«کاش آقای السیسی به ایران بیاید»
عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر، در دیدار با مسعود پزشکیان خطاب به او گفته است: به نظرم باید تصویر نادرستی که از ایران در 40 سال گذشته ساخته شده را اصلاح کنید. این جمله در سایت ریاست جمهوری نیز منتشر شده بود اما با فشار رسانههای منتقد یا تندرو حذف شد.
انصاف نیوز از تحلیلگران و سیاسیون حوزهی بینالملل پرس و جو کرده است که منظور آقای السیسی دقیقا چه تصویری بوده است؟ آیا این تصویر قابل اصلاح است؟ و آیا اصلا اظهارات او مطابق واقعیت است و از ایران تصویر نادرستی در جهان ترسیم شده است؟
محمدعلی سبحانی، دیپلمات سابق ایرانی، که خود در تیم مذاکرات از سرگیری روابط ایران و مصر در دولت اصلاحات بوده است میگوید منظور السیسی احتمالا آنچه در روابط ایران و مصر گذشته بوده. یعنی موضعگیریهایی که از سر سوتفاهم و قطع روابط میان رسانهها و مقامات ایرانی و مصری رد و بدل شده است. او به تندروهایی که در زمان دولت اصلاحات مانع ایجاد روابط دیپلماتیک شدند نیز اشاره کرد. سبحانی در بخش دیگری از حرفهایش به تلاش نادرست کشورها برای نادیده گرفتن یکدیگر اشاره کرد. او این امر را ناممکن و به ضرر منافع دو ملت و همچنین ملتهای خاورمیانه دانست.
حسن بهشتیپور کارشناس دیگریست که در این گزارش به سوالات خبرنگار انصاف نیوز پاسخ داد. بهشتیپور در ابتدای سخنش تاکید کرد که آنچه السیسی میگوید حاصل تاثیر نادرست رسانههاست و مصریهایی که به ایران میآیند باور دیگری دارند. او البته گفت که ممکن است اشارهی السیسی به آن دسته از رفتارهای ایران باشد که مورد پسند مصر نیست مانند نوع حضور ایران در سوریه یا یمن یا عراق. او قبول داشت که ممکن است حرف آقای السیسی هم درست باشد اما حتما در آن اغراق بسیاری هم وجود دارد.
عبور از سوتفاهم در روابط ایران و مصر
محمدعلی سبحانی گفت که اصل درستی یا نادرستی این تصویر محل سوال است. او در ادامه به صلح میان اسرائیل و مصر اشاره کرد که باعث افت و خیزهایی در روابط میان مصر و دیگر کشورهای اسلامی از جمله ایران شد. همین قطع رابطه و سوتفاهمات باعث شده در این سالها دائما مقامات و رسانههای ایران و مصر علیه یکدیگر سخن گفتهاند. سبحانی حدس میزد که منظور السیسی نیز عبور از همین شرایط بوده است.
تندروهای داخلی ایران و مصر | آنها که با نماد خالد اسلامبولی عکس گرفتند
سبحانی در توضیحاتش به تلاشهای بسیاری که برای از سر گیری روابط میان این دو کشور در دورههای مختلف از جمله در دولت اصلاحات گرفت نیز اشاره کرد. او که خود مسئول تیمهای کارشناسی این موضوع در دولت اصلاحات بوده از نقش تندروهای داخل ایران و مصر در از بین بردن تلاشهای دیپلماتیک گفت.
سبحانی گفت: مثلا وزارت امور خارجه به شورای شهر رفت و مصوبه گرفت که نام خیابان خالد اسلامبولی عوض شود. همزمان گروهی به رهبری آقای چمران با انتشار تصویری در روزنامه باعث شدند طرف مصری خود را ملزم به توافقی که داشتیم نداند.
محمدعلی سبحانی، مدیرکل خاورمیانه وزارت خارجه در دولت اصلاحات درباره به نتیجه نرسیدن تلاشهای ایران برای ارتباط با مصر در زمان دولت اصلاحات، در مصاحبهای با انتخاب گفت: در سطح کارشناسی به نقاط خوبی برای برقراری روابط رسیدیم… از این طرف اسم خیابان خالد اسلامبولی را من شخصا در شورای شهر مطرح کردم. شورا قانع شد که آن اسم را تغییر دهد و حتی بیانیه روابط را هم نوشتیم، ولی صبح روزی که قرار بود ساعت ۲ بعدازظهر بیانیه در رسانههای دو کشور خوانده شود نماینده مصر به من زنگ زد و عکسی برای من از آقای دکتر چمران و چند نفر از گروههای تندرو فرستاد که کنار یک نماد از خالد اسلامبولی ایستاده بودند و گفت من از قاهره دستور دارم که مسیر توافق را متوقف کنیم.
احتمالا منظور آقای السیسی هم همین بوده که باید این تصویر از روابط بین دو کشور اصلاح شود. امیدواریم آقای پزشکیان توانسته باشد به یک توافق خوبی رسیده باشد. باعث تبادل تسفیر و برقراری روابط رسمی ایران و مصر گردد.
راههای رسیدن به توافق بسیار است | تندروها بر اختلافات تمرکز میکنند
این دیپلمات سابق ایرانی که تا به اینجا در مورد تصویر ایران در مصر گفته بود در مورد تصویر ایران در جهان نیز گفت: تصویرهای متفاوتی از یک کشور در جهان ممکن وجود داشته باشد. اختلاف نظر میان کشورها ممکن است وجود داشته باشد اما خب به سراغ اشتراکات میروند و تلاش میکنند روابطشان را بهبود ببخشند. امکانات بسیاری برای ایجاد رابطهی برد-برد وجود دارد اما تندروها بر اختلاف نظرها تمرکز میکنند.
مثلا در روابط با اروپا ما خیلی وقتها روابط خوبی داشتهایم. بنابراین رابطه براساس منافع و مصالح مشترک ممکن است. شاید منظور رئیس جمهور دو کشور هم همین بوده که باید از شرایط گذشته عبور کنیم و شرایط جدیدی را ایجاد کنیم.
من هم با این نظر کاملا موافقم. این نگاه کاملا کارشناسیست. اصلا نیازی نیست ما آنچه گذشته را معیار قرار دهیم. اشتراکاتی ما با آنها داریم. مصر کشور مهمیست.
نادیده گرفتن کشورها ناممکن است و به ضرر ملتها تمام میشود
نادیده گرفتن مصر اشتباه است. همانطور که نادیده گرفتن ایران برای هیچ کشوری امکانپذیر نیست. یکسری از مشکلاتی که به وجود میآید ناشی از همین موضوع است که دو کشور میخواهند یکدیگر را نادیده بگیرند. به منافعی که این رابطهها میتواند برای دو ملت و منطقه داشته باشند توجه نمیکنند.
بهشتیپور: تصویر السیسی ساختهی رسانههاست
حسن بهشتیپور کارشناس روابط بینالملل در پاسخ به خبرنگار انصاف نیوز گفت که این جملهی السیسی احتمالا حاصل تبلیغات رسانههاست. او از اینکه نگاه مثبت مصریها نسبت به ایران به وسیلهی همین رسانهها تخریب شده است ابراز تاسف میکرد و اضافه کرد که در زمان فعالیتش در رسانهی العالم با مصریهایی مواجه شده که پس از آمدن به ایران دیدشان کاملا عوض شده است. بهشتیپور نتیجهگیری کرد که رئیس جمهور مصر هم اگر به ایران بیاید قضاوتش در مورد ایران عوض خواهد شد.
این تحلیلگر سیاسی گفت: ایشان در واقع کنایهی سیاسی میزند. این برداشت شخصی آقای السیسی است. قبلا هم این را به شکلهای مختلف گفتهاند مثلا در مورد اسم خیابان خالد اسلامبولی گفتند بردارید چون به نظر مصریها او یک تروریست است که انور سادات را کشته است.
البته ما بیتقصیر هم نیستیم
آقای بهشتیپور تایید میکرد که برای این فضاسازیهای منفی رسانهها که بر دنیا اثر گذاشته بسترسازی کردهایم و خود در این فضا موثر بودهایم اما اغراق در کار این تصویر وجود دارد. او در توضیح این موضوع به تصویر تحجر، عقبماندگی، شرایط زنان، روزنامهنگاران و… در ایران اشاره کرد که در جهان به نمایش گذاشته میشود.
بهشتیپور میگفت ما ایرانیها کاستیهای بسیاری در زندگیمان داریم اما برخورداریها و مواهب بسیاری هم داریم که آن را از وظایف دولت میدانیم در صورتی که اینطور نیست. در تصویرسازی از ایران این جنبههای مثبت را به نمایش نمیگذارند.
از او پرسیدیم که السیسی دقیقا به چه تصویری اشاره دارد؟! بهشتیپور پاسخ داد: اینکه در این جمله به چه چیزی توجه داشته است را باید از خودش بپرسید اما حتما میتوانم بگویم که اطلاعاتش را از رسانههای مصری دارد.
البته ممکن است به رفتار ایران هم اشاره داشته باشد. مصر از نوع حضور ایران در عراق، سوریه، یمن و … راضی نیست چون موضوع را عربی میداند. فکر میکند به ایران مربوط نیست. السیسی کنایهای میزند که البته بستر داخلی هم دارد. منظورش این است که خب «باید نگاهتان را تغییر دهید»، «با دنیا تعامل داشته باشید» و…
انتهای پیام
ایراد مهمی که به السیسی وارد است، این است که
ظاهرا با کمک دلار های آمریکایی به این جایگاه رسیده
است. و لذا حرفهای اربابانش را بیان می کند.