بازاره مکاره فیلترینگ: وعده پزشکیان یا نبرد «الله کرم» و «امام» | رضا رئیسی

رضا رئیسی، روزنامه‌نگار، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:

ماجرای فیلترینگ چند سالی است که به دغدغه عمومی و موضوع پر بسامد سیاسی و اجتماعی در کشور ما تبدیل شده. حساسیت روی این مقوله به دلایل متعدد با گسترش روز افزون شبکه های اجتماعی، نه فقط به مثابه ابزاری ارتباطی بلکه با کارکرد مضاعف در سپهر‌های مختلف اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی و سیاسی فراتر از هر نقطه دیگری در جهان پی گرفته می‌شود. 

طی دو دهه اخیر در سراسر جهان، شاهد بسط و تکوین ارتباطات مجازی بوده‌ایم اما به جرات می توان گفت، در هیچ کجای دنیا این حجم از وابستگی و پیوستگی ذهنی و عینی در وجوه مختلف و متکثر زیست شهروندی با ارتباطات از بستر مجازی و شبکه های اجتماعی را شاهد نیستیم، طی سال های متمادی بخش لاینفک زندگی مردمان ایران در پیوند با شبکه های اجتماعی در ابعاد مختلف اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی رقم خورده است. 

فیلترینگ نیز از همان آغاز این روند، کما بیش به موازات آن گسترش و انبساط به عنوان ابزاری برای مدیریت و انسداد پا به پا جلو آمد تا در سال 1401 و به‌واسطه حوادث و اعتراضات آن سال، بسط و تعمیم بی سابقه‌ای یافت و از همان روزها رفع فیلترینگ به دغدغه مهم و بسیار پرتکرار افکار عمومی تبدیل شد.

تا بدانجا که تمامی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در مناظرات بخش عمده ای از اظهارات خود را به آن اختصاص داده و جملگی بر ناکارآمدی سیاست فیلترینگ اتفاق نظر داشته و حتی مسعود پزشکیان که سعی می‌کرد از دادن وعده پرهیز و احتیاط کند، به شکل مستقیم وعده رفع فیلترینگ را به مردم داد. 

موضوع آنچنان جدی و دغدغه آنچنان فراگیر بود که با پیروزی پزشکیان، مردم برای تحقق این امر لحظه شماری کرده و با حساسیت زائد الوصف آن را پیگیری می‌کردند و حتی یک اظهار نظر ناپخته وزیر ارتباطات در این زمینه، اولین واکنش جدی و منتقدانه حامیان دولت را در پی داشت و بالاخره 3 روز پیش رئیس جمهوری پیش از سفر خود به روسیه، صراحتا گفت که موضوع رفع فیلترینگ در دستور کار دولت قرار دارد و وزیر ارتباطات مشغول جمع آوری اطلاعات در این زمینه بوده و قرار است که در جلسه آتی مربوطه با حضور سران قوا، پیرامون آن بحث و تبادل نظر انجام پذیرد و با اصرار خبرنگار در نهایت گفت که انجام خواهد پذیرفت. 

اما ناگهان یک خبر جالب توجه به موضوع ابعاد تازه ای بخشید. ظهر روز چهارشنبه گروه انصار حزب الله با محوریت حسین الله کرم که در دهه هفتاد و هشتاد، بروز و ظهور میدانی و ید طولایی در تجمعات اعتراضی با خاستگاه مذهبی و تندروانه سیاسی داشتند، تجمعی چند ده نفره را مقابل مرکز ملی فضای مجازی برگزار کردند. بر خلاف انتظار و دغدغه عمومی آنان نیامده بودند که رفع فیلترینگ را مطالبه کنند، بلکه تجمع آنان در مخالفت با سیاست و وعده رفع فیلترینگ برگزار شده و پلاکارد و دست نوشته ها و مصاحبه تنی چند از حاضران جملگی دال بر آین نکته بود که ما مخالف هرگونه رفع فیلترینگ هستیم و شماری از آنان پا فراتر گذاشته و حتی خواستار انسداد تمامی شبکه های اجتماعی خارجی و انقطاع پهنای باند این بسترهای ارتباطی( که آن را آمریکایی و صهیونیستی می خواندند) شدند. 

در سوی مقابل، غیر از واکنش های پردامنه کاربران شبکه های اجتماعی که توام با بهت و حیرت نسبت به این تجمع عجیب و شعارها و مطالبات غریب آن بود. در اولین واکنش رسمی، جواد امام سخنگوی جبهه اصلاحات و دبیرکل مجمع ایثارگران اصلاح طلب در نامه ای خطاب به اسکندر مومنی، وزیر کشور با اشاره به تجمع روز گذشته مخالفان رفع فیلترینگ، خواستار مساعدت وزارت کشور با برگزاری تجمع موافقان رفع فیلترینگ در مقابل مرکز ملی فضای مجازی(همان محل تجمع مخالفان) در هفته پیش رو شد. 

نامه ای که به سرعت وایرال شده و واکنش های مختلف و البته مثبت و همدلانه کاربران را در پی داشت. 

البته من در اینجا به چند دلیل که در پی خواهد آمد، مخالف طرح موضوع در این قالب و بدین شکل هستم. 

اول. همگان می دانند که رفع فیلترینگ نه فقط دغدغه حامیان و هواداران دولت که مطالبه فراگیر لایه های مختلف و متکثر جامعه از حامیان دولت تا طیف منتقدان آن و نیز به طریق اولی طیف تحریمی های انتخابات است و یک موضوع صرف سیاسی نیست و بسیاری از مردم که حتی دغدغه مسائل روز سیاسی هم ندارند به‌واسطه اخلال و اختلال در جریان روزمره زندگی از معیشت و کسب و کار گرفته تا تفریحات و سرگرمی در دسترس و راحت الوصول در قالب اینترنت و بستر فضای مجازی، کلافه و ناراحت از این وضعیت هستند و چنین کشاکش و کنش و واکنش سیاسی پیرامون مقوله فیلترینگ، نمی تواند جملگی آنان را پوشش دهد و سیاسی کاری پیرامون آن بخشی را منفعل و حتی امکان دارد طیفی را در موضع متقابل قرار دهد و نتواند این جامعه متکثر را به درستی متمرکز و نمایندگی کند و انشقاق در جبهه واحد مطالبه گر ایجاد کند. 

دوم.طیف مخالف رفع فیلترینگ که در بهترین تخمین نتوانسته جمعی بیش از 200 یا 300 نفره را بعد از تبلیغات گسترده به چنین تجمعی بیاورد، وزن و اعتبار سیاسی و اجتماعی ندارد که نیاز باشد، تجمعی در پاسخ به آن شکل بگیرد و این اقدام اتفاقا به آنان مشروعیت و اعتبار جعلی می بخشد، به‌خصوص که بنا بر حساسیت های معمول امکان دارد بسیاری از حضور در تجمع اینچنینی استنکاف کنند و بعدتر این دستاویزی به مخالفان می دهد که منادیان و مطالبه گران را تقلیل و تخفیف دهند و آنان را کم شمار قلمداد کنند و…. 

سوم. دغدغه همه ما رفع این مشکل با کمترین هزینه و بهترین شیوه و در اسرع وقت است. نکته ای که با توجه به مطالبه اقشار و صنوف مختلف، تاکید موکد رئیس جمهوری و نیز اشاره او به جلسات فرا قوه‌ای در این زمینه، در قالب تعامل و توافق درون و برون ساختاری و الگویی برای تمرین وفاق ملی از سوی مردم و حاکمیت قابل حصول است و چنین درخواست تجمعی در این برهه زمانی به نظر نمی رسد که تسهیل کننده و بسترساز باشد و بر عکس می تواند حساسیت زایی در پی داشته باشد، به‌خصوص که منافع عده ای نیز در ادامه این مسیر است و آنان از هر تحرکی فروگذاری نخواهند کرد. به قول عامیانه سری که درد نمی کند را دستمال نمی بندند! 

چهارم. وقتی رئیس جمهوری با صراحت می گوید دولت به طور جدی پای کار رفع فیلترینگ آمده و با فاصله 2 روز چنین تجمعی از سوی مخالفان رفع فیلترینگ برگزار می شود، مشخص و معلوم است که کار به جای خوبی رسیده که ذینفعان فیلترینگ و چرخش مالی عظیم آن احساس خطر کرده‌اند و در چنین شرایطی به ابزارهای قدیمی و حساسیت قشر نا مطلع اما دغدغه مند متوسل شده‌اند تا به مثابه تیر آخر ترکش فضا را مشوش و این روند را مخدوش کنند و اکنون برگزاری تجمع موافقان نمی تواند کمکی به دولتمردان در این زمینه کند و به نظر می رسد دغدغه های سیاسی در قبال وزیر کشور پشت چنین درخواستی باشد. 

در نهایت باید گفت زمان برای اعتراض مدنی و مطالبه گری میدانی در این زمینه فوت نمی شود و باید بدون تعجیل و شتاب زدگی به دولتمردان فرصت داد تا به نمایندگی از مردم و خواست اکثریت خود را محک زده و پیشبرد سیاست وفاق را وفق شعارهای خود پی بگیرند و بازی برد-برد رقم بخورد، اگر خدای ناکرده در این مسیر عاجز و ناتوان بودند، آنگاه فرصت برای پیگیری در قالب های دیگر موجود بوده و این خواست و مطالبه عمومی هیچ گاه از حیز انتفاع ساقط نخواهد شد. 

انتهای پیام