فرونشست زمین در ۴ شهرستان جنوب کرمان
معاون آبخیزداری اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب استان کرمان گفت: «فرونشست در چهار شهرستان جنوب کرمان شامل فاریاب، عنبرآباد، کهنوج و جیرفت، بخش کشاورزی و سکونتگاه‌ها را متاثر کرده است».
به گزارش سایت گلدشت کرمان، «محمدرضا شاهرخی گفت: «فرونشست در چهار شهرستان جنوب کرمان شامل فاریاب، عنبرآباد، کهنوج و جیرفت، بخش کشاورزی و سکونتگاه‌ها را متاثر کرده است».
او اظهار کرد: «گلاشگرد یا فاربما در فاریاب، دوساری در عنبرآباد، زه در کهنوج و اسماعیلیه در جیرفت نقاطی هستند که درگیر فرونشست و آبکندی (گالی) شده‌اند».
او با بیان اینکه دستکم هفت روستا فقط در فاریاب درگیر این موضوع هستند ادامه داد: «برخی واحدهای مسکونی از وسط ترک خورده‌اند، گویی زلزله‌ای رخ داده باشد، که دلیل اصلی فرونشست‌ها برداشت بی‌رویۀ آب‌های زیرزمینی است».
به گزارش ایرنا، شاهرخی با اشاره به معنای گالی اضافه کرد: «بعد از فرونشست در زمانی که بارش‌ها رخ می‌دهد ساختار خاک به شکلی است که آب‌شستگی رخ می‌دهد و کم‌کم دره‌های عمیق حتی تا ۳۰ و عرض ۵٠ متر شکل گرفته و در حال پیش‌روی است».
او تاکید کرد: «طول گالی‌ها زیاد است و در مواردی تا ٢٠ کیلومتر هم می‌رسد».
اشتغال جدید برای کشاورزان
معاون آبخیزداری اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان اضافه کرد: «در دوساری عنبرآباد به دلیل اینکه آب لازم برای کشاورزی نمانده، کشاورزان ۱۰۰ هکتار زمین در بالادست را رها کرده و در ۲۰۰ هکتار پایین‌دست در حال کشاورزی هستند و چاه‌های جدید زده شده که به‌طور حتم پنج سال دیگر در این نقطه هم همان مشکل کمبود آب اتفاق می‌افتد».
او با بیان اینکه باید راهکاری برای کشاورزان دیده شود تاکید کرد: «به‌ناچار باید شیوه‌های کاهش مصرف آب مورد توجه قرار گیرد یا اشتغال جدید برای کشاورزان ایجاد شود».
همۀ دشت‌ها ممنوعه است اما آب برداشت می‌شود
شاهرخی اظهار کرد: «همۀ دشت‌های جنوب کرمان از نظر برداشت آب ممنوعه و بیلان آب منفی است، اما به دلیل مجوزهایی که قبلا داده شده است و برخی هم بدون مجوز به برداشت آب‌های زیرزمینی می‌پردازند که شرکت آب منطقه‌ای باید مانع شود».
او با اشاره به اینکه فرونشست زمین یکی از مهم‌ترین بحران‌های محیط زیستی در عصر حاضر است گفت: «فرونشست زمین و فرسایش آبکندی (گالی) عواقب جبران‌ناپذیری ازجمله تخریب زیرساخت‌ها، کاهش کیفیت آب‌های زیرزمینی، تغییر شکل زمین و در نهایت از بین رفتن اراضی کشاورزی را به همراه دارد».
شاهرخی افزود: «این پدیده نه تنها اقتصاد منطقه را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه می‌تواند به یک بحران اجتماعی نیز تبدیل شود».
دلیل فرونشست
او برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، کاهش بارندگی‌ها، خشکسالی‌های پی‌درپی و مدیریت نادرست منابع آب را برخی از علل فرسایش‌های خندقی و فرونشست زمین دانست و افزود: «بندهای خاکی و پروژه‌های آبخیزداری، ضمن حفظ منابع آب زیرزمینی می‌تواند مانع خسارت روان‌آب‌ها، کنترل فرسایش خاک و ضرر به زیرساخت‌ها، تاسیسات مناطق شهری، بیابانی و کشاورزی شود و بستر مناسبی برای هدایت سیلاب به خارج از مناطق مسکونی فراهم کند».
شاهرخی آبخیزداری را بهترین نسخه برای درمان فرسایش آبکندی (گالی) و فرونشست زمین دانست و اضافه کرد: «سازه‌هایی برای کنترل رسوب‌گری و پیش‌روی ساخته می‌شود».
چالش‌های پیش روی آبخیزداری
معاون آبخیزداری اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان با اشاره به چالش‌های پیش روی اجرای طرح‌های آبخیزداری گفت: «کمبود اعتبار و تغییر اقلیم ازجمله مهم‌ترین چالش‌هایی هستند که اجرای طرح‌های آبخیزداری را با مشکل مواجه می‌کنند».
او در عین حال گفت: «با برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی می‌توان بر این چالش‌ها غلبه کرد».
شاهرخی بر لزوم توجه ویژه به آبخیزداری در برنامه‌ریزی‌های کلان کشور نیز تاکید کرد و یادآور شد: «آبخیزداری نه تنها برای مقابله با فرسایش آبکندی (گالی) و فرونشست زمین، بلکه برای حفظ منابع آب و خاک و توسعۀ پایدار نیز ضروری است، بنابراین باید با نگاه بلندمدت و استفاده از تمامی ظرفیت‌های موجود، به اجرای طرح‌های آبخیزداری در سطح کشور پرداخت».
معاون آبخیزداری اداره‌کل منابع طبیعی جنوب کرمان بر لزوم همکاری همۀ دستگاه‌های اجرایی، بخش خصوصی و مردم برای مقابله با پدیدۀ فرونشست زمین تاکید کرد و از همه خواست تا با مشارکت در طرح‌های آبخیزداری، به حفظ این میراث ارزشمند برای نسل‌های آینده کمک کنند.»
انتهای پیام
نمی دانم در این مناطق که فرونشست اتفاق افتاده چه محصولات کشاورزی در پاییز و زمستان کشت می شود ولی خواهش می کنم محصولات تابستانی را در پاییز محدودتر کنید و یا اصلا کشت نکنید. سبزی ها و میوه های تابستانی مال چهار ماه است نه برای کل سال. آب را برای کشت آنها مصرف نکنید بگذارید در زمین بماند برای سال بعد. گوجه فرنگی خیار کدوسبز و لوبیاسبز و هندوانه و طالبی و … سبزی و میوهای آبدار تابستانی هستند برای گرما که البته آنها را چه تابستان چه تابستان گران میفروشند. مزه این محصولات به محدود بودنشان است. هر فصل میوه و سبزی خودش را دارد که با طبع بدن در این فصول همخوانی دارد. الان فصل مرکبات و کدوحلوایی و انار و چغندر و برگ چغندر و خرمالو و … غیره است. این دو فصل نیمه دوم سال کلی میوه و سبزی دارد. پس خشکبار چه بودند؟ دوران جدید همه چیز را از ما به بهانه مدرن شدن گرفته. مادربزرگها در تابستان گوجه و پیاز و سبزی های تابستای را خشک می کردند و در پارچه های نخی برای پاییز و زمستان نگه می داشتند و مصرف می کردند و یا شور و ترشی درست می کردند برای زمستان. الان همه اینقدر سرشان به مسائل بیخود توی موبایل ها گرم است که کسی از این کارها زورش می آید بکند. در دوران به اصطلاح مدرن امروز انواع کنسرو هم هست رب گوجه و خیارشور و … غیره. البته هر روز گرانتر می شوند.