پای ریزگردها دوباره به اصفهان باز شد

لیلا مقیمی در سایت اصفهان زیبا؛ تابستان هنوز از راه نرسیده، سروکله ریزگردها دوباره در اصفهان پیدا شدند تا با بلندکردن زنگ هشدار، یادمان بیندازد که قرار نیست امسال هم در روزهای بلند و داغ تابستانی یک نفس راحت بکشیم!

دم و بازدم اصفهانی‌ها حالا، خیلی وقت است آغشته به گردوخاک شده و ریزگرد تنفس را از این شهر گرفته است؛ درست از زمانی که گاوخونی خشک و به کانون گردوغبار تبدیل شد. تالابی که تا همین دیروز زبانزد خاص و عام بود و برای خودش بروبیایی داشت، حالا می‌رود تا به کویر تبدیل شود.

به‌طوری‌که به گفته معاون رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، ۹۹درصد از سطح آب تالاب گاوخونی در استان اصفهان خشک شده است؛ این در حالی است که با خشک‌شدن تدریجی تالاب گاوخونی و افزایش فرونشست گردوغبار، ریزگردهای این تالاب می‌تواند استان‌های اصفهان، یزد و تهران را تحت‌تأثیر قرار دهد.

داستان کلیشه‌ای آلودگی هوا!

داستان اصفهان غبارآلود، داستان تازه‌ای نیست! سال‌هاست که با فرارسیدن تابستان و گرم‌شدن هوا، ریزگردها مهمان ناخوانده‌ای می‌شوند در اصفهان تا عرصه را برای اصفهانی‌ها تنگ کنند و اجازه نفس‌کشیدن به آن‌ها را ندهند. اگر روزهای سرد زمستانی، صنایع و خودروها باعث می‌شوند عنوان آلوده‌ترین شهر کشور به نام اصفهان رقم بخورد، در روزهای تابستانی، این ریزگردها هستند که آلودگی را به چهره شهر می‌پاشند و رخسار کلان‌شهر اصفهان را نازیبا و کدر می‌کنند. فرقی نمی‌کند؛ پس چه در زمستان و چه در تابستان، اصفهان هوا ندارد و آلودگی جان مردمش را به ستوه آورده است.

به گزارش ایمنا و بر اساس اطلاعات دریافتی از ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا در آخرین ماه بهار ۱۴۰۳ هوای چهار روز شهر اصفهان وضعیت بسیار ناسالم (بنفش) را به خود اختصاص داد. مطابق داده‌ها و اطلاعات آماری ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوای شهرداری اصفهان، ۱۱ روز شرایط ناسالم برای عموم (قرمز)، هشت روز ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی)، هشت روز قابل‌قبول (زرد) و شاخص کیفیت هیچ‌کدام از روزها با وضعیت هوای پاک (سبز) برای نصف‌جهان ثبت نشده است.

همچنین اصفهان بر پایه آمار اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان از ابتدای فروردین تا ۲۸ اسفند ۱۴۰۲، طی ۳۶۴ روز، ۱۷ روز هوای پاک، ۲۱۷ روز هوای قابل‌قبول (سالم)، ۹۸ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و ۳۲ روز هوای ناسالم برای عموم شهروندان (وضعیت قرمز) را تجربه کرد. این در حالی است که شهر اصفهان در ۱۲ ماه ۱۴۰۱ از ابتدای فروردین تا ۲۹ اسفند۱۴۰۱، طی ۳۶۵ روز، ۹ روز هوای پاک، ۱۸۲ روز هوای قابل‌قبول (سالم)، ۱۴۸ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و ۲۶ روز هوای ناسالم برای عموم شهروندان (وضعیت قرمز) را تجربه کرد.

نگاهی به آمار کیفیت هوای اصفهان نشان می‌دهد که شمار روزهای آلوده این کلان‌شهر در ۱۴۰۲ در مقایسه با ۱۴۰۱، ۴۴ روز کاهش و تعداد روزهای قابل‌قبول ۳۵ روز و روزهای پاک هشت روز افزایش یافته است.

حالا، اما تابستان هنوز شروع نشده، پای ریزگردها دوباره به اصفهان باز شده است تا روزهای بلند و داغی که دمای هوا در آن بعضا به بالای ۳۸ درجه می‌رسد، کدر و غبارآلود شوند.

پدیده ریزگردها البته امسال خیلی زود خودش را در هوای اصفهان نشان داد؛ به‌طوری‌که در روزهای گذشته شاخص میانگین آلودگی هوا 176 و شاخص لحظه‌ای در برخی ایستگاه‌ها به عدد 500 رسید. مثل همیشه، اما اتفاقی برای بهبود کیفیت هوا در اصفهان نیفتاد؛ به‌جز برگزاری همان جلسه‌های همیشگی و بدون نتیجه و البته تکرار مکررات!

به گفته منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان، در جلسه کمیته اضطرار شرایط گردوغبار بایدها و نبایدهایی ذکر شد؛ مثلا اینکه هر اقدامی که منجر به افزایش آلودگی و گردوخاک شود، ازجمله آتش‌زدن ضایعات و پوشش‌ها و بقایای گیاهی در مزارع، عملیات خاک‌برداری و عمرانی و فعالیت معادن گچ‌وخاک و مصالح در روزهای آلوده ممنوع است.

همچنین بر کاهش فعالیت صنایع آلاینده شناسایی‌شده در محدوده توسط اداره‌کل محیط‌زیست، استقرار و تقویت تیم‌های پیش بیمارستانی و بهداشت در مکان‌های پرجمعیت و کاهش تردد خودروها تأکید شد؛ درضمن وزارت نیرو باید در جهت تأمین حقابه‌های زیست‌محیطی کشاورزی و فضای سبز زاینده‌رود اقدام کندو 176 میلیون مترمکعب حقابه تالاب گاوخونی را که مطالعه شده است، به استان اصفهان تخصیص دهد و نیز در راستای احیای زاینده‌رود و جریان دائمی آن و پیشگیری از برداشت‌های غیرمجاز آب در بالادست حوضه و جلوگیری از بارگذاری‌های خارج از مصوبات شورای عالی آب و تسریع در تکمیل طرح‌های تأمین آب در حوضه زاینده‌رود اقدام کند.

راهکارهای بی‌نتیجه!

این بایدهاونبایدها اما راه به جایی نبردند و نمی‌برند و هوا همچنان آلوده است؛ ضمن اینکه استان اصفهان در احاطه بیش از سه میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار منطقه بیابانی است که ۱,۵ میلیون هکتار آن به کانون‌های بحرانی تا فوق بحرانی گردوغبار تبدیل شده است. اگرچه تاکنون گفته می‌شد استان اصفهان ۱۴ کانون بحرانی گردوغبار دارد،هجوم ریزگردها طی روزهای اخیر از مناطقی بوده که به اذعان کارشناسان تا پیش‌ازاین به‌عنوان نواحی مستعد خیزش گردوغبار شناخته نمی‌شده است.

به گزارش مهر، لیلا امینی، رئیس مرکز پیش‌بینی و مخاطره‌های جوی اداره‌کل هواشناسی استان اصفهان، در این ‌باره می‌گوید: «بررسی‌ها حاکی از فعالیت کانون‌های گردوخاک در شعاع ۱۰ کیلومتری مرکز شهر اصفهان طی روز دوشنبه، چهارم تیر بود. باید توجه داشت که طی روزهای اخیر غلظت ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون (pm10 – ذرات گردوغبار) نسبت به ذرات معلق کمتر از ۲,۵ میکرون بالاتر بوده و این در حالی است که فاصله منشأ این ذرات به مرکز شهر اصفهان نسبت به ذرات معلق pm2,5 کمتر است.»

رئیس مرکز پیش‌بینی و مخاطرات جوی اداره‌کل هواشناسی استان با تأکید بر اینکه بررسی‌ها از شکل‌گیری کانون‌های جدید گردوغبار در شعاع ۱۰ کیلومتری شهر اصفهان حکایت دارد، می‌افزاید: «خشک‌سالی‌های مکرر و بــرداشـت‌هــای نــامــنـاسب از مــخــازن آبــی، عـامــلــی بــرای به‌وجودآمدن این کانون‌ها شده که کلان‌شهر اصفهان و حواشی آن را در برگرفته است.

احتمال می‌دهیم این کانون‌ها بیشتر، شعاع ۱۰ کیلومتر شرق و شمال کلان‌شهر را در برگرفته است؛ کانون‌های جدیدی که حتی پیش‌ازاین شناسایی نشدند!» داستان آلودگی هوا در اصفهان را دیگر همه از بر هستند؛ وضعیت هوایی که انگار پایانی برای آن وجود ندارد و همه به آن عادت کرده‌اند؛ درحالی‌که حرف‌های تکراری و کارگروه‌های همیشگی کاری از پیش نبرده‌اند و نخواهد برد.»

انتهای پیام