یک پیشنهاد «وحدت‌زا» درباره‌ی زیارت عاشورا
حجت الاسلام احمد حیدری در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:
زیارت شریف عاشورا، افزون بر نسخه رایج کنونی (که برگرفته از نسخه‌های خطی متأخّر ”مصباح المتهجّد“ شیخ طوسی است) دو نسخه دیگر با اندکی تفاوت مهم دارد:
1. در ”کامل الزّیارات“ ابن‌قولویه قمیبا همین عنوان زیارت عاشورا و با همین سند در ص176-179.
2. در نسخه‌های متقدّمِ کتاب ”مصباح المتهجّد“ شیخ طوسی(ر.ک مصباح التهجد، ج2، ص777).
نکته مهم این است که در هیچ‌یک از دو نسخه فوق عبارت ”وَ ابْدَأْ بِهِ أَوَّلاً ثُمَّ الثَّانِی وَ الثَّالِثَ وَ الرَّابِعَ“ [که ظهور احتمالی وحدت شکن و بهانه‌ده به دست دشمنان اهل بیت دارد]، نیامده است.
آن دو نسخه با توجّه به معیارهای:
۱. قدمت؛
۲. اعتبار منبع؛
۳. اعتبار سند؛
۴. سازگاری عبارت مورد نظر با بقیّة متن؛.
۵. سازگاری با سیره امامان (ع).
نسبت به نسخه رایج و معروف پذیرفتنی‌ترند و عبارت ”اَللَّهُمَّ خُصَّ أَنْتَ أَوَّلَ ظَالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنِّی وَ ابْدَأْ بِهِ أَوَّلاً ثُمَّ الثَّانِی وَ الثَّالِثَ وَ الرَّابِعَ“ که دستآویز دشمنان و وحدت‌شکنان است، فقط در نسخه رایج زیارت عاشورا (که به نسخه‌های متأخر ”مصباح المتهجّد“ باز می‌گردد) وجود دارد و در نسخه‌های کُهن‌تر مصباح المتهجد این گونه است: «اللهم خص انت اول ظالم باللعن منی وابدا به جمیع الظالمین لهم اللهم العن یزید و العن عبیدالله …» (مصباح التهجد، ج2، ص777، پاورقی 320-322).
عبارت مورد بحث در نگارش ”کامل الزّیارات“ هم این گونه است: ”اَللّهُمَّ خُصَّ أنْتَ أوَّلَ ظالِمٍ ظَلَمَ آلَ نَبِیکَ بِاللَّعْنِ ثُمَّ الْعَنْ أعْداءَ آلِ مُحَمَّدٍ مِنَ الْأوَّلینَ وَ الْآخِرینَ. اَللّهُمَّ الْعَنْ یزیدَ وَ أباهُ.“
بنابراین، نسخه ”کامل الزّیارات“ و نسخه متقدم ”مصباح المتهجّد“ ــ دست‌کم درباره عبارت مورد بحث ــ رجحان دارند.
نگارش مشهور از نظر زمانی هم، متأخر است و با شرایط تاریخی زمان امام باقر (ع) و با سیره عمومی اهل بیت (ع) در إنشاء زیارات مأثور نمی‌سازد اما نگارشی که در ”کامل الزّیارات“ [و نسخه های قدیمی مصباح المتهجد) نقل شده است:
اولاً، قدمت بیشتری دارد؛
ثانیاً، با سیره ائمه (ع) در إنشاء زیارت‌های مأثور سازگاری دارد؛
ثالثاً، دارای انسجام محتوایی و سازگاری درونی با بقیه متن است.
نتیجه:
بیاییم با جایگزین‌کردن این نسخه، به تقریب بین مذاهب اسلامی و جوامع اسلامی یاری رسانیم و بهانه به دست دشمنان اسلام برای اختلاف‌افکنی، و به داعشیان و امثال “سپاه صحابه” برای ریختن خون شیعیان ندهیم.
انتهای پیام
شیر بی یال و دم و اشکم که دید. قرار نیست بخاطر رضایت کسی زیارت عاشورا رو ناقص بخونیم.
با سلام
شایسته است نویسنده گرامی پیشنهاد فوق را در محیط های ، حوزه های دینی که محل بحث و استدلال مباحث فقهی و دینی می باشد مطرح نمایند و بزرگان و اساتید حوزه های علمیه و علوم دینی من ضمن نظارت بر بحث ، نتیجه را به جامعه هدف انتقال دهند .
احسنتم
اگر مطلب را میخواندی متوجه می‌شدی، گفته در نسخه های قدیمی تر زیارت عاشورا اینگونه نوشته است که …..،
الحق والانصاف
بخدا و پیر و پیغمبر
ما به چنین تفکر وحدت آفرینی نیاز داریم.
درود خدا و ملائک بر همه کسانی که با تدبیر و درایتشون برای همبستگی مردم ایران تلاش میکنند.
شما هنرتون و تو دین خرج نکن ، یک عمرِ با دین مردم بازی کردین دیگه از این خراب ترش نکنید . زیارت عاشورا همینطور که هست خوبه . اللهم العن الاول والثانی والثالث الی یوم القیامه.
نظریه بسیار خوب و وحدت افرین هست ،در این برهه از زمان بهانه دادن دست دشمنان مساوی است بااختلاف بین شیعه و سنی، حذف عبارت قید شده هیچ تاثیری در زیارت عاشورا نخواهد داشت ،درعوض وحدت زا خواهد بود ،افرادی که مخالفت میکنن یا عمدا دنبال اختلاف هستن یا واقعا درکی از واقعیت کنونی ندارند
سلام چرا حذف کنین این عبارت بسیار عالی و مفید رو،،،آخه مقصود از این عبارت اول و ثانی وثالث که مورد لعن هستند خلفا نیستند،،قابیل هستش و اونی که شتر صالح را ناقه کرد و…مطالعه بفرمایید
شما همانهایی هستید که برای بدعت هایی مثل تقریب مذاهب حتی خون سیدالشهدا رو با یزید معامله میکنید . لعنت الله علی القوم ظالمین
سلام. من خیلی سال درباره این قسمت از زیارت عاشورا تحقیقات کردم و روایتی عجیب از وجود مبارک امام باقر علیه السلام دیدم ک بعد از چند سال پاسخ من بود. امام فرمود منظور از این افراد ۴ گانه مورد لعن اینها هستند:
اولی قابیل است ک بنیانگذار قتل در بنی آدم شد
دومی شداد بود ک ب مقابل خدا ایستاد
سومی نمرود بود ک درباره خداوند احتجاج کردوچهارمی فرعون بود ک ادعای خدایی داشت
ما خود را شیعه می‌نامیم ودر اصول مذهب خو خدا را عادل می‌دانیم که اگر عدالت خدا را قبول داشته باشیم می‌دانیم که خدا هر ظالمی را درست به اندازه ظلمش مجازات میکند اگر اینطور است چرا با لعن خود از خدا می‌خواهیم که ظلم کند وقتی لعن میکنیم از خدا می‌خواهیم که دشمنان اهل‌بیت را بیشر عذاب کند که با عدالت خدا تضاد دارد
شما از تبری و تولی چیزی شنیدین ؟؟
خود خداوند در قرآن کریم لعن کرده خوندین؟؟
اینقدر این شبهه شما پیش پا افتاده است که نیازی نیست خیلی جواب های خاص داد
چشمامون روشن
می خام اصلا۱۰۰۰سال تقریب نباشه.
آقای محترم شماکه درکسوت روحانیت هستید ازخداشرم نمی کنید چنین پیشنهادی رامی دهید. نام کسی برده نشده تاموجب تفرقه شود. شمادرحدی نیستید که
روایت صحیح راتشخیص دهید. بایدامثال آیت الله بهجت ، جوادی آملی و وحیدخراسانی نظربدهند ثانیا تبری جزوواجبات دین ماست، بایدازدشمنان دین تبری بجوییم. پس لطفا اظهارنظرنکنید.
با سواد یکم تحقیق کن در مصباح المتهجد شیخ از باب تقیه در ان زمان فقره آخر نقل نشده از باب حفظ جان تقیه خوفی یعنی همین رو متوجه نشدی
برو کتاب اصالت زیارت عاشورا حجت السلام محمودی رو بخون لطفا کمی بصریت داشته باش این حدیث قدسی هست.
سلام
لازم نیست زیاد به خودتون زحمت بدید و دنبال نسخه بگردید. اگر کمی تاریخ اسلام بخوانید، می فهمید که چه کسانی خون به دل پیامبر (ص) و حضرت فاطمه (س) کردند و چه کسانی اسلام رو از مسیر اصلیش خارج کردند. خطبه فدکیه حضرت زهرا رو ببینید. یا صحبت های پر از درد ایشون با کسانی که در اواخر عمر شریف شون به زور به عیادتشون آمدند رو بخوانید. اونوقت دیگه مقابله نسخ نمی کنید! و هر کس رو که واجب است، لعنت خواهید کرد! برای جدا کردن سره از ناسره در امور معنوی و باطنی باید با چشم دل دید نه چشم سر!
البته گوینده زیارت هم که امام معصوم است و به روایتی حدیث قدسی، خودش می دونسته که چه جوری بگه و تقیه کنه که به کسی برنخوره!
سلام علیکم
اقول بسم الله الرحمن الرحیم و هدیتا الی الحجه
متن ایشان قرائت شد و اشکالات آن بیان میشود عمده حرف ایشان دو مطلب است
۱_ ایشان گفته است در نسخه کهن تر متن مصباح ص ۷۷۷ عبارت اللهم خص انت اول ظالم باللعن منی وابدا به جمیع الظالمین لهم آمده است
اولا این مطلب در نسخه پاورقی ص ۷۷۶ آمده است نه در متن مصباح المتهجد موجود و در پاورقی هرچیزی ممکن است اضافه شود
ثانیا این نسخه کهن تر کجاست که فقط شما دسترسی دارید نه هیچ شخص دیگری
وانگهی اگر به کتاب مجالس المومنین شهید قاضی نور الله شوشتری ص ۲۹۱ رجوع بفرمایید خواهید دید که خود شیخ طوسی هم که صاحب کتاب مصباح المتهجد است اللهم خص انت اول ظالم باللعن منی و ابدا به اولا ثم العن الثانی و الثالث و الرابع قرائت می‌کرده است
خیلی جالب است خود مولف کتاب مصباح چنین قرائت می‌کرده است بعد برای رسیدن به اغراض خودشان میگویند که در نسخ کهن تر چنین است که و ابدأ به اولا ثم العن الثانی و الثالث و الرابع ندارد !!!!!!!
ثالثا حتی اگر عبارت همانطور که شما میگویید خص انت اول ظالم باللعن منی وابدا به جمیع الظالمین لهم باشد باز هم مقصود شما را اثبات نمیکند چون
الف) ضمیر در « و ابدأ به » به اول ظالم برمیگردد خب اول ظالم ، طبق ادله فراوان که به یکی از آنها اشاره میشود ، عمر بن خطاب است (نهج الحق علامه حلی ص ۳۵۶ ) خب اول ظالم را چه میگویید که در همه جا همین طور نقل شده است
ب) اگر عبارت و ابدا به جمیع الظالمین لهم درست باشد یعنی همه ما ملعون هستیم چون همه ما به اهل بیت ظلم کرده ایم
ما لکم کیف تحکمون !!!!!!!؟؟؟؟؟؟
رابعاً در همین کامل الزیارات باب ۷۹ ح سوم از امام صادق علیه السلام آمده است که
« فلعن الله من قتلکم …اللهم العن الذین بدلوا نعمتک و…و اتهموا رسولک و صدوا عن سبیلک اللهم احش قبورهم نارا و…
اللهم العنهم لعنا یلعنهم به کل ملک مقرب
اللهم العنهم فی مستتر السر و ظاهر العلانیه اللهم العن جوابیت هذه الامه »
خب سوال این است چه کسانی نعمت غدیر را تبدیل کردند چه کسانی رسول را متهم کردند ؟ همانها را امام صادق لعن میکند که عبارت اند از ابوبکر و عمر
خامسا در زیارت دیگر امام میفرماید : «لعن الله امة خالفتکم و امة جحدت ولایتکم »
خب در راس کسانی که ولایت را جحد کردند ابوبکر و عمر بود که امام میفرماید لعنت خدا بر آنها
و موارد فراوان دیگری نظیر این عبارات در زیارات دیگر هست بنابراین همه این عبارات نظیر و ابدا به اولا ثم الثانی و الثالث و الرابع است و عبارت مذکور از نظر محتوا نظائر زیادی دارد
۲_ ایشان گفته که نقل کامل الزیارات چنین آمده است
« اللهم خُصَّ أنْتَ أوَّلَ ظالِمٍ ظَلَمَ آلَ نَبِیکَ بِاللَّعْنِ ثُمَّ الْعَنْ أعْداءَ آلِ مُحَمَّدٍ مِنَ الْأوَّلینَ وَ الْآخِرینَ اَللّهُمَّ الْعَنْ یزیدَ وَ أباهُ » که به ایشان میگوییم
اولا : در عبارت فوق اول ظالم را چه میگویید ؟ اول ظالم چه کسی است که توضیح داده شد که عمر بن خطاب است
ثانیا طبق فقه جواهری سند مصباح محکم‌تر است از سند کامل الزیارات چون الف) در سند کامل الزیارات حکیم بن داوود از محمد بن موسی نقل کرده است که محمد بن موسی ضعیف است
ب ) در نقل کامل الزیارات دارد که « من بعد الرکعتین » یعنی بعد از دو رکعت نماز این قول ( یعنی زیارت عاشورا) را بخوان که معنای آن میشود یعنی اول دو رکعت نماز بخوان بعد زیارت عاشورا
در حالی که همه علما و حتی خود سیف بن عمیره دو رکعت نماز را بعد از زیارت عاشورا میخوانند نه قبل آن
اما در نسخه مصباح « من بعد التکبیر » آمده است که یعنی یک الله اکبر بگو ( بعضی ها فرموده اند صد بار بگو ) و بعد زیارت و بعد دو رکعت نماز که شیوه معهود و معمول همین است
ج) در کتاب شفاء الصدور ص ۷۰ که در شرح زیارت عاشورا است آمده است که نسخه مصباح اصح از نسخه کامل الزیارات است و در نقل کامل الزیارات به سبب اختلاف ناقل یا تعدد نقل یا اشتباه روات ، تغییر صورت گرفته است مثلا بعد از تنقبت تهیات هم دارد یا و بالبرائة ممن اسس و الجور یا مثلا مصابا بمصیبته اقول انا لله و انا الیه راجعون یا لها من مصیبة و اختلافات دیگر گواه همین مطلب مذکور است
د ) در تعارض کتاب مصباح و کامل الزیارات علما کتاب مصباح را مقدم میکنند و آن را تمیمه خود میدانند
ادله دیگری هم هست که بخاطر طولانی نشدن ذکر نمیشود
۳_ بعد ایشان بر این دو مطلب متوهمانه خودش مطالب غلط دیگری متفرع کرده است که با توجه به این دو مطلب پس چون قدمت؛اعتبار منبع؛اعتبار سند؛
سازگاری عبارت مورد نظر با بقیّة متن
سازگاری با سیره امامان این دو مطلب بیشتر پس چه خوب است آنها را بخوانیم
ما چون اصل دو مطلب ایشان را باطل کردیم ، متفرعات ایشان هم خود به خود باطل میشود اما فارغ از این مسئله متفرعات او هم غلط است چون
قدمت یک متن باعث ارجحیت آن نمیشود و ظاهراً هیچ یک از علمای رجال چنین چیزی را قائل نیستند و ثانیا اگر بنا به قدمت متن باشد در مزار کبیر شیخ مفید عبارت و ابدا به اولا ثم الثانی و الثالث و الرابع آمده است و روشن است که شیخ مفید صدها سال قبل تر از صاحب کامل الزیارات زندگی کرده است
یا مثلا گفته است که سیره ائمه این بوده است که در زیارات لعن غاصبین حقشان نمیکردند که بطلان آن واضح شد
اللهم عجل لولیک الفرج و اثر للثار مثیره