تحلیلی بر وضعیتی که در سیاست خارجی به دولت پزشکیان تحویل شد

حسن بهشتی‌پور، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، در گفتگو با انصاف نیوز شرایط سیاست خارجی‌ای که دولت سیزدهم به مسعود پزشکیان تحویل داده را نه خیلی بد و نه خیلی خوب می‌دانست. او به دستاوردهایی مانند احیای روابط با عربستان، عضویت در شانگهای و بریکس اشاره کرد و البته این‌ها را بی‌تاثیر از تلاش‌های دولت روحانی نمی‌دانست.

سیاست خارجی عرصه‌ی دولت‌ها نیست

آقای بهشتی‌پور در مقدمه‌ی پاسخش به این سوال که «دولت سیزدهم در زمینه‌ی سیاست خارجی چه شرایطی را به دولت مسعود پزشکیان تحویل داده است؟» ابتدا اظهار عقیده کرد که وضعیت سیاست خارجی در ایران و تصمیمات مهم آن به نظام جمهوری اسلامی ایران برمی‌گردد. دولت‌ها تنها مجری سیاست‌های ابلاغی از طرف شورای عالی امنیت ملی و رهبری هستند مگر اینکه بتوانند شورای عالی امنیت ملی را متقاعد کنند. اما تصمیم‌گیر اصلی نیستند.

تلاش دولت سیزدهم در بهبود روابط با همسایگان

این تحلیلگر سیاست خارجی بر این باور بود که دولت سیزدهم روابط با همسایگان را به خوبی پیگیری کرده است. مثالش هم مذاکرات با عربستان سعودی بود. ایران در دولت دوازدهم چهار دوره با عربستان پای میز مذاکره نشسته است اما به نتیجه رسیدن آن در دولت سیزدهم انجام شده است. او احیای روابط با عربستان را دستاوردی برای دولت سیزدهم می‌دانست هرچند که تلاش‌هایی پیش از این دولت برای این موضوع شده بود.

آقای بهشتی‌پور در مورد دست‌آوردهای دولت سیزدهم به پررنگ کردن روابط ایران و تاجیکستان، کشیده شدن سوآپ گاز از ترکمنستان به آذربایجان از طریق ایران، بهبود نسبی روابط با آذربایجان، مدیریت درست تنشی که با پاکستان به وجود آمد و مدیریت مسئله‌ی افغانستان نیز اشاره کرد.

مذاکره با واسطه نمی‌شود

او البته در مورد عدم موفقیت این دولت در مذاکرات هسته‌ای نیز سخن گفت: این عدم موفقیت دلایل مختلفی داشت از جمله اینکه دولت و مذاکره‌کننده اصرار داشت به طور غیرمستقیم و از طریق عمان با طرف آمریکایی مذاکره کند. خب معلوم است که این روند به نتیجه نمی‌رسد و کار را طولانی می‌کند. البته عوامل داخلی یعنی آنان که مخالف بودند هم داشت. این‌ها حتی در دولت سیزدهم تا جایی که توانستند کارشکنی کردند.

در دولت سیزدهم حتی در سطح مدیر کل هم با اروپا رفت‌و‌آمد نداشتیم

کاستی دیگری که بهشتی‌پور برای دولت سیزدهم ذکر می‌کرد روابط با اروپا بود. او می‌گفت روابط ایران با کشورهای اروپایی تا حد زیادی کم و حتی بغرنج شده است طوری که اصلا قابل قیاس با شرایطی که چهار سال پیش داشتیم نیست: در زمان آقای رئیسی حتی در سطح مدیر کل هم رفت‌و‌آمد نداشتیم. البته ممکن است بخشی از دلیل به اعتراضات 1401 برگردد.

روابط با کشورهای آفریقایی و اروپایی هم وعده و وعید بود

روابط با کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین هم به گفته‌ی این تحلیلگر در دولت سیزدهم در حد یک وعده باقی ماند و شاهد اتفاق خاص نبودیم.

میوه‌چینی دولت سیزدهم از تلاش‌های دولت روحانی

او در مورد مذاکرات شانگهای و بریکس نیز گفت: مذاکرات این دو از قبل انجام شده بود. دولت سیزدهم به نوعی میوه‌چینی کرد. البته همین هم خاصیت چندانی برای ایران نداشته است.

بهشتی‌پور توصیه می‌کرد دولت چهاردهم تلاش خود را بیشتر صرف روابط با کشورهای اوراسیا کند تا دست‌کم از آن اتحادیه‌ی گمرکی‌ای که ساخته شده بتوانیم استفاده کنیم. او عضویت ایران در جمع کشورهای اوراسیا را نیز اقدام مثبتی می‌دانست که تا به حال فقط وعده‌ی آن داده شده است و فعلا همکاری‌ها فقط در سطح لغو تعرفه‌های گمرکی‌ست.

مذاکرات رئیسی در ماجرای بریکس موثر بود

او در پاسخ به سوالی در مورد «دست‌آوردسازی» دولت سیزدهم در سیاست خارجی به عضویت ایران در شانگهای و بریکس اشاره کرد. این دو بیشتر حاصل تلاش‌های دولت قبل بوده‌اند. بهشتی‌پور البته در مورد بریکس اضافه کرد که مذاکرات ابراهیم رئیسی با مودی، نخست‌وزیر هند بسیار موثر بوده است.

گسترش روابط با همسایگان، بهبود آن با اروپا و مدیریت تنش با آمریکا

این تحلیلگر سیاست خارجی در پایان گفت که به نظر او دولت مسعود پزشکیان باید گسترش روابط با همسایگان خصوصا در منطقه‌ی اوراسیا را ادامه دهد، روابط با کشورهای اروپایی را بهبود بخشد و مدیریت کند همانطور که روی روابطش با روسیه و چین کار می‌کند و با آمریکایی‌ها هم به قول عراقچی «مدیریت تنش» کند.

جلد دوم کتاب «روش‌های تحلیل سیاسی» چه می‌گوید؟

در پایان مصاحبه بهشتی‌پور با اشاره‌ی خبرنگار انصاف نیوز به کتاب جدیدش گفت: جلد اول «روش تحلیل سیاسی» در سطح مقدماتی شیوه‌های تحلیل کردن را در ده گام آموزش می‌دهد. جلد دوم که تازه منتشر شده درباره‌ی نوشتن تحلیل مثلا برای روزنامه‌ها یا رسانه‌هاست. به درد خبرنگاران هم می‌خورد.

انتهای پیام