حضور فعال ایران در اجلاسی با ۲۱ کشور حاشیه اقیانوس هند
به مناسبت بیستمین سالگرد شکل گیری آیورا وزرای امور خارجه کشورهای آسیایی و آفریقایی حاشیه اقیانوس هند در جاکارتا در اندونزی حاضر شدند و بیانیه ای را به این مناسبت منتشر کردند. محمد جواد ظریف نیز امروز، سه شنبه، به این اجلاس پیوست تا جمع وزرای امور خارجه کشورها را تکمیل کند.
به گزارش انصاف نیوز، پیرمحمد ملازهی، کارشناس آسیا درباره تاریخچه شکل گیری آیورا می‌گوید: اگر به سابقه اتحادیه همکاریهای منطقهای کشورهای حاشیه اقیانوس هند مراجعه کنید متوجه می‌شوید که در آن دو مقطع تاریخی مهم وجود ؛ اولی مربوط به سال ۱۹۹۵ است که برای اولین بار این فکر برای شل گیری اتحادیه‌ای مشترک بین این کشورها به وجود آمد و در تاریخ ۱۹۹۷ این فکر عملیاتی شد».
به گفته او۲۱ کشور در حاشیه اقیانوس هند قرار دارند که از شبه قاره هند، شرق آسیا شروع می‌شود و تا کشورهایی که در در دریای عرب و ساحل آفریقا می‌رسد. او ادامه می‌دهد: سال ۱۹۹۵ این فکر به وجود آمد که برای همکاریهای موثرتر این کشورها می‌توانند سازمانی به‌وجود آورند و سال ۱۹۹۷ این کار را انجام دادند. برای همین مقامات کشورها چارچوبی را برای همکاری‌هایی که می‌توانند در راستای آن با هم داشته باشند مشخص کردند.
به گفته او زمان شکل‌گیری این اجلاس دو بحث اصلی بین کشورهای عضو وجود داشت: «بحث رشد پایدار و توسعه متوازن».
این فرایند در آیورا در بیست سال گذشته با همین محوریت ادامه داشته به طوری که امسال نیز در این نشست‌ها تعدادی از موضوعات مهم از جمله ایمنی و امنیت دریایی، مدیریت ریسک، اقتصاد آبی، تسهیل تجارت و سرمایه‌گذاری، مدیریت شیلات، توانمندسازی زنان، گردشگری و تبادل فرهنگی و همکاری در زمینه های علمی مورد بحث قرار گرفته‌است.
ملازهی ادامه می‌دهد: مسئله دوم این اجلاس این بود که آزاد سازی تجاری در این منطقه صورت بگیرد. چراکه جمعیت این منطقه نسبتا بالا است و به لحاظ جغرافیایی موقعیت استراتژیکی دارد. به خصوص تنگه هرمز و مالاکا در شرق آسیا انرژی کشورهای زیادی را تامین می‌کند.
از سوی دیگر از آنجایی که به گفته این کارشناس آسیا در این منطقه۳ میلیارد جمعیت زندگی می کنند. «بازار مصرف گسترده‌ای هم برای مبادلات تجاری دارد». این در حالی است که حتی در بیست سال گذشته هم عمدتا تمام این کشورها با کشورهای غربی ارتباط داشته‌اند به طوری که هنوز در درون این مجمع کم‌ترین تجارت انجام می‌شود.
ملازهی با اشاره به این نکته اضافه می‌کند: اگر این کشورها مبادلات تجاری را بین خودشان تقویت و موانع را حذف می‌کردند به ظرفیت بالایی برای تجارت دست می‌یافتند. علاوه بر آن اگر در جهت توسعه پایدار همکاری‌هایی صورت بگیرد پیامد‌های سیاسی هم به دنبال خواهد داشت.
به زبان دیگر اگر این کشورها از طریق مبادله با خود به توسعه پایدار برسند امنیت سیاسی، اقتصادی و بین المللی را هم با همکاری هم امکان پذیر خواهند کرد. برای همین است که به عقیده این کارشناس آسیایی این اتحادیه از لحاظ سیاسی، اقتصادی و امنیتی فرصت بسیار مناسبی برای کشورها عضو به حساب می‌آید.
در حال حاضر ایران، استرالیا، بنگلادش، کومور، هند، اندونزی، کنیا، ماداگاسکار، مالزی، موریس، سومالی، موزامبیک، عمان، سیشل، سنگاپور، آفریقای جنوبی، سریلانکا، تانزانیا، تایلند، امارات متحده عربی و یمن عضو اتحادیه همکاریهای منطقهای کشورهای حاشیه اقیانوس هند (آیورا) به شمار می‌روند. آخرین بار نیز سران این کشورها در دو سال قبل تشکیل جلسه دادند. پیرمحمد ملازهی درباره فرایند جلسات این کشورها می‌گوید:« آنها معمولا هر دو سال یک بار در سه سطح کارشناسان، وزرای امور خارجه و در نهایت سران کشورها جلسه برگزار می‌کنند و در روز آخر برنامه‌های نگارش شده را به تصویب می‌رسانند.»
«دسرا پرسایا» مدیرکل آسیا – اقیانوسیه و آفریقا وزارت امور خارجه اندونزی، روز گذشته گفت که کشورهای عضو آیورا یک اعلامیه مشترک در مورد پیشگیری و مبارزه با تروریسم و افراط گرایی منتشر خواهند کرد.
او گفت که نمی‌تواند جزئیات بیشتری در مورد بیانیه ارائه کند و تنها به انتشار بیانیه مبارزه با تروریسم و افراط گرایی اشاره شد که یکی از محورهای آن دزدی های دریایی است.
به نوشته تارنمای «تمپو»، مقام اندونزیایی بااشاره به اینکه ماهیت این بیانیه نیازمند همکاری نزدیک کشورهای عضو آیورا است، گفت که اندونزی به یکی از قربانیان تروریسم تبدیل شده‌است.
او گفت که اسنادی مانند بیانیه پیشگیری و مقابله با تروریسم و افراط گرایی و برنامه عمل ‘آیورا’ برای چهار سال آینده در این نشست‌ها نهایی و منتشر خواهد شد.
نگاه به موضوعات مختلف مورد بررسی در این اجلاس نشان می‌دهد که امسال چند موضوع حساس دیگر هم به اولویت‌های بررسی این کشورها رسیده‌است. ملازهی توضیح می‌دهد: « در حالی که گروه‌های تروریست منطقه و حاشیه اقیانوس هند را تحت تاثیر قرار می‌دهند جنگ با تروریسم یکی از این موضوعات مهم اجلاس است. برای مثال دیروز داعش چین را تهدید کرد که آنجا را به حمام خون تبدیل می‌کند. همچنین جریان دیگری که در این اجلاس مورد بحث قرار گرفت حرکت غیر قانونی مهاجران بوده‌است. در سال های گذشته جریان مهاجرت به استرالیا باعث آسیب‌های بسیاری شده‌است. قاچاق مواد مخدر هم در سطح وسیعی کشورها را تحت تاثیر قرار داده‌است. از سوی دیگر تغییرات هوایی و اقلیمی و کاهش مواد آلاینده از موضوعات و منافع مشترکی است که درباره آن در این اجلاس بحث شده‌است. یعنی احتمالا قبلا این ها بحث‌ها در سطح کارشناسی انجام شده و حالا در اختیار وزرا قرار گرفته تا بعدا به امضای سران کشورها برسد.»
اگرچه رشد پایدار و توسعه متوازن دغدغه اصلی و ابتدایی این کشورها است و در این راستا آنها از ابتدا به دنبال رفع موانع سرمایه‌گذاری و رشد روند فناوری و سرمایه بوده‌اند اما هر سال نیز به فراخور رویدادهای موثر در منطقه برخی موضوعات دیگر را هم تحت پوشش قرار می‌دهند.
این کارشناس آسیا می‌گوید: « مثلا در گذشته بحث مهاجرت غیر قانونی یا جنگ با تروریسم به این شکل مطرح نبوده‌است. یا از سوی دیگر قاچاق مواد اگرچه همواره بوده اما توجه به تغییرات اقلیمی جدیدا بیشتر شده‌است. همچنین ممکن است در سال های بعدی موضوعات جدیدی پیش بیاید که به منافع اتحادیه کشورهای حاشیه اقیانوس هند مربوط شود.»
او در پاسخ به اینکه دزدیده شدن دریانوردان ایرانی توسط دزدهای دریایی سومالیایی تا چه اندازه بر انتخاب عنوان امنیت دریایی برای اولویت‌های این اجلاس موثر بوده توضیح می‌دهد: «مسئله دزدهای دریایی شامل همه کشورهای حاشیه اقیانوس هند می‌شود و اتفاق ساده‌ای نیست که فقط مربوط به ایرانی ها باشد. دزدان دریایی حتی گاهی کشتی‌های نفت‌کش را به گروگان می‌گیرند. این خطر تا اندازه‌ای همه‌گیر شده که امروزه برخی از کشورهای اروپایی و آسیایی یا دیگر قاره ها کشتی‌های جنگی را برای محافظت از دریانوردانشان به اقیانوس‌ها می‌فرستند.»
او با بیان اینکه کشورهای سومالی و یمن به علت تجزیه قدرت دچار ناامنی شده‌اند توضیح داد:« در این مناطق گروه های رادیکال متفاوتی مثل القاعده داعش و گروه های قومی فعال شده اند که یکی از راه های کسب درآمدشان باج گیری است. ما نمونه های مشابه آن را در تنگه مالاکا هم دیده‌ایم. برای همین هم در این اجلاس همین را بررسی تا مشخص شود برای رفع این مشکل این کشورهای درگیر باید چه اقداماتی را انجام دهند.»
انتهای پیام
