اصفهان هوا می‌خواهد

حسین احمدی کیا در سایت اصفهان زیبا نوشت: «همان‌طور که می‌دانید، اصفهان آلوده‌ترین شهر ایران بوده و آلودگی هوای آن از تهران هم بیشتر است و غلظت ذرات معلق این شهر، هشت برابر میانگین سازمان بهداشت جهانی است. اصفهان به چند دلیل وضعیت خوبی ندارد؛ اول‌ازهمه به خاطر تردد زیاد خودروها و سپس احاطه شدن در صنایع بزرگ؛ به‌ویژه صنایع تولید آهن و فولاد و سیمان است که ذرات معلق زیادی تولید‌ می‌کنند.

کوره‌های آجرپزی نیز به دلیل موقعیت نامناسب آن‌ها آلودگی زیادی به اصفهان تحمیل‌ می‌کنند. اما دلیل دیگر، خشکسالی‌های پی‌درپی و تغییر اقلیم است که وضعیت جوی اصفهان را تغییر داده و برای همین است که در سال‌های اخیر مشاهده می‌کنیم که شدت باد کاهش پیداکرده و باعث شده آلودگی هوای اصفهان پایدارتر بماند که در مقایسه با کلان‌شهرهای دیگر ایران، وضعیت خوبی نداشته باشد.

اصفهان ساختار شهری نامناسبی دارد که موجب شده میزان تردد خودروها به‌شدت افزایش یابد؛ حتی تقریبا می‌توان گفت، این میزان هرساله حدود 4 تا 5 درصد افزایش می‌یابد؛ درحالی‌که شیوه‌های کنترل مدیریت سفرها و توسعه خیابان‌ها به این نسبت بهبود نیافته است و روزبه‌روز نیز ترافیک افزایش می‌یابد؛ ترافیکی که خود عامل تشدید آلودگی هواست. به دلیل آنکه اصفهان در شاهراه ارتباطی ایران قرار گرفته و صنایع بزرگی در آن وجود دارد، تردد زیاد خودروهای سنگین نیز نقش زیادی در آلودگی هوای اصفهان دارند.

وضعیت حمل‌ونقل عمومی نیز سال‌به‌سال بدتر‌ می‌شود؛ برای مثال در سال 1386، حدود 27 درصد از تقاضای سفر شهر اصفهان با اتوبوس و مینی‌بوس انجام می‌گرفته است؛ درحالی‌که اکنون این میزان به زیر 10 درصد رسیده و تعداد اتوبوس‌ها نیز کاهش‌یافته و فرسوده‌تر شده‌اند. اگرچه یک خط مترو نیز به حمل‌ونقل عمومی اضافه ‌شده است، فقط یک درصد از ترددها با مترو انجام می‌شود. وقتی حمل‌ونقل عمومی کاهش پیدا کند، استفاده از خودروهای شخصی نیز افزایش می‌یابند و به بیشتر شدن ترافیک و آلودگی هوا دامن می‌زنند.

پس مهم‌ترین موضوعی که در کاهش آلودگی هوای اصفهان باید موردتوجه دولت جدید قرار بگیرد، گسترش و توسعه حمل‌ونقل عمومی است؛ چراکه اصفهان از این حیث، اصلا وضعیت خوبی ندارد و حداقل خود کلان‌شهر اصفهان به بیش از یک هزار و 200 اتوبوس نیاز دارد. مطالعاتی باید در این زمینه صورت بگیرد. 28 اقدام درزمینه خودروها برای کاهش آلودگی هوا پیشنهاد شده و برخی نیز به تصویب رسیده است.

گسترش حمل‌ونقل عمومی، نوسازی خودروهای فرسوده، نصب و تعویض فیلتر دوده کامیون‌ها و اتوبوس‌ها، برقی کردن موتورسیکلت‌های کاربراتوری، اجبار تعویض کاتالیست خودروهای سواری و ارتقای استاندارد معاینه فنی خودروها ازجمله راهکارهای مهم کنترل آلودگی هوای شهر اصفهان هستند.

42 راهکار نیز برای سایر حوزه‌ها به‌منظور کاهش آلودگی هوا در نظر گرفته‌شده است؛ برای مثال، جابه‌جایی کوره‌های آجرپزی همراه با ارتقای تکنولوژی آن‌ها یکی از این اقدامات است. اصفهان تقریباحدود 40 درصد از آجر ایران را تولید‌ می‌کند و 313 کوره آجرپزی نیز در منطقه‌ای قرار گرفته‌ که باد از سمت آن‌ها به‌سوی اصفهان می‌وزد و همین باعث شده است تا این واحدها پس از خودروها بیشترین آلودگی را در سطح شهر اصفهان ایجاد کنند.

اگرچه مصوب شده است که این کوره‌ها به خارج از شعاع 50 متری منتقل شوند، هنوز اقدام عملی انجام نشده و اجرای این مصوبه نیازمند یک عزم جدی و اهتمام دولت است. پس از خودروها ذوب‌آهن بیشترین آلودگی را در ناحیه شهر اصفهان و شهرهای مجاور آن ایجاد کرده است که با شروع فصل زمستان تأثیر آن بیشتر‌ می‌شود. ذوب‌آهن تأثیر بسیار زیادی بر آلودگی هوای اصفهان دارد؛ به‌گونه‌ای که حدود 3 میلیون و 600 نفر تحت تأثیر این آلودگی قرار گرفته‌اند.

گزارش‌ها حاکی از این است که 150 میلیون دلار برای رفع آلودگی هوای این واحد صنعتی پیشنهادشده، اما هنوز تخصیص نیافته است. با کنترل واحدهای کنورتور و کک‌سازی ذوب‌آهن‌ می‌توان بیش از 70 درصد از آلودگی این کارخانه را کاهش داد. اگر اقدامی صورت نگیرد، عملا دیگر نمی‌توان در اصفهان منتظر هوای سالم ماند. در گام بعدی اصلاح وضعیت شرکت‌هایی مثل فولاد مبارکه است که البته این واحد صنعتی در چند سال اخیر اقدامات مهمی انجام داده است و با اصلاح واحد فولادسازی در کمتر از یک سال آینده حدود 70 درصد از آلودگی‌اش کاهش خواهد یافت.

از طرف دیگر در استانداری مصوب شده است که نیروگاه شهید منتظری به نیروگاه سیکل ترکیبی تبدیل و به خارج از شهر منتقل شود؛ اما هنوز اقدامی صورت نگرفته است. زمانی که این نیروگاه قدیمی به جای گاز از سوخت مازوت استفاده کند، آلودگی بسیاری زیادی تولید‌ می‌کند؛ پس باید تدابیری اندیشید تا نیروگاه به‌هیچ‌عنوان به سمت استفاده از مازوت نرود؛ چراکه تصفیه دود خروجی از این نیروگاه مقرون‌به‌صرفه نیست و نیاز به کاتالیزورهایی دارد که گران‌قیمت و وارداتی هستند.

در صورت انتقال این نیروگاه و تبدیل آن به سیکل ترکیبی، صرفه‌جویی حدود 700 میلیون مترمکعبی در مصرف گاز خواهد شد. هم باید در مصرف گاز بهینه‌سازی انجام شود و هم سهمیه گاز استان اصفهان افزایش یابد؛ چراکه اصفهان دارای واحدهای صنعتی بسیار زیادی است و حدود 70 درصد از گاز نیز در این بخش استفاده‌ می‌شود؛ درحالی‌که در استان‌های دیگر بیشترین مصرف گاز در بخش‎‌های خانگی است.

ازآنجاکه تولید عمده آهن، فولاد، آجر، مواد پالایشگاهی و پتروشیمی ایران در اصفهان صورت‌ می‌گیرد، دولت باید سهمیه گاز این استان را افزایش دهد و هم‌زمان بهینه‌سازی مصرف نیز صورت گیرد؛ چراکه در این حالت است که نیروگاه‌ها و همچنین صنایع سیمانی اصفهان‌ می‌توانند به سمت مازوت‌سوزی نروند.

درحال حاضر، حدود 75 درصد بخاری‌های گازی فرسوده و فاقد برچسب انرژی هستند که مصرف گاز بالایی داشته و نیاز به نوسازی دارند. مصرف گاز کوره‌های آجرپزی سنتی اصفهان نیز حدود چهار برابر یک کوره تونلی است؛ بنابراین تغییر فناوری آن‌ها‌ می‌تواند مصرف گاز این استان را به مقدار فراوانی کاهش دهد و سبب شود تا نیروگاه‌ها و کارخانه‌ها به سمت‌وسوی استفاده از سوخت مازوت نروند و هوا را بیش‌ازپیش آلوده نکنند.»

انتهای پیام