که شرایط عوض شد یکی دو اصلاح طلب وارد هیئت رئیسه شدند.
او ادامه داد: در نتیجه اینطور نیست که رئیس مجلس هر آنچه بگوید رخ دهد. در دولت اما اینطور نیست و قالیباف در دولت استفاده از نیروهای کارآمد جریان‌های مختلف استفاده خواهد کرد و این در سابقه‌اش وجود دارد. همین امر باعث می‌شود حرکت به سمت رادیکالیسم و خالص‌سازی و حذف نیروها متوقف شود. نگاهم به آینده روشن است.
مشاور سابق احمدی‌نژاد درباره‌ی فعالیت آزادانه‌ی رئیس دولت‌های نهم و دهم با وجود مواضعی که دارد گفت: آقای احمدی‌نژاد بر خلاف آقایان موسوی و کروبی با وجود صحبت‌های رادیکالی که داشته مردم را به حضور در خیابان و دعوت نکرده است. بسیاری از مواضع احمدی نژاد خارج از چارچوب‌های نظام است اما او تا حالا باعث ایجاد ناامنی و اردوکشی خیابانی نشده است.
انتهای پیام
به قالیباف رای میدم .. بهتره زودتر انتخابات کنند …..