۳۵ هزار خانه ساختند، گفتند ۵۰۰ هزار تا ساخته ایم!

چرا 35 هزار واحد مسکونی را به مردم 500 هزار اعلام می کنید؟ این مسئله انتظار جامعه را به اندازه همان 500 هزار واحد بالا می‌برد و زمانی که فقط 35 هزار خانه تحویل می‌شود تقاضای تلنبار شده ایجاد کرده و بر قیمت‌ها اثر می‌گذارد.

سهم مسکن از سبد هزینه خانوارها روز به روز در حال سنگین‌تر شدن است، تا آنجا که نه تنها خانه دار شدن تبدیل به رویای دور از دسترس شده است بلکه پشت بام خوابی، خانه های اشتراکی و …به تعداد زیاد در حال رواج یافتن است.

احمد خرم، «وزیر راه دولت اصلاحات» با انتقاد از سیاستگذاری دولت ها در حوزه مسکن به خبرنگار اقتصاد 100 می گوید:«هیچ جوانی بدون اینکه مورد حمایت تسهیلاتی قرار بگیرد نمی تواند صاحب مسکن شود. یعنی باید 80 درصد قیمت مسکن را به جوانان وام بدهند که این وام هم نباید بیشتر از 4 درصد باشد. در غیر این صورت جوانان امکان خانه دار شدن ندارند.»

این چهره اقتصادی اصلاح طلب به نقش دلال ها در بازار مسکن نیز اشاره می کند و تاکید دارد «اقتصاد مملکت ما یک اقتصاد دلالی است نه اقتصاد تولید. به جای اینکه سرمایه ها را در تولید مسکن استفاده کنیم در سوداگری مسکن استفاده می‌کنیم. »

مشروح گفتگوی پایگاه خبری اقتصاد100 با احمد خرم، وزیر راه و ترابری دولت اصلاحات را می خوانید؛

****

* آقای خرم! طبق آمار سهم مسکن از سبد خانوارها روز به روز درحال سنگین تر شدن است، مشخصا از ۳۸ درصد در سال ۱۴۰۱ به ۴۲/۴ درصد در سال ۱۴۰۲ رسیده است، ریشه این موضوع را در کجا می بینید؟

فاکتو اصلی که در 10 سال گذشته  قیمت مسکن را به شکل وحشتناکی بالا برده زمین است. زمین دچار سوداگری و دلالی شد و به یکباره زمینی با قیمت مثلا 10 میلیون تومان به متری 50 میلیون تومان رسید. همین مسئله تعادل اقتصادی تولید مسکن را بر هم زد.

فاکتور دوم  عرضه‌ کم تر از تقاضا در حوزه مسکن است که تاحدودی قیمت مسکن را بالا برده است. به طوری که مشاهده می‌شود در 4 الی 5 سال اخیر هیچ جوان یا بی‌خانه‌ای توانایی خانه دار شدن را ندارد، چون از پس اقساط و قیمت مسکن بر نمی‌آید.

تسهیلات مسکن از 6/7 درصد به 4/2 درصد کاهش پیدا کرد

فاکتور دیگر، تسهیلات برای ساخت و خرید مسکن است. در سال 94 از هزار میلیارد  تسهیلاتی که توسط بانک ها به مردم پرداخت شد 67 هزار میلیارد به امر مسکن اختصاص داده شد.

این رقم برای اینکه ایجاد تعادل کند باید چیزی بالغ بر 30 درصد تسهیلات باشد. مجلس در آن زمان عنوان کرد 25 درصد از تسهیلات بانکی باید به امر مسکن اختصاص یابد اما در سال بعد از این مصوبه، درصد تسهیلات مسکن از 6/7 درصد به 4/2 درصد کاهش پیدا کرد. این مسئله ضربه سنگینی به مسکن وارد کرد. یکی از اشکالاتی که وجود داشت تامین زمین بود که دولت نتوانست زمین‌های دولتی را آماده سازی کرده و به امر مسکن اختصاص دهد. 

آمار دروغ به مردم می‌دهند

در سال گذشته اعلام کردند 500 هزار واحد مسکن تولید و تحویل مردم شده اما بنده با معاونت تسهیلات بانک مسکن که تنها بانکی است که تسهیلات برای ساخت مسکن می‌دهد، صحبت کردم، او عنوان کرد این آمار صحت ندارد و تنها 35 هزار دستگاه مسکن تولید شده است. 

یکی از مسائلی که بازار مسکن را بهم ریخته و به تولید ضربه می‌زند، همین آمار غلط و دروغی است که به مردم داده می‌شود. خب چرا 35 هزار واحد مسکونی را به مردم 500 هزار اعلام می کنید؟ این مسئله انتظار جامعه را به اندازه همان 500 هزار واحد بالا می‌برد و زمانی که فقط 35 هزار واحد تحویل می‌شود تقاضای تلنبار شده ایجاد کرده و بر قیمت‌ها اثر می‌گذارد.

* از نظر شما راهکار حل مشکلات در زمینه مسکن چیست؟

هیچ جوانی بدون اینکه مورد حمایت تسهیلاتی قرار بگیرد نمی تواند صاحب مسکن شود. یعنی باید 80 درصد قیمت مسکن را به جوانان وام بدهند که این وام هم نباید بیشتر از 4 درصد باشد. در غیر این صورت جوانان امکان خانه دار شدن ندارند. مسکن دولتی را حتما باید راه انداخت.

باید 80 درصد پول مسکن را به مردم تسهیلات بدهند

بنیاد مسکن، بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام پول‌هایی که در می‌آورند را کجا هزینه می‌کنند؟ این پول‌ها باید وارد حوزه مسکن شده، در بانک سپرده گذاری شود و به ازای هر یک میلیارد تومان سپرده ‌گذاری ، 4 الی 5 میلیارد تومان خط اعتباری تسهیلاتِ ساخت و خرید مسکن بدهند. باید 80 درصد پول مسکن را به مردم تسهیلات بدهند، اما نه تسهیلات 18 درصد که در واقعیت به 25 درصد هم می‌رسد.

دولت باید از پول‌هایی که در اختیار دارد سپرده گذاری انجام داده و در ازای این سپرده گذاری چهار تا پنج برابر خط تسهیلات ایجاد کند. این موضوع که برای دولت هزینه تلقی نمی‌شود. مردم وام دریافت می‌کنند و بعد از خرید خانه و پرداخت اقساط این پول به خزانه دولت باز می‌گردد. دولت به جای اینکه بودجه خود را هزینه جاری کند باید با سرمایه‌گذاری از طریق سپرده‌گذاری هزینه تولید مسکن، خدمات عمومی، زیرساخت‌ها، آب، برق و گاز را تامین کند. 

از سوی دیگر سنتی سازی و بی توجهی به صنعتی سازی مسئله مسکن را دچار مشکل کرده است. زمانی که ما از دانش و تکنولوژی نوظهور استفاده می‌کنیم؛ اولا سرعت انجام کار بالا می رود، دوما  کیفیت ارتقاع می‌یابد، سوما استفاده از دانش و تکنولوژی جدید ارزان‌تر شدن کالای تولیدی را به دنبال دارد و چهار اینکه مدیران با واگذاری کار به بخش خصوصی بیکار می‌شوند و بعد از چند ماه کارآفرینی در بین مدیران و کارشناسان گسترش پیدا می‌کند.

این طور نمی‌شود که ما فقط بگوییم 25 درصد تسهیلات باید به مسکن اختصاص یابد. خب هیچ بانکی هم به این مسئله عمل نکرد، مشخص است هیچ بانکی پول خودش را به مسکن نمی‌دهد در حالی که می‌تواند به بخش بازرگانی و تجارت بدهد و به جای 25 درصد، سود 50 درصدی نصیبش شود. به همین علت تسهیلات بانک مسکن از 6/7 درهم درصدِ کلِ وام به 4 درصد کاهش می‌یابد.

به داد مردم برسید

* در دولت های مختلف از احمدی نژاد تا دولت رئیسی وعده های مسکنی متفاوتی داده شده و طرح هایی چون مسکن مهر و … هم اجرا شده اما تاثیری بر قیمت ها در بازار مسکن نداشته است مشکل کجاست که با تغییر دولت ها و برنامه ها هم بهبودی حاصل نمی شود؟

کدام مشکل در مملکت ما ریشه‌ای حل شده است؟ در مملکت ما گوش کسی به دانش، تکنولوژی، علم، طرح و برنامه بدهکار نیست، به قول معروف« هر کس به فکر خویشه کوسه به فکر ریشه»، هرکسی به فکر جیب و منافع خودش است. مملکت ما مملکت حاکمیت منافع شخصی بر منافع مردم است. باید درد مردم درد ما باشد. بنده یک دوبیتی از فردوسی می‌خوانم، مرام ایرانی همین است؛ 

بکوشید تا رنجها کم کنید                      دل غمگنان شاد و بی‌غم کنید

که گیتی فراوان نماند به کس               بی آزاری و داد جویید و بس

به داد مردم برسید. بنده که بیگانه نیستم، 46 سال در این کشور مدیریت کرده‌ام بنابراین اگر حرفی میزنم از روی تجربه است. مردم را رها کرده‌اید. زمانی که بین منافع حاکمیت و مردم تعارض ایجاد می‌شود خداوند به نفع مردم تعارض را حل می‌کند نه به نفع نظام و دولت.

اقتصاد مملکت ما یک اقتصاد دلالی است

* جدا از اشکالات ساختاری شما نقش دلال ها و املاکی ها را بازار مسکن چگونه می بینید؟ 

اقتصاد مملکت ما یک اقتصاد دلالی است نه اقتصاد تولید. به جای اینکه سرمایه ها را در تولید مسکن استفاده کنیم در سوداگری مسکن استفاده می‌کنیم. 

* گفته می شود بازار مسکن خصوصا در پایتخت تحت تاثیر بازی سازی دلالان و املاک در چند منطقه تهران است، این ادعا نزدیک به واقعیت است؟ 

بله این مسئله کاملا واقعیت دارد. دلال‌ها از تاثیر گذارترین عوامل تعیین‌کننده قیمت در حوزه مسکن هستند. این موضوع در همه حوزه‌ها صدق می کند به طوری که در بازار خودرو و زمین هم دلال‌ها حاکم هستند. 

* قانون مشخصی برای برخورد با این سوداگری‌ها وجود دارد؟

بله، در همه دنیا وجود دارد اما ایران استثناست.

هنر می‌خواهد اعتماد مردم را از 98.2 درصد به زیر 8 درصد برسانیم

* این که دولت پزشکیان وعده به خصوصی در زمینه مسکن نداده چه پیامی دارد؟ انفعال را پیش بینی می کنید یا ممکن است ورود هوشمندانه به ساماندهی بازار مسکن داشته باشد؟

اگر آقای پزشکیان و دولت بر اساس سند توسعه مسکن پیش بروند، موفق می‌شوند اما اگر طرح جامع و طرح توسعه مسکن را تهیه نکنند یعنی مشاور ذیصلاح نگیرند، بدانید شکست می‌خورند و هیچ مشکلی را نمی‌توانند حل کنند. نمی شود که براساس سلیقه شخصی تصمیم گرفت.

برای هر کاری باید مطالعه صورت گیرد، بررسی انجام شود، تصویب شود و در نهایت وارد مرحله اجرا شود.

یعنی چه که بدون مطالعه هر روز یک بساطی را راه می‌اندازید؟ مردم را خسته کرده‌اید. اعتماد مردم را از بین برده‌اید. مردمی که 98.2 درصد به حاکمیت اعتماد داشتند الان به زیر 8 زیر درصد رسیده‌اند. چه کردیم که اعتماد مردم به ما از دست رفت؟ واقعا هنرمندی می‌خواهد اعتماد مردم را از 98.2 درصد به زیر 8 درصد رساند.

* طی چندسال اخیر کوچ و مهاجرت از مرکز به حاشیه هم زیاد شاهد بوده ایم، مشخصا در پایتخت این روند محسوس است، چقدر این موضوع ناشی از بازار آشفته مسکن است و این مهاجرت ها چقدر بازار مسکن حاشیه را تحت الشعاع قرار خواهد داد؟

به این ادعاها توجه نکنید. عامل ایجاد حاشیه نشینی بی‌توجهی به توسعه تولید در کشور است. فرصت شغلی برای جوانان و افراد بیکار فراهم کنند دیگر کسی حاشیه نشینی نخواهد کرد. مشکل مردم را حل نمی‌کنیم بعد آن‌ها را مورد خطاب قرار داده و کتک می‌زنیم.