فرونشست در تهران به فرابحران رسیده است

ایلنا- رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه مساله فرونشست در تهران به فرابحران رسیده، گفت: طول رشته قنات شناسایی شده در تهران 600 کیلومتر است و در بسیاری از مناطق قنات‌ها شناسایی نشده‌اند.
علی‌ بیت‌الهی درباره حادثه فرونشست خیابان ونک و تهدید خطر فرو نشست‌های بعدی برای تهران اظهار داشت: علاوه بر خطوط قدیمی لوله‌های آب که برخی از آنها نقش موقعیت درستی ندارند، فرسوده هستند و در اثر ارتعاشات محیط گسیخته می‌شوند و نشتی آب ناشی از این لوله‌ها است، یکی از مهم‌ترین عوامل فرو ریزش و فرونشست‌های ناگهانی زمین در تهران وجود قنات‌های رها شده دارای مالک است.
او با بیان اینکه این قنوات دارای مالکیت شخصی هستند اما در عمل رها شده‌اند، ادامه داد: در اداره ثبت املاک و اسناد دفتر قنوات مستقر است و هنوز هم هر رشته قنات مالک شخصی دارند چراکه در گذشته از این قنات‌ها برای آبیاری استفاده می‌کردند اما الان با ساخت‌وسازها در تهران این رشته قنوات از حیز انتفاع خارج شده‌اند.
رییس بخش خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه‌و‌شهرسازی تاکید کرد مشکل این است که این قنوات به صورت رسمی سند مالکیت شخصی دارند اما به طور واقعی رها شده‌اند و کسی مسوولیت نگهداری، صیانت و جلوگیری از ریزش آنها را ندارد و هیچ دستگاهی مسوولیت این قنوات را برعهده نمی‌گیرد و این قنوات به صورت حقوقی باید تعیین تکلیف شوند.
بیت‌الهی گفت: در برخی از مناطق تهران و برخی از دانشگاه‌ها و ادارات از آب این قنوات برای آبیاری فضای سبز استفاده می‌کنند اما از نظر حقوقی مسوولیت حفظ و صیانت از آنها را ندارند چراکه این قنات‌ها مالک شخصی دارد که احتمالا مالک‌ها در قید حیات هم نیستند.
او درباره ارتباط مالکیت قنوات با این پدیده فرونشست اظهار داشت با ساخت‌وسازها و گودبرداری‌های مستمری که در حال انجام است جلوی این قنات و مجاری آب زیرسطحی مسدود می‌شود و آب از شمال به جنوب در این تونل‌های زیرسطی جریان دارند که در زمان بارندگی این جریان بسیار پرقدرت می‌شود و وقتی این جریان به موانع مانند ساخت‌وسازها برمی‌خورند، متمرکز می‌شوند در نهایت منجر به فرو ریزش خواهند شد.
رییس بخش خطرپذیری مرکز تحقیقات راه‌و‌شهرسازی افزود: در بررسی‌های مختلفی که در فروریزش داشتیم، دریافتیم که عمده دلایل فرونشست وجود قنوات رها شده ‌است. شاهد آن بودیم وقتی یکی از ایستگاه‌های متروی خط هفت را افتتاح کردند، چشمه‌علی شهر ری خشک شد و در این مسیر این آب یک جایی انباشته می‌کند و درنهایت راه خود را پیدا و باز می‌کند و وقتی آب مواد خاک را می‌کَند، حفر‌ه‌های بزرگی زیرزمین ایجاد می‌شود که در سطح زمین دیده نمی‌شود. در ادامه آرام آرام در اثر ارتعاشات محیطی سقف این حفر‌ه‌ها ریزش می‌کند و این حفره به تدریج به سطح زمین می‌رسد و به ناگهان شاهد فرو نشست حادثه‌زا و احتمالا با تلفات در آن منطقه می‌شویم.
بیت‌الهی گفت: یکی از مهم‌ترین تصمیمات برای کاهش فروریزش تعیین تکلیف حقوقی مالکیت و مسوولیت رشته قنوات رها شده است.
او با اشاره به نقشه قنوات تهران تاکید کرد نقشه‌ای از قنوات تهیه شده و قنات‌هایی که امتداد آن از شمال به جنوب است و به صورت اوریب همه آنها در منطقه 12 (محدوده بازار – خیابان مولوی) تجمع پیدا می‌کنند و پایین‌تر از آن به سمت شهر ری می‌روند و اگر از غرب به شرق پیمایش داشته باشیم هر 500 متر یک رشته قنات تلاقی پیدا می‌کنیم.
رییس بخش خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه‌و‌شهرسازی گفت: طول رشته قنات شناسایی شده در تهران 600 کیلومتر است و در بسیاری از مناطق قنات‌ها شناسایی نشده‌اند برای مثال در همان منطقه 12 و منطقه مرکزی به دلیل پوشش قدیمی رد رشته قنوات گم شده و همچنین 50‌هزار حلقه چاه قنات شناسایی شده است.
بیت‌الهی افزود: حال تصور کنید در شهری تونل‌هایی آب با این حجم وجود دارد و این تونل‌های آب رها شده‌اند و با توجه به توسعه ساخت‌و‌ساز و گسترش ارتعاشات محیطی در این شهر این عامل خطر بحرانی‌تر می‌شود.
او با بیان اینکه یکی از اقدامات شهرداری تهران و دولت این است که درباره مسوولیت نگهداری این قنوات تصمیم بگیرند چراکه قطعا پر کردن این قنوات کار درستی نیست، گفت: در حال حاضر، از مواهب قنات‌ها استفاده می‌کنند اما وقتی از نگهداری آنها صحبت می‌‌شود، می‌گویند مالک آنها نیستیم و قنوات را رها می‌کنند، معتقدم راهکار این است که مسوولیت نگهداری قنات‌ها را شهرداری بر عهده بگیرد و برای آبیاری فضای سبز از این قنات‌ها استفاده کند.
رییس بخش خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه‌و‌شهرسازی در پاسخ به این سوال که آیا قبل از فروریزش علائمی برای جلوگیری از آن وجود دارد، تاکید کرد: این مناطق قابل شناسایی هستند و روش‌هایی برای آن داریم و از طریق ارسال رادار امواج می‌توان حفره‌ها را شناسایی کرد و از تصاویر هوایی هم استقاده می‌شود و امکان شناسایی و اقدامات ترمیمی وجود دارد اما این اقدامات انجام نمی‌شود در حالی که مساله فرونشست تهران به فرابحران رسیده است. تنها در خیابان مولوی هفت فرونشست بزرگ رخ داده و شاهد فرونشست در مناطق دیگر از جمله محدوده میدان انقلاب، خیابان کارگر، خیابان پیامبر و…. بودیم. در حالی که در تهران موضوع فرونشست از بحران هم عبور کرده و به فرابحران رسیده اما در بخش تخصیص اعتبارات چیزی نمی‌بینیم و اقدامی نمی‌شود تنها در هر حادثه‌ای به این موضوه اهمیت می‌دهند و تا حادثه‌ای دیگر اهمیت آن فراموش می‌شود.

انتهای پیام