«لیز دوسه» و عادل جبیر

«حمید هوشنگی»، روزنامه نگار باسابقه در یادداشتی درباره ی مصاحبه ی اخیر بی بی سی با عادل جبیر در فیسبوک نوشت:

شنیده اید “فلانی را با صد من عسل هم نمیشه خورد”؟ برای من مصداق این ضرب المثل شیرین فارسی این جناب “عادل جبیر” وزیر خارجه “خوش تیپ و پر مدعای” عربستان سعودیست که معمولا شکرهای زیاد میل می کنند و با توجه به “دست و دلبازی” سعودی ها نسبت به جماعتی از روزنامه نگاران غربی و دادن ساعت های طلا و کادوهای بسیار گرانبها به آنان، معمولاً از سوی این”خبرنگاران ارشد” هم به گونه ای حرفه ای به چالش کشیده نمی شوند و قاعدتاً به جبران آن سخاوتمندی، “وظیفه مند” می شوند خزعبلات حضراتشان را بدون پرسشگری جدی به خورد مخاطبین خود دهند.

آخرین مصاحبه خانم “لیز دوسه” خبرنگار ارشد بی بی سی جهانی با عادل جبیر وزیر خارجه عربستان هم گویا از این دست مصاحبه ها بود که یکروز پس از مصاحبه با دکتر ظریف پخش شد و بخش فارسی تلویزیون بی بی سی هم آن را در چند برنامه خبری منتشر کرد. یادمان باشد که خانم لیز چند ماه قبل نیز مهمان دولت سعودی بود و یکی دو برنامه “رپرتاژ آگهی” با عناوین مستند از سرزمین بکر عربستان تهیه و منتشر کرد.

شک ندارم که ایشان به لحاظ اطلاعات عمیق، توانائی علمی و حضور سه دهه ای در خاورمیانه، یکی از آس های خبری در ارتباط با مسائل خاورمیانه هستند که به همین دلیل، سه دکترای افتخاری را نیز به دست آورده اند. لیز دوسه ت در “کنفرانس امنیتی مونیخ” که از جمعه تا یکشنبه در آلمان برگزار شد یکی از مجریان و گردانندگان سخنرانی های مقامات جهانی شرکت کنندگان در این کنفرانس مهم بود و از نزدیک “دستی بر آتش” داشت.

“لیز دوسه ت” 58 سال دارد. اصالتاً ایرلندیست. در استرالیا به دنیا آمده و تابعیت کانادائی – بریتانیائی دارد. دارای درجه کارشناسی ارشد ” روابط بین الملل“ از دانشگاه تورنتوست. متخصص مسائل خاورمیانه در رسانه های غربی و خبرنگار ارشد بی بی سی جهانیست. سالیان دراز در افغانستان، پاکستان و اسزائیل مستقر بوده و ایران، عربستان و کلیه منطقه خاورمیانه و مسائلش را بسیار خوب می شناسد، عضو اندیشکده “چتم هاووس” لندن است و عنوان افتخارانگیز ” او بی ای” را از دربار ملکه بریتانیا گرفته و ساخت دو فیلم مستند به نامهای بچه های سوریه و بچه های غزه نیز در کارنامه اش به چشم می خورد.

متاسفانه دیدیم که این متخصص رسانه ای شایسته در مصاحبه با عادل جبیر در حد و اندازه مطلوب ظاهر نشد و مطلقاً وزیر خارجه عربستان را به چالش نکشید که فی المثل طالبان را کدام کشورها علم کردند؟ داعش چگونه زائیده شد و نقش ریاض و قطر در بحران ویرانگر بنیادگرائی داعش و سلفی – تکفیری ها در منطقه کدام است و تبلیغات وسیع وهابیگری در افغانستان، پاکستان و خاورمیانه چه دستاورد صلح آمیزی به بار آورده است؟ و یا خرید های تسلیحاتی بسیار پر حجم اعراب جنوب خلیج فارس از غرب و شرق به چه منظور انجام می شود؟ و چرا علیرغم این همه هزینه و تبلیغات، ریاض در خاورمیانه دست بالا را ندارد؟

من شخصاً چیزی به نام “اتحاد اعراب” را قبول ندارم و از آن هم وحشت نمی کنم. زر و زور ریاض هم جز تاثیرات موقت، نهایتا” در این تشکل راه به جائی نمی برد. لبنانی ها، مصری ها، سوری ها و عراقی ها با هم بسیار متفاوتند و فرهنگ هائی بسیار متمایز دارند. اگر یوگسلاوی یک کشور بود، اعراب هم یک امت واحده هستند! موزائیک، موزائیک است، و چون سنگ یکپارچه نیست!

سه سال قبل همزمان با اوجگیری بهار عربی یکبار هم نوشتم که دکتر محمود جعفریان در کلاس درس خاورمیانه در ابتدای دهه پنجاه چه جمله نابی داشت از تعریف اتحاد اعراب. می گفت “اعراب در همه چیز با هم اختلاف دارند غیر از خوبی صدای ام کلثوم”!

راجر کوپر نویسنده، روزنامه نگار، بازرگان انگلیسی که مناصب و مشاغل قابل توجهی در دوران شاه در ایران داشت، مسلمان و ختنه هم شده بود و چند زبان از جمله فارسی، عربی، روسی، فرانسه، اسپانیولی و.. را به خوبی میدانست، پس از انقلاب، در نقش یک واسطه نفتی با ایران در رفت و آمد بود. کوپر که مدت پنج سال در نیمه دوم دهه 80 میلادی به جرم جاسوسی برای بریتانیا در ایران زندانی بود، در سال 1994 کتابی خواندنی و جذاب با نام “مرگ باضافه دهسال” نوشت از خاطرات زندانش. یادم می اید در بخش نخست کتاب، پاراگرافی را به ناسیونالیزم عرب اختصاص داده و نوشته بود “در سال 1961 در رباط با عنوان خبرنگار “تایمز مالی” با وزیر اطلاعات مراکش مصاحبه ای داشتم و همزمان یک خبرنگار کویتی هم برای انجام مصاحبه در اتاق وزیر حضور داشت. به نوشته این “همه فن حریف انگلیسی”، با وجودی که خط عربی یکسان است اما لهجه ها بسیار متفاوتند. خبرنگار کویتی سوالاتش را به عربی می پرسید اما وزیر مراکشی زبان عربی خبرنگار کویتی را نمی فهمید و به زبان فرانسه جواب می داد! بنابراین من علاوه بر مصاحبه خودم، به عنوان “مترجم بین دو عرب” انجام وظیفه کردم! کوپر می نویسد”از آن پس، من به برداشتی به نام “جهان عرب و یا اتحاد اعراب” مشکوک شدم! بین بیشتر اعراب اختلافات قبیله ای، مذهبی، اجتماعی آنقدر زیادست که نتوانند با هم “اتحاد آعراب” را معنی کنند!

پی نوشت: بخش قابل توچهی از اعراب برای “وحدت” به انگلیسی ها احتیاج دارند و لندن هم بی چشمداشت این نقش را سخاوتمندانه جزو وظایف اصلی خود تلقی می کند!

انتهای پیام