كمپین‌هایی كه رخ می‌نمایند
«سمانه زین العابدین»، انصاف نیوز: آمار مصدومان چهارشنبه سوری امسال نشان داد كمیپن‌های كه این روزها از سوی مردم راه اندازی می‌شود تاثیر گذار است.
«پیرحسین كولیوند» سرپرست اورژانس كشور از كاهش قابل توجه آمار مصدومان چهارشنبه سوری اخیر نسبت به سال گذشته خبر داده است. به نظر می‌رسد كمپینی كه پس از حادثه‌ی پلاسكو از سوی برخی هنرمندان و مردم راه افتاد در این امر بی‌تاثیر نبوده است.
نخستین بار مفهومی با عنوان شبکه‌های اجتماعی اینترنتی با ویژگی‌های امروزی در سال 1960، در دانشگاه ایلی نویز در آمریکا مطرح شد. در آن زمان کسی تصور نمی‌کرد که روزی شبکه‌های اجتماعی به یکی از مراجع مطالبه‌گر از نهادهای حاکمیتی، در اجتماع تبدیل شود. به نحوی که به صورت گسترده و ارزان در دسترس عموم قرار گرفته و روابط پیچیده‌ای را صورت بندی کرده است. شبکه‌های اجتماعی دیجیتال،از فیس بوک و توییتر و اینستاگرام تا گروه‌های وایبری و گروه‌های ایمیلی نرم افزارهای چت و مسنجر، طی سال‌های اخیر به سرعت وارد زندگی ما در ایران شدند. چنان که از آغاز دولت یازدهم ضریب نفوذ اینترنت در شهرها و روستاها رشد چشم‌گیری داشته است.
در همین باره محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفته: ۹۰ درصد روستاهای بیش از ۲۰ خانوار کشور از اینترنت برخوردار شده‌اند، که تا پایان دولت یازدهم تمام روستاهای بیش از ۲۰ خانوار کشور از اینترنت برخوردار خواهند شد.
از سویی نتایج نظرسنجی ایسپا نشان می‌دهد در حال حاضر ۵۹٫۷ درصد افراد بالای ۱۲ سال کشور حداقل عضو یک شبکه‌ی اجتماعی هستند که نسبت به آذرماه سال 94 رشد هفت درصدی داشته است.
مردان نسبت به زنان پنج درصد بیشتر عضو شبکه‌های اجتماعی هستند و از بین گروه‌های سنی، گروه سنی جوان(۱۸ تا ۲۹ سال) با ۸۱ درصد بیشترین عضویت را در شبکه‌های اجتماعی دارا هستند.
این روند در حالی صورت گرفت که طـى سـال‌هاى اخیر و بر اساس تحولاتى كه در سطح جامعه‌ی ایرانی به وقوع پیوسته است، تغییر گروه مرجع اعضاى جـامعه را مى‌توان از روى تغییر ارزش‌ها و هـنجارهاى آنـان مشاهده كرد. صفحات محبوب ایرانی در شبکه‌ی اجتماعی اینستاگرام، امروزه از اثرگذاری زیادی بر مسایل اجتماعی برخوردار هستند. این مساله تنها به ایران محدود نمی‌شود و در سایر کشورها، بسیاری از این افراد فعال محیط زیست یا عضو کمپین‌های حمایت از حیوانات هستند و به افکار عمومی نیز جهت می‌دهند و بسترساز جنبش‌های اجتماعی هستند.
بر اساس روندهای موجود می‌توان حساسیت افکارعمومی در مورد مسایل اجتماعی را از دو جنبه مورد بررسی قرار داد. از یک جنبه کاربران عادی شبکه‌های اجتماعی در مورد موضوعی که آنها را تحت تاثیر قرار داده، تولید محتوا می‌کنند که گروه‌های مرجع را به تحسین واداشته و موضوع حمایتی آنها را به سمت اهداف کمپین یا نیل به دغدغه‌ی عموم، متمایل می‌كند.
از جنبه‌ی دیگر گروه‌های مرجع در جایگاه نخبگان شبکه‌های اجتماعی، با ایجاد دغدغه در عموم کاربران شبکه‌های اجتماعی، تلاش می‌كنند با ایجاد حس همدلی و تمرکز بر دغدغه‌های مشترک، کاربران را به سمت یک هدف متمایل كنند.
فعال شدن كمپین‌های مردمی در طول زمان می‌تواند به نزدیک شدن توده‌ها به نخبگان و گسترش حوزه‌ی گفتمانگی آنها منجر شود. برای تحقق این هدف باید سه ضلع مثلث شبکه‌های اجتماعی، گروه‌های مرجع و مردم (کاربران) در کنار یکدیگر قرار بگیرند. با ارتباط و انسجام این سه ضلع، تنها یک «آغازگر» خواهد توانست بر دغدغه‌های مشترک فروخفته، رنگ امید زده و آنها را به سمت یک هدف مشخص همسو کنند.
این مهم به عنوان یکی از کارکردهای شبکه های اجتماعی، حول موارد زیر صورت بندی می‌شود:
1 – پاسخگو کردن دولت در برابر مطالبه‌های جامعه 2 – انتقاد به تضادهای طبقاتی 3 – جریحه‌دار شدن احساسات عموم ناشی از یک رویداد.
بررسی کمپین‌های تشکیل شده از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد در سال 95، کاربران با انتشار حداقل 30 کمپین در شبکه‌اجتماعی تلگرام، اینستاگرام و توئیتر بر محورهای گفته شده تولید محتوا داشته‌اند.
کاربران شبکه‌های اجتماعی در این کمپین‌ها فارغ از شاخص‌های رسمی همچون تحصیلات، قومیت، شغل و… به عنوان یک شهروند ایرانی مشارکت موثر کرده و تلاش کرده‌اند تا نسبت به یک دغدغه‌ی مشترک واکنش فعال نشان دهند.
در بررسی نتایج کمپین‌های انتشار یافته می‌توان به پاسخگویی مسوولان در قبال عملکرد خود، رفع موانع توسعه یافتگی جوامع، اصلاح رفتارهای مدیریتی، نظارت بررفتار مدیران و کارگزاران، رفع مشکلات اقشار ضعیف و کم درامد، اصلاح سنت‌های اشتباه، اشاره کرد.
از این منظر یک کاربر شبکه‌ی اجتماعی در نقش یک شهروند مسوول برای اصلاح جامعه‌ی خود، به ایفای نقش خواهد پرداخت.
بنابراین باید با نگاهی جامعه شناسانه به شبکه‌های اجتماعی، به کاربران شبکه‌های اجتماعی به عنوان شهروندانی نگریست که علاوه بر نقش‌های خود در زندگی خصوصی و مشاغل اقتصادی، به عنوان یک فرد مسوول و متعهد به سایر شهروندان، ایفای نقش می‌کنند.
این روند در طولانی مدت افزایش امید، اعتماد و انسجام اجتماعی را به دنبال خواهد داشت.
بنابراین برای اینکه شاهد کنشگری شهروندان مسوول در شبکه‌های اجتماعی باشیم، فعال شدن هیجانی افراد باید به سایر افراد متصل شود. این اتصال نیازمند وجود فرایند ارتباطی از یک تجربه‌ی فردی به دیگر تجربه‌های فردی است. برای اینکه این فرایند ارتباطی عمل کند نیازمند دوچیز هستیم: هماهنگی بین فرستندگان و دریافت کنندگان پیام، و یک کانال ارتباطی کارامد. این کانال ارتباطی کارامد همان شهروندان مسوول هستند که همسو با گروه‌های مرجع در شبکه‌های اجتماعی اقدام به حمایت یا امتناع از یک جریان یا موضوع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی می‌کنند.
امروز ایـنترنت و شـبکه‌های اجتماعی با اطلاع‌رسانی سریع درباره‌ی مـسایل حـاد جـامعه‌ی بشری، انتقال نمادهای اعتراضی و تحریک احساسات، موجب کنش‌های مسوولانه می‌شوند. مهم‌تر از همه اینکه شهروندان از طریق شبکه‌سازی و سازماندهی، موجب انسجام ساخت درونی اجتماع می‌شوند و موجب تحولاتی مثبت در جامعه می‌شود.
كمپین نه به چهارشنبه‌سوری خطرناك، رانندگی بین خطوط، افشای فیش‌های حقوقی، آب هست ولی كم هست، افشای املاك نجومی، از جمله‌ی برخی از این كمپین‌ها است كه از سوی برخی چهره‌ها آغاز شد و در فضای مجازی مورد توجه مردم قرار گرفت.
شاید زمان آموزش و تغییر رفتارهای اشتباه به سبك سنتی سرآمده باشد و استفاده از ظرفیت‌های مردمی در غالب كمپین‌های این چنینی راه‌گشای بسیاری از مشكلات باشد.
انتهای پیام
