مفهوم قدرت در آیات قرآن | احمد حیدری
حجت الاسلام احمد حیدری در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:
آیا نسبت به گذشته در مسیر قوی‌تر شدن هستیم؟ برای پاسخ به این پرسش به ترجمه و شرح آیه‌ای از سوره انفال که بیشترین آیاتش در باره جنگ است، می‌پردازیم. این سوره 19 ماه پس از هجرت و بعد از جنگ بدر نازل شده و بسیاری از آیات آن ناظر به این جنگ و وقایع آن است و به همین جهت آن را “سوره بدر” هم نامیده‌اند.(الاتقان1/119).
در آیه 65 این سوره که ناظر به قوای روحی و ایمانی مسلمانان در ابتدای هجرت و زمان جنگ بدر است، می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُوا مِائَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّائَةٌ يَغْلِبُوا أَلْفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَفْقَهُونَ»= ای پیامبر مؤمنان را به جنگیدن با مشرکان تشویق کن که 20 نفر اهل صبر و مقاومت از شما بر 200 نفر و 100 نفر از شما بر 1000 نفر از کافران غلبه می‌کنید زیرا آنان بینش عمیق و باور محکم به خدا و آخرت ندارند.
در آیه بعد که ناظر به وضعیت روحی – ایمانی مسلمانان بعد از فتح مکه و حدود سال‌های 8-10 هجری است، می‌فرماید: «الْآنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنكُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّائَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُوا مِائَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُوا أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ» = الآن خداوند می‌داند که شما ضعیف شده‌اید و دیگر آن ایمان و باور سابق به خدا و معاد و آن اخلاص، جانبازی و فداکاری گذشته را ندارید، س اگر 100 نفر با صبر و ثبات باشید، بر200 نفر و اگر 1000 نفر باشید، بر 2000 نفر غلبه می‌کنید.
علّامه طباطبایی در باره علت مقاومت 1 مؤمن صابر در برابر 10 کافر می‌فرماید: «چون کفار فهم ایمانی ندارند ولی مؤمنان فهم توحیدی و باور ایمانی دارند و اقداماتشان ناشى از ايمانشان به خداست كه هيچ نيروى ديگرى معادل آن نبوده و در برابر آن تاب مقاومت ندارد. فهم صحيح توحیدی، صاحبش را به همه خُلق و خُوهاى پسنديده متصّف می‌سازد و به او شجاعت، شهامت، جرأت، استقامت، آرامش قلب و وثوق به خدا می‌بخشد لذا اطمینان دارد چه كشته شود و چه بكشد، بُرد با اوست و در هر دو تقدير، پاداشش بهشت است. اما كفّار همه اتكایشان به هواى نفس و همه اعتمادشان به ظواهر فریبنده دنیا است كه شيطان در نظرشان جلوه داده، هرگز به واقع متفق نمى‌شوند و اگر هم احيانا متفق شوند، اتفاقشان دوامی ندارد. چون مرگ را نابودى مى‌دانند، اتفاقشان مبدل به تفرقه مى‌شود و با احساس كمترين خطر، از ميدان به در مى‌روند، مانند مشركان در جنگ بدر، كه با كشته شدن هفتاد نفر، فرارى شدند با اينكه عِدّه‌شان هزار نفر و نسبتشان با کافران تقريبا یک به چهار بود و اين نبود مگر بخاطر فقه مؤمنان كه علم و ايمان را در بر داشت، و بخاطر جهل كفار كه ملازم با كفر و هواپرستى بود».(تفسیر المیزان، سوره انفال، ذیل آیات)
اما ضعف بعدی که در مؤمنان حاصل شده بود، از جهت نفرات و تجهيزات جنگ نبود؛ زیرا عِدّه و عُّدّه آنان زیاد شده بود. در بدر اسلحه آنان چوب و بیل و کلنگ بود ولی بعدها به سلاح‌های متعارف شمشیر و زره و کلاه خود و نیزه و … مسلح شدند. در بدر تعدادشان نسبت به کافران یک به چهار بود ولی بعدها تعدادشان چنان زیاد شد که در جنگ حنین در سال نهم، کثرت نفرات آنان را مغرور ساخت[وَ يَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ](توبه/25). ضعف حاصل شده، در باور، فهم، اعتقاد و انگیزه بود که خدایی بودنش رنگ باخته و مادی و دنیایی شده بود
دقت در وضعیت روحی و ایمانی مردم در انقلاب و جنگ تحمیلی و مقایسه‌اش با امروز، حکایت همانی است که قرآن از وضعیت روحی و ایمانی مسلمانان ابتدای هجرت و مسلمانان بعد خبر می‌دهد. بسیاری از جوانان در ابتدای انقلاب جز خدا، معاد، شهادت طلبی و … غایتی نداشتند. غالب مسئولان کشور هم از این جوانان و با این روحیه بودند. صفا و برادری بین آحاد مردم با هم و بین مسئولان با مردم و بالعکس موج می‌زد و …. ولی امروز دنیا خواهی، انحصار طلبی و … قلب‌ها را پر کرده، شقاق بین آحاد مردم با هم و مردم با مسئولان و بالعکس به مرحله خطرناکی رسیده وگرچه از لحاظ عِدّه و عُدّه و تجهیزات، به مراتب بهتر از گذشتهایم، ولی قوی‌تر شدن در این وجه آن محل تأمّل جدی است و این تأمّل بخصوص برای مسئولان و برنامه‌ریزان ضروری است.
انتهای پیام
