پاکبان‌ها در مشهد اسکورت می‌شوند

لاله سادات کوثری در سات شهرآرانیوز (مشهد) نوشت: «در چشم به‌هم‌زدنی یک‌باره همه‌چیز برعکس می‌شود؛ راننده که شاید بیشتر از ۱۵۰ کیلومتر سرعت دارد و عجله می‌کند تا زودتر به محل کارش برسد، کمبود خواب شدید چشم‌هایش را برهم می‌راند و به خواب می‌رود. این پلک‌ بستن چندثانیه‌ای هرچند کوتاه، عاقبتی تلخ به‌دنبال دارد و خانواده‌ای را داغ‌دار می‌کند.

این‌گونه می‌شود که بر اثر یک بی‌احتیاطی و بی‌توجهی به قوانین راهنمایی‌ورانندگی، خانواده‌ای بدون پدر و سرپرست می‌شود؛ پاکبانی که قرار بود تا چند روز دیگر تولد فرزندش را شاهد باشد، آسمانی می‌شود و داغ نوازش‌های پدرانه را تا همیشه بر دل فرزندش به‌جا می‌گذارد. ثبت بیش از بیست فوت پاکبان‌های مشهد در حین کار از سال ۱۳۹۶ تاکنون آماری تکان‌دهنده و دردناک است. همه این موارد داغ‌هایی است که هیچ‌وقت زخم دل خانواده‌های پاکبانان مرحوم را التیام نخواهد بخشید.

به‌گفته متولیان ترافیکی و مسئولان شهری مشهد و حتی به‌گفته خود پاکبان‌ها، اصلی‌ترین عامل وقوع این اتفاقات تلخ بزرگراهی، سرعت زیاد راکبان و رانندگان است و در رتبه بعد وقوع این حوادث، عامل خواب‌آلودگی رانندگان قرار دارد. ضلع سوم وقوع این اتفاقات تلخ و سنگین، اما در موضوعات فرهنگی ریشه دارد. واقعیت اینجاست که در اوضاع فعلی هنوز هم هستند شهروندانی که زباله‌هایشان را از داخل خودرو به بیرون پرتاب می‌کنند. وجود دارند رانندگان سهل‌انگاری که خودرو سنگین دارند و بار‌های میوه، ضایعات و… خود را درست پوشش نمی‌دهند و زباله‌های سبک و پوشال میوه‌های آنها در بزرگراه‌ها رها می‌شوند.

همه این اتفاقات به‌ظاهر ساده، زمان بیشتری را از ساعت کار پاکبان‌ها می‌گیرد تا بزرگراه را تمیز و تنظیف کنند. اتفاقات تلخ اخیر و فوت پاکبان‌های شهرمان باعث شد تا این‌بار در گفت وگویی مهم‌ترین آسیب‌های موجود در این حوزه را از زبان مدیرکل نظارت بر خدمات شهری شهرداری مشهد بشنویم؛ معضلی که محمد نجاری‌مقدم زمینه اصلی بروز آن را موضوعات فرهنگ شهروندی و نبود التزام و پایبندی به رعایت قوانین راهنمایی‌ورانندگی بیان می‌کند.

یکی از حوادث تلخی که متأسفانه امسال هم چندبار شاهد آن بودیم، درگذشت پاکبان‌ها بر اثر تصادف بوده است. شاید در اذهان عمومی این طور جلوه می‌شود که باید مباحث ایمنی و محافظت از این قشر زحمت کش تقویت شود. شهرداری مشهد در این زمینه چه اقداماتی انجام داده است؟  
 
مسلما موضوع ایمنی پاکبان‌ها و تجهیزات آن‌ها برای ما بسیار مهم است، چراکه در سال‌های گذشته به ویژه سال ۱۴۰۰ اتفاقات تلخی در این زمینه رخ داده است. از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ روند اتفاقات برای پاکبان‌های عزیز رو به کاهش بوده، اما درعین حال برای ما ایمنی و جان پاکبان اهمیتش بیشتر از تنظیف شهری است. دراین راستا، جلسات آسیب شناسی علت وقوع این نوع حوادث و سوانح را با حضور پلیس راهور و سازمان ترافیک برگزار کردیم.

مهم‌ترین خروجی این آسیب شناسی، تعبیه گاردریل مقابل جدول‌ها در معابر بزرگراهی بود که به دلیل وجود آن‌ها خودرو مکانیزه هم نمی‌توانست به این قسمت وارد شود. این مسئله در مناطق ۴ و ۵ شهرداری مشهد وجود داشت که خوشبختانه با اعتباراتی که تزریق شد، در اوضاع فعلی این گاردیل‌ها حذف شده اند و دیگر گاردریلی در مناطق بزرگراهی این دو منطقه وجود ندارد. اکنون در این مناطق خودرو مکانیزه کار می‌کند.   

مشخصا چه برنامه‌ای برای تقویت ایمنی پاکبان‌ها به مناطق شهرداری ابلاغ شده است؟
دراین راستا یک نسخه ایمنی به مناطق ابلاغ کردیم. این نسخه در حقیقت شامل دستورالعمل و شیوه نامه‌ای است که در راستای افزایش ایمنی پاکبان‌ها به مناطق ابلاغ شده و در آن ذکر نکاتی مانند فاصله پرچم زن تا پاکبان، تجهیزات موردنیاز و… تأکید شده است. باید گفت در زمینه تأمین و تکمیل تجهیزات هم اتفاقات خوبی افتاده است که شامل تأمین کلاه ایمنی، هدلایت، بازوبند نورانی، جلیقه نورانی و بشکه ‎های ضرب گیر در معابر بزرگراهی برای ایمنی بیشتر جان پاکبان هاست.   

باتوجه به تعداد فوتی‌های امسال، مشخصا برنامه ویژه سال جاری برای تأمین امنیت جانی بیشتر این قشر زحمت کش چه بوده است؟

در گذشته استفاده از خودرو پشتیبان یا خودرو اسکورت را برای چند منطقه ویژه مناطق بزرگراهی به صورت آزمایشی الزام و اجرا کردیم. امسال این موضوع را برای همه مناطق اجبار کردیم، بدین معنا که در شریان‌های بزرگراهی خودرو پشتیبان برای پاکبان باید وجود داشته باشد که اگر سانحه‌ای هم به وقوع بپیوندد، ما خسارت فیزیکی داشته باشیم، نه جانی. این موضوع از اردیبهشت ماه امسال برای همه مناطق دارای معابر بزرگراهی الزام شده است.   

افزون بر این موارد، لباس پاکبان‌ها دارای شبرنگ است. این شبرنگ‌ها برای پاکبان‌هایی که در شب کار می‌کنند، یک نوع علائم بازدارنده برای نزدیک شدن خودرو‌ها به آن‌ها به شمار می‌آید. غیر از این موارد، بنر‌هایی با عبارت «آهسته برانید، مشغول نظافت هستیم» را هم در بزرگراه‌ها نصب کردیم.   

در زمینه ارتقای آگاهی و دانش پاکبان‌ها چه اقداماتی انجام شده است؟
در سال گذشته دوره آموزشی ایمنی برای پاکبان‌ها برگزار کردیم. امسال هم این مورد را برنامه ریزی کردیم، با این تفاوت که امسال میزان ۵۰ درصد به ساعات آموزشی پاکبان‌ها اضافه شده است. این آموزش‌ها با حضور پلیس راهور ارائه می‌شود.  

با این اوصاف، برای کاهش آمار منجر به فوت و حتی جرحی پاکبان‌ها چه باید کرد؟
دراین باره ما دو خواهش داریم. نمی‌گوییم کارمان کامل است، اما همه تلاشمان را‌ می‌کنیم که جلو حوادث را برای پاکبان‌ها بگیریم. اولین درخواست ما از خود پاکبان هاست. در وهله نخست فردی که باید در کف میدان موارد ایمنی را رعایت کند، خود پاکبان است. هر چقدر موارد ایمنی زیاد باشد، اما خود پاکبان حواسش نباشد، آب در هاون کوبیدن است.

از شهروندان هم درخواست می‌کنیم واقعا به قوانین راهنمایی ورانندگی پایبند باشند. براساس گزارش پلیس در دو مورد از فوت پاکبان‌ها در امسال، ۱۰۰ درصد راننده مقصر شناخته شده است. نداشتن حالت طبیعی راننده و سرعت زیاد خودرو هم عمدتا عامل مهم بروز این گونه سوانح منجر به فوت است. یکی از پارامتر‌های تأثیرگذار در همه حوادث فوتی ما قطعا رعایت نکردن قوانین راهنمایی ورانندگی توسط راکب بوده است. در انتها از شهروندان هم درخواست می‌کنیم زباله شان را از داخل خودرو به بیرون پرتاب نکنند.   

به جایگزینی ماشین آلات به جای عامل انسانی برای تنظیف بزرگراه‌ها فکر کرده اید؟
اکنون سیستم مکانیزه برای بزرگراه‌ها داریم. نکته اینجاست که برخی خودرو‌های تولید داخل داریم که این نوع خودرو‌ها امکان پوشش ۱۰۰ درصدی کار تنظیف در بعضی قسمت‌های بزرگراه‌ها را ندارند. شهرداری با تعدادی از شرکت‌ها برای تأمین ماشین آلات مکانیزه‌تر وارد مذاکره شده است تا بتوانیم ماشین آلات به روزتری به سیستم تزریق کنیم. اگر به توافق برسیم، در بزرگراه‌ها به هیچ عنوان پاکبان نخواهیم داشت. این موضوع در دست پیگیری است. به شرکت‌ها گفته ایم که موارد پیشنهادی شان را ارئه بدهند.   

شهر مشهد برای تنظیف معابر بزرگراهی به چند دستگاه ماشین آلات مکانیزه احتیاج دارد؟ برآورد ریالی آن چقدر است؟
براساس برآوردی که ما انجام داده ایم، برای معابر بزرگراهی به ۴۰۰ میلیارد تومان سرمایه نیاز است تا تأمین ماشین آلات بزرگراهی انجام شود. در حقیقت ما به ۱۰ خودرو مکانیزه نیاز داریم. شهرداری این موضوع را به صورت جدی در دست پیگیری دارد و با بخش خصوصی وارد مذاکره شده است. از آنجا که بیشتر حوادث در معابر بزرگراهی به وقوع می‌پیوندد، با اجرای این کار در حقیقت نیروی انسانی از تنظیف معابر بزرگراهی حذف می‌شود.

همین جا اعلام می‌کنیم اگر نخبگان شهری یا شرکت‌های دانش بنیان یا استارتاپ‌ها و هر فرد یا شخص حقیقی یا حقوقی که احساس مسئولیت اجتماعی دارند و پیشنهاد بهتری دارند، می‌توانند ایده هایشان را از طریق سامانه ۱۳۷ به ما اطلاع دهند.   

یکی از گلایه‌های خانواده‌هایی که داغ دار سرپرست خانواده شان در این حوزه کاری هستند، این است که متأسفانه این افراد با وجود اینکه حین کار دچار سانحه منجر به فوت شده اند، هنوز هم شهید محسوب نمی‌شوند. علت چیست؟
متأسفانه این افراد با وجود فوت حین کار شهید حساب نمی‌شوند. دراین باره ما مکاتبات بسیاری داشتیم، پیگیری‌های چندمرحله‌ای هم انجام دادیم، اما این افراد متأسفانه ظاهرا به دلیل قوانین موجود در سازوکار بنیاد، شهید محسوب نمی‌شوند. در این مورد یک مانع و ضعف قانونی وجود دارد و به نظر می‌رسد باید اصلاح قانون صورت بگیرد. اما شهرداری و شورا در سال ۱۴۰۱ برای جبران این خلأ و ضعف قانونی یک لایحه حمایتی تنظیم کردند که به موجب آن چنانچه حادثه در سه سطح رخ بدهد، مباحث مالی بیمه و دیه و… در این لایحه وجود دارد.   

یعنی برای هیچ کدام از فعالان حوزه خدمات شهری این قانون وجود ندارد؟
بنده به جز آتش نشان‌ها جای دیگری ندیدم که اگر فردی حین کار فوت کند، شهید محسوب شود.   

چند نیروی پاکبان فعال در شهر داریم؟

اکنون ۵ هزارو ۵۰۰ پاکبان در شهر داریم. این عدد با جمع عدد ۳۰۰ برای نیرو‌های سدمعبر، به ۵ هزارو ۸۰۰ نفر می‌رسد.    

یکی از سؤال‌های متداولی که عمدتا مطرح می‌شود، این است که چرا بازه زمانی کار پاکبان‌ها به ویژه در بزرگراه‌ها باید صبح زود باشد که احتمال خواب آلودگی رانندگان وجود دارد. دراین باره توضیح دهید.   
قبلا کار پاکبان‌ها در بزرگراه‌ها قبل از طلوع خورشید و حتی شب‌ها بود. این بازه زمانی در اوضاع فعلی فقط در صبح است. قبول داریم که بیشتر حوادث کل کشور حتی در جاده‌های برون شهری حدفاصل ساعت ۴ تا ۶ صبح است و حرف درستی است، اما ما تنها کاری که توانستیم انجام دهیم، انتقال ساعت کار این افراد از شب به صبح است. نخستین بازه زمانی در صبح برای تنظیف هم ساعت ۴ تا نهایت ۶ و ۷ است.

اگر بخواهیم ساعت ۴ را تغییر بدهیم، هم ترافیک ایجاد می‌شود و هم نازیبایی بصری زباله‌های درشت بعد از زمان تردد شهروندان همچنان وجود خواهد داشت.
همه حوادث منجر به فوت امسال پاکبانان ما در بازه زمانی صبح اتفاق افتاده است، اما متأسفانه علت فوت پاکبان ما عامل راننده، کنترل نکردن خودرو یا نداشتن حالت طبیعی او بوده است.

لزوم فرهنگ سازی برای رعایت قوانین راهنمایی ورانندگی

بهنام ایمانی – پاکبان منطقه ۳

این روز‌ها تجهیزات ایمنی پاکبانان کامل است. بشکه ترافیکی، خودرو پشتیبان، انواع چراغ و هدلایت و… برای همه ما تأمین شده است، اما هراندازه هم امکانات و تجهیزات ما زیاد باشد، ما نمی‌توانیم از سرعت زیاد راننده جلوگیری کنیم. یکی از دلایل فوت همکاران ما سرعت بیش از ۱۷۰ کیلومتر بر ساعت راننده بود.

ما هر چقدر هم ایمنی و تجهیزاتمان کامل باشد، تا زمانی که رانندگان به رعایت قوانین راهنمایی ورانندگی قائل نباشند، هیچ فایده‌ای ندارد. بیشتر رانند ه‌ها در بازه زمانی ساعت ۴ تا ۶ صبح خواب هستند. درخواستی که داریم، این است که دستگاه مکانیزه برای تنظیف بزرگراهی قرار بگیرد. از آنجا که خودرو محکم است، اگر خدای نکرده تصادفی هم بشود، به رانندگان آن آسیب زیادی نمی‌رسد.

در  صدمتری مشهد در هر دقیقه شاید صد خودرو عبور می‌کند. کامیون باربر و ماشین‌های سنگین که میوه می‌برند، عمدتا زباله زیادی دارند. دراین میان، شهروندان هم زباله‌هایی از خودروشان به بیرون پرتاب می‌کنند که برای جلوگیری از بروز این عوامل باید فرهنگ سازی ویژه شود.   

پاکبانان فوت شده را شهید خدمت بدانید

محمد آبروان – پاکبان منطقه ۶

در حوزه تنظیف لاین تندرو و کندرو بزرگراه‌ها تجهیزات و موارد ایمنی ما کامل است، اما تجهیزات هراندازه هم که باشد، جان همکاران ما در خطر است. در هر حال خودرو‌ها و موتور‌ها به همکاران ما می‌زنند و متأسفانه در بیشتر موارد همکاران پاکبان ما فوت می‌کنند. چرا راهنمایی ورانندگی برای خطای سرعت زیاد این رانندگان فقط مجازات جریمه را در نظر می‌گیرد که بازدارنده هم نیست؟! در بیشتر تصادفات منجر به فوت بزرگراهی رانندگان مقصر هستند، زیرا سرعتشان زیاد است یا خواب آلوده هستند.   

چرا این پاکبان‌ها که برای خدمت به مردم و در حین کار فوت کرده اند، نباید شهید خدمت محسوب شوند؟ این درحالی است که همکاران آتش نشان ما اگر حین کار فوت کنند، شهید محسوب می‌شوند. نباید بین من پاکبان و آتش نشان تبعیض باشد. این تعداد خانواده که اعضایشان فوت کرده اند، در واقع سرپرست خانواده را از دست داده اند.»

انتهای پیام