«شرایط به گونه‌ای است که مالکان یک روزه می‌تواند تئاتر خصوصی را حذف کنند»

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، تالار مشاهیر تئاتر شهر، عصر دیروز میزبان سمینار «تئاتر و ظرفیت‌های بخش غیردولتی» با حضور جمعی از هنرمندان و مدیران فرهنگی کشور بود.

میزگرد نخست این سمینار با عنوان «نمونه‌ها و الگوهای موفق در بخش غیر‌دولتی» تئاتر  با حضور علی منتظری، مدیر سابق مرکز هنرهای نمایشی، محمدرضا خاکی، استاد دانشگاه، مترجم و کارگردان و مصطفی کوشکی، کارگردان و مدیر تئاتر مستقل تهران برگزار شد.

در این میزگرد علی منتظری با اشاره به اینکه 25 سال قبل خطایی صورت گرفته و او چند صباحی را در تئاتر مدیریت کرده و سال‌هاست از تئاتر فاصله دارد، ادامه داد: نکته‌ای که باید اشاره کنم این است که تئاتر خصوصی تازه به وجود نیامده و دوستان باید دقت کنند که شاید تاریخچه تئاتر خصوصی با عمر تئاتر و حضور نمایش در صحنه مساوی باشد. حتی شاید اول تئاتر خصوصی را در ایران داشته‌ایم و بعد تئاتر دولتی توسط دولت‌ها، نظام بخشیده شده است.

وی با اشاره به شکل‌گیری تئاتر در لاله‌زار گفت: بخشی که جدیدتر بود به صورت خودجوش اتفاق افتاد که بعد از انقلاب اسلامی بود.

منتظری باشگاه بویلینگ عبدو را مثالی از تئاتر خصوصی معرفی کرد و اشاره‌ای به تغییر کاربری سینما «گلریز» داشت و گفت: راستش را بخواهید ما در هر جایی که می‌توانستیم مقابل سینما بایستیم این کار را انجام می‌دادیم و همین شد که تئاترهای گسترش یافتن و افرادی همچون حسن میری و  یا سمسارزاده هم که فکر می‌کردند که برای کار مشکل دارند امکان فعالیت پیدا کردن، چون از کار اجتماعی ممنوع نشده بودند.

در ادامه این میزگرد محمدرضا خاکی به انتقاد از وضعیت تئاتر خصوصی در شکل معماری آن پرداخت و تأکید کرد این بناها موقتی هستند. وی گفت نمی‌توان از افراد خواست طبقات آپارتمان را تئاتر کنند. تئاتر خصوصی به لحاظ حقوقی باید تعریف شود.

وی با اشاره به ریشه تئاتر خصوصی و گذار به دوران تئاتر در دارالفنون و لاله‌زار کمرنگ شدن تئاتر خصوصی را به جریان‌های پس از کودتای 28 مرداد مرتبط دانست.

هم در سخنانی با اشاره به این که آنچه باید  این روزها بیشتر از هر چیزی مورد پرسش باشد راه افتادن سالن‌های تئاتری در آپارتمان است، ادامه داد: این‌ها همه راه‌حل موقت هستند، در حالی که باید استاندارد داشته باشند چون برای فضای عمومی ایجاد می‌شوند.

مصطفی کوشکی که به  عنوان یکی از نمونه‌های موفق تئاتر خصوصی دعوت شده بود در گفتار صریح گفت شاید به اوین بروم چون جایی است که بدهکارهای مالی را در آنجا معرفی می‌کنند.

وی اظهار داشت تئاتر خصوصی امروز، تئاتری گیشه‌محور است. متأسفانه تئاتر دولتی هم گیشه‌محور است. از لحاظ تعریفی وجه تمایز میان تئاتر خصوصی و دولتی چیست.

وی با اشاره به شروع تئاترهای مستقل در تماشاخانه دا گفت در ابتدا شاید تئاتر خصوصی نوعی تئاتر آلترناتیو بود و هنوز بحث گیشه در میان نبود. قرار بود محل فعالیت خاص برخی گروه‌ها باشد. امروز پای سرما‌یه‌گذاران خارج از تئانر هم به این مبحث باز شده است.

کوشکی گفت: به نظرم در یکی دو سال آینده اتفاق عجیبی و غریبی رخ خواهد داد؛ چون قبل از این که صنف تماشاخانه‌داران خصوصی تأسیس شود مالکان ساختما‌ن‌های ما صنف خود را راه انداخته‌اند و الان شرایط به گونه‌ای شده که در طول یک روز می‌تواند تئاتر خصوصی را حذف کنند.

او افزود برای سرمایه‌گذار خارج از تئاتر خود تئاتر مهم نیست. برای او آبروی تئاتری مهم نیست. مهم درآمدزایی است.

خاکی در راستای صحبت‌های کوشکی گفت: تئاتر وظیفه اصلی دولت است همانند احداث مدرسه و خیابان. تئاترهای خصوصی از لحاظ حقوقی خصوصی نیست. حامی مخاطب در حین ورود به سالن غیراستاندارد کیست.

وی با توهمی دانست آمار بالای تعداد آثار روی صحنه گفت: در فرانسه 20درصد هزینه اثر با هنرمند و 80درصد با دولت است. در واقعیت فرهنگ کالایی دارای ارزش است. ما نیاز به تئاتر الگو داریم و تئاتر خصوصی بدون گروه تعریف نمی‌شود. در همه جای دنیا افراد همانند کارمندان از تئاتر خصوصی حقوق می‌گیرند. تا زمانی که کار ایجاد نکنیم با مشکل روبه‌رو می‌شویم.

خاکی پیشنهاد داد درصدی از فروش بلیت‌ها را به صندوقی تحت حمایت خانه تئاتر سپرده شود تا از آثار واجد ارزش هنری؛ اما ناموفق در جذب مخاطب حمایت مالی شود.

وی در بخش دیگری از گفته‌هایش به معافیت‌های مالیاتی برای سرمایه‌گذاری در فرهنگ سخن گفت و تأکید کرد مذاکرات در این مورد در ایران با شکست مواجه شده است. وی تأکید کرد فروش گیشه را تئاتر دولتی راه انداخت.

در پاسخ به این گفته ایرج راد به حضور روز گذشته خود در شورای انقلاب فرهنگی روز اشاره کرد و تأکید کرد این قانون وجود دارد؛ اما رسانه‌ای نشده است.

کوشکی در ادامه همین صحبت‌ها گفت سازمان‌هایی نظیر شهرداری و غیره دست و پاگیری زیادی به وجود می‌آورند و مهدی شفیعی تلاش می‌کند راه باز شود.

مهدی کوشکی پیشتر در زمان راه‌اندازی تماشاخانه تئاتر مستقل تهران با مشکلات عدیده‌ای در حوزه مسائل اداری به خصوص شهرداری پیدا کرده بود.

وی افزود: این یک گذار بود که باید رخ دهد. تئاتر خصوصی ترسو شده است؛ ولی به دلیل استیجاری بودن و هزینه بالای جرأت نمی‌شود تئاتر جدی و حرف‌دار تولید شود. در ایران اندک کارگردانی می‌توانند سالن‌ها را پر کنند و با افزایش سالن‌ها زنگ خطری به گوش می‌رسد.

سمینار «بین‌المللی تئاتر و ظرفیت‌های بخش غیر‌دولتی» تا سه‌شنبه 17 اسفندماه در تئاتر شهر با اجرای میزگردهای مختلف و خوانش مقالات داخلی و خارجی  برپاست.

انتهای پیام