محمدجواد ظریف؛ از دیپلمات موفق تا سیاستمدار «مردد» | مسعود فروزنده
مسعود فروزنده، نویسنده و تاریخ‌پژوه در یادداشتی کوتاه به مرور کنش‌های اخیر محمدجواد ظریف پرداخته و با تاکید بر پررنگ‌شدن هویت «بسیج‌گری» ظریف که در انتخابات اخیر متجلی شد، احتمالی قابل توجه و قابل تامل را درباره استعفای او از معاونت راهبردی ریاست جمهوری مطرح کرده است:
رفتارها و کنش‌های عمومی محمدجواد ظریف را در سه مرحله می‌توان ارزیابی کرد؛
- دیپلماتی موفق که برجام را به امضا رساند و با تخریب اصول‌گرایان، محبوبیتش فزونی گرفت.
- سخنران پر هیجان و با قدرت قانع‌کنندگی. این نقش و چهره از بعد از شروع تحریم‌ها و در دفاع از برجام نمایان و اتفاقا با اقبال مواجه شد.
- چهره بسیج‌گر سیاسی در تبلیغات ریاست جمهوری مسعود پزشکیان که از او یک سلبریتی سیاسی موفق ساخت. کسب چنین موقعیتی در تضاد با کارهای اجرایی روزمره معاونت ریاست جمهوری بود.
ظریف در نقش سوم و در مقام یک مرجع سیاسی، موجب شد بسیاری – که نمی‌دانیم چه تعداد هستند – به پای صندوق‌های رای بیایند.
واقع‌گرایانه است بگوییم محمدجواد ظریف، نقشی کلیدی در بسیج اجتماعی داشت؛ او نقشی نسبتا هم‌وزن با جبهه اصلاحات و نظریه دوقطبی (هلو–لولو) را ایفا کرد. برای اثبات این مدعا، کافی‌ست یک‌بار دیگر خنده‌ها، فریادها، علامت پیروزی و چشمان پرفروغش را در کمپین‌های انتخاباتی مرور کنید.
اما کناره‌گیری‌اش از معاونت راهبردی ریاست جمهور را چگونه می‌توان تحلیل کرد؟ خوش‌بینانه‌ترین حالت آن است که موانع ساختاری و قانونی را به عنوان مانعی جدی برای ادامه همکاری او و دولت پزشکیان در این جایگاه تصور کنیم. اما متن پیام دومش، گویای واقعیت روان‌شناسانه اوست؛ جمله «تردید دارم موفق شوم» که در پیام دومش آورده، حاکی از وحشتی شخصی در مخدوش شدن چهره قهرمانانه‌اش است. ضمن این‌که ظریف دلایل دیگر مانند موانع قانونی و… برای ادامه حضورش را رد کرده است.
کناره‌گیری بر اساس «تردید در موفقیت» معمولا برای قهرمانان و اسطوره‌هایی پدید می‌آید که نمی‌خواهند چهره‌شان تخریب شود. هم‌چون مربی فوتبالی که مطمئن‌شده پیروزی‌های غرورآفرین‌اش دیگر قابل تکرار نیست.
بنابراین می‌توان گفت شاید ظریف با کناره‌گیری از کار اجرایی، می‌خواهد این «منبع بسیج‌گری» را ذخیره کند تا در موقعیت به هنگام دیگری مورد استفاده قرار دهد؛ موقعیتی بس خطیرتر از رقابت میان مسعود پزشکیان و سعید جلیلی. شاید.
انتهای پیام
