کمبود فضای سبز در همدان

سمانه جهانگیری عرش، در سایت همدان پیام نوشت: «اگر در چند دهه گذشته، کمتر از 20درصد جمعیت سرشماری شده در شهرها زندگی می‌کردند، امروزه براساس آمارها و برآوردها، بیشتر از نیمی از جمعیت دنیا شهرنشین هستند و پیش‌بینی می‌شود این نسبت تا سال 2025 به 61 درصد برسد.

این شرایط در حالی است که رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت در شهری مانند همدان آلودگی هوا را در این سال‌ها به دنبال داشته که تشدید آن سبب از بین رفتن فضای سبز شهری شده است درصورتی که با افزایش فضای سبز در شهر می‌توان مانع از آلوده شدن آن شد. هم‌‌اینک وضعیت هوای همدان خطرناک است و این یک هشدار جدی است. سرانه فضای سبز استان آن‌طور که مسئولان اعلام کرده‌اند در حال‌حاضر چیزی حدود 11مترمربع به ازای هر نفر است که گفته می‌شود به 17 مترمربع خواهد رسید! در حالی که بر اساس اعلام مؤسسه محیط‌زیست سازمان ملل، این اعداد باید بین 20 تا 25مترمربع باشند و به‌طور کلی حدود 15 تا 16درصد از فضای کل شهر را دربرگیرند.

عدالتی در ایجاد فضای سبز شهری نیست

بر اساس بررسی‌های انجام شده، عمده فضای سبز ایجاد شده در همدان بیشتر در مناطق گردشگری و خوش آب و هوای شهر متمرکز شده‌است به‌طوری که می‌توان گفت ساکنان محله‌هایی که در مجاورت این مناطق هستند از فضای سبز بیشتری برخوردارند تا پایین شهرنشین‌ها که با حدود 30 هزار نفر جمعیت متأسفانه از امکانات کمتری در حوزه فضای سبز برخوردارند چنانچه شهرداری تنها به ایجاد پارک‌های کوچک محله‌ای با چند درخت اکتفا کرده و به لحاظ بافت خانه‌هایی که بیشتر غیراصولی است فضایی برای سبزی و طراوت این محلات همه باقی نمانده است.

بر همین اساس ضرورت توسعه عادلانه فضای سبز در شهر همدان یکی از اقدامات مهمی است که پیش از این اعضای شورای ششم شورای شهر در شعارهای انتخاباتی خود به آن تأکید کرده‌اند، اما متأسفانه در عمل تا حدودی به فراموشی سپرده شده است البته در همین ارتباط قطع درختان به صورت عمده در برخی فضاها هم جای تأمل دارد که در گزارشی به آن خواهیم پرداخت.

نگاهی گذرا به فضای سبز در سایر شهرستان‌ها

بر اساس اطلاعات جمع آوری شده شهرستان ملایر 22 مترمربع سرانه فضای سبز به ازای هر یک نفر را دارد که در مقایسه با آمار دیگر شهرستان‌ها به نظر می‌رسد به عدد جهانی 20 تا 25مترمربع نزدیک است.

در همین راستا باید گفت فضای سبز شهرستان کبودراهنگ به ازای هر نفر 8 مترمربع، بهار 4مترمربع، تویسرکان 5/5 مترمربع، قروه 5/5 مترمربع که در تلاش برای رسیدن به 13مترمربع و نهاوند نیز درصدد 2/11 مترمربع شدن هستند.

ملایر پیش‌رو در ایجاد فضای سبز شهری

بر همین اساس می‌توان نتیجه گرفت در بین شهرستان‌های دهگانه همدان، وضعیت سرانه فضای سبز ملایر نسبت به استانداردهای جهانی بهتر ارزیابی می‌شود.
اگر بر اساس سرشماری سال 1395جمعیت استان همدان را چیزی حدود یک میلیون و 800 نفر در نظر بگیریم و سرانه فضای سبزی که در حال‌حاضر مسئولان آن را 11 مترمربع به ازای هر نفر می‌دانند لحاظ کنیم در همدان چیزی حدود 19میلیون و 800 مترمربع فضای سبز باید وجود داشته باشد!

حال اگر بر اساس آمار موالید و مرگ ومیر استان و اختلاف بین این دوکه 7هزارو656نفر را نشان می‌دهد می‌توان چنین نتیجه گرفت که هرساله بیش از 7هزار نفر به جمعیت استان اضافه می‌شود باید حدود 5 میلیون مترمربع به فضای سبز شهری( استان) افزوده شود.

نقش درختان و فضاهای سبز بر تعدیل آلودگی‌های هوا

امروزه شاهد افزایش گرد و غبار و آلودگی هوا در کشور و به تبع آن در استان همدان هستیم که این موضوع مربوط به امروز و دیروز نیست بلکه مشکلی است که بیشتر از یک دهه است به لحاظ نابود شدن پوشش گیاهی و بیابانی شدن زمین و سایر عوامل زیست محیطی کشور را درگیر کرده است.گیاهان همواره به عنوان جزء بسیار مهم و عمده در شالوده شهرها و تنها چاره مؤثر بر کاهش آلودگی‌های هوا محسوب می‌شوند. برگ درختان با جذب و حفظ گردوغبار و سایر ذرات معلق هوا تا زمان شست‌و‌شو و بارندگی ذرات معلق هوا را تا 75درصد کاهش داده و تأثیر زیادی بر بهبود کیفیت هوا دارند.

امروزه شهرداران و طراحان فضای سبز سعی دارند با کاشت انواع درختان متناسب با نقش و کاربری آنها با شرایط اقلیمی و کارکردهای اکولوژیکی در هر شهر فضای شهر را سبز شهری را توسعه دهند تا در کنار ایجاد آرامش روحی برای شهروندان نقش وجودی فضای سبز را در سلامت خانواده‌ها پررنگ‌تر جلوه دهند، به‌طور متوسط می‌توان گفت درختان بزرگ می‌توانند 2 تا 3درصد میزان کربن هوا را کاهش دهند، یک درخت راش 80 فوتی می‌تواند روزانه دی‌اکسید کربنی که معادل دی‌اکسید کربن ایجاد شده را توسط 2خانواده 2 نفره است، حذف کند، یک هکتار جنگل گیاهان سوزنی برگ در سال حدود 16میلیون مترمکعب هوا را جذب و معادل 5 هزار و400 کیلوگرم کربن را به مواد آلی تبدیل می‌کنند و 14هزار و 400 کیلوگرم اکسیژن آزاد می‌کنند درختان همچنین به‌طور مستقیم از طریق ذخیره انرژی بر کیفیت هوا تأثیر می‌‌گذارند.

درختانی که به منظور ایجاد سایه بر منازل کاشته شده‌اند می‌توانند 10 تا 15درصد در هزینه خنک کردن و 4 تا 22درصد در هزینه‌های تأمین گرما از طریق مانع شدن در برابر جریان‌های باد مؤثر واقع شوند که البته مقدار این صرفه‌جویی با توجه به نوع درخت، محل کاشت و فضاسازی متغیر خواهد بود.

یک درخت در سال به‌طور متوسط 2 کیلوگرم اکسیژن تولید می‌کند میزان اکسیژن آزاد شده به وسیله درختان پهن برگ در یک هکتار بین 2هزار و500 تا 3 هزار کیلوگرم بوده و می‌تواند نیاز 10 انسان را تأمین نماید.

به‌طور قطع ایجاد چنین محیطی بدون پوشش گیاهی میسر نیست وجود فضای سبز به‌ویژه اگر با چمن‌کاری، گل‌کاری و کاشت درختچه‌های زینتی همراه باشد، بی‌گمان در ایجاد تنوع و محیطی شاد برای گردش و کاستن از سر و صدا در گستره شهری همدان و بالابردن روحیه مردم و نیز ایجاد محیط مناسبی برای آرامش خانواده‌ها در دنیای شلوغ و پرتنش امروزی نقش به‌سزایی خواهد داشت.

در هر حال به منظور کاهش آلودگی و افزایش سرانه فضای سبز در همدان به نظر می‌رسد یکی از راهکارهای اصلی برای توسعه سرسبزی در همدان، اجبار به کاشت درخت در کنار کارخانجات، ساختمان‌های مسکونی پس از تخریب و از همه مهم‌تر توجه مدیریت شهری به توسعه بیش از پیش فضای سبز در کنار ایجاد مراکز گردشی و پاساژها و مراکز خرید باشد.

از طرفی پیشنهاد می‌شود قوانین مربوط به حفظ اراضی و فضاهایی که از آن به عنوان کاربری فضای سبز یاد می‌شود بار دیگر مرور و بازنگری شود تا به این راحتی که امروزه خبرهای آن را می شنویم درختان شهر قطع نشوند و سرسبزی همدان به یغما نرود.»

انتهای پیام