تعامل راهبردی در همزمانی انسجام داخلی و اقتدار خارجی

رضا رئیسی، روزنامه‌نگار، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:

بی گمان مهمترین مقوله مورد پرسش، کنجکاوی و دغدغه مندی افکار عمومی پیرامون انتخابات ریاست جمهوری و نتایج آن، تاثیر و تاثر این فعل و انفعال سیاسی سطوح عالی بر معیشت، وضعیت و کیفیت عمومی زندگی اقشار و صنوف مختلف و متکثر جامعه است. 

حالا نسبت این نکته با موضوع این یادداشت که در رابطه با راهبرد مسعود پزشکیان در حوزه سیاست خارجی نگاشته می شود، چیست؟

نکته آن است که چه بپسندیم و چه نپسندیم، مقوله سیاست خارجی یک برتری فرا حوزه‌ای با دایره شمول گسترده تر از مقولات تخصصی بر لایه ها و سطوح مختلف و متفاوت سپهر عمومی کشور از سیاست و فرهنگ تا اقتصاد و مقولات اجتماعی دارد. 

همزمان با ظهور انقلاب اسلامی در ایران و سیر تحولات چند دهه ای پس از آن، سیاست خارجی نسبت ارگانیکی با تحولات داخلی یافته، حتی بیش از رسم معمول و متداول در جهان پیرامونی، آنچنان وثیق و پردامنه با جایگاهی بی همتا و متمایز که چشم پوشیدنی و انکار ناشدنی نیست. 

حالا باز گردیم به پاراگراف ابتدایی، چرا وقتی می خواهیم از سیاست خارجی سخن بگوییم باید گریزی هم به ماجرای معیشت و اقتصاد بزنیم؟ 

چون نظرگاه و رویکرد رئیس جمهوری در مقوله سیاست خارجی فقط و فقط به این حوزه منوط و مربوط نیست و نگرش و دیدگاه شخص رئیس جمهوری و تیم کارشناسی او در وزارت امور خارجه و چگونگی پیشبرد تاکتیک ها و تکنیک های دولت او حتی می تواند جزئی ترین مقولات روزمره زندگی مردم را متاثر از خود کند. 

نمونه آنکه در طول 52 سال گذشته و برای اولین و آخرین بار همزمان با انعقاد برجام و اجرایی شدن آن، ایران طی 2 سال و نیم تورم تک رقمی آن هم با رشد عالی اقتصادی را تجربه کرد و با روی کارآمدن ترامپ و تلاطمی شدن حوزه سیاست خارجی، مشکلات اقتصادی شیبی تند و شتابان به خود گرفت. 

عطف به همین نکات مردم بیش و پیش از هر گزینه و گزاره ای معطوف به راهبرد نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در حوزه سیاست خارجی بوده و جویای چند و چون سیاست های رئیس جمهور آینده در این زمینه هستند و شاید این مهم، بالاترین تاثیر در گزینش کاندیدای نهایی آنان را خواهد داشت. 

برنامه گفتگو با کارشناسان سیاست خارجی دکتر پزشکیان در فردای اولین مناظره رو در روی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری، شاید بیش از مناظره نامزدها در افکار عمومی و در شبکه های اجتماعی تاثیر و واکنش داشت و اگر نبود اهمیت مقوله سیاست خارجی و حضور چهره ای چون ظریف در کنار پزشکیان قطعا این بازخورد نیز متصور نبود. 

با حضور ظریف در کنار پزشکیان، رویکرد کلان حوزه سیاست خارجی دولت چهاردهم با ریاست مسعود پزشکیان مشخص و هویدا شد. ظریف نماد تعامل و تعادل در عرصه سیاست خارجی و برونداد بیرونی دستگاه دیپلماسی کشور در برابر اقطاب متفاوت و قدرت های جهانی از شرق تا غرب است اما شاید بسیاری بگویند که حضور ظریف با این راهبرد آیا به معنای آن است که سیاست خارجی دولت دکتر پزشکیان نیز به نوعی همسان و همسو با دولت روحانی است، اینجاست که باید گفت مسئله هم این است اما آن نیست! 

پزشکیان درست است که سیاست تعامل مدارانه را نسبت به طرف های خارجی در پیش خواهد گرفت و آن را به نمایه اصلی دستگاه دیپلماسی کشور تبدیل خواهد کرد اما با یک تفاوت بزرگ که اتفاقا پاشنه آشیل ناکامی های سیاست خارجی در دولت روحانی در کنار موفقیت های آن نیز بود و نگذاشت که بهره برداری لازم و راهگشا در راستای منافع عمومی و خیر جمعی از فرصت و امتیاز برجام و دیگر راهگشایی ها در دوران وزارت ظریف بر دستگاه دیپلماسی دولت روحانی محقق شود. 

و این مهم چیزی نبود جز افتراق و انشقاق در جبهه درونی نسبت به مقوله سیاست خارجی و راهبرد آن در تطابق با منافع ملی، چیزی که بیش و پیش از هر گزاره ای از یک سو منجر به کارشکنی های نالازم و تخریب های فرصت سوز در مسیر مذاکرات بود و در پسا برجام نیز نگذاشت آنگونه که باید و شاید کشور از دریچه گشوده شده برجام بهره گرفته و در حوزه های مختلف اقتصادی و اجتماعی منتفع شود. 

در دیگر سو نیز منجر به سوء استفاده تبلیغاتی دشمنان از اختلافات درونی شده و بدیهی بود که طرف آمریکایی به جای پذیرش مسئولیت تمامیت خواهی و بدعهدی خود، اذهان عمومی را به سمت و سوی جبهه مفترق داخلی منحرف و مشکلات را در یک فرافکنی محض به گردن منتقدان داخلی برجام انداختند که در واقع این چنین نبود! 

اظهارات دکتر مسعود پزشکیان در حوزه سیاست خارجی نشانه ای از یک راهبرد جامع و مانع داشت که این خلاء ها را پر و قوامی منطقی و استوار به استراتژی ایران در پیشبرد سیاست های بین المللی کشور می بخشد. 

راهبرد دو گهواره ای که از یک سو به دنبال انسجام داخلی است و در دیگر سو در هم افزایی با این انسجام داخلی حداکثر استفاده برای جلوه گری مقتدرانه در سیاست خارجی را فراهم کرده و نتیجه غایی و نهایی را که همان تعامل سازنده و منتج به نتیجه است برای کشور و مردم آن به ارمغان خواهد آورد. ان‌شاء‌الله 

انتهای پیام