کدام دانشگاه های ایران در رتبه بندی های جهانی پیشرفت کرده اند؟
طبق آمارهای منتشر شده، دانشگاه‌های ایران در سه دهه اخیر روندی پرچالش اما پیوسته رو به رشد را در مسیر ارتقای جایگاه جهانی خود طی کرده‌اند. از دهه ۱۳۷۰ که دانشگاه‌های ایرانی به ندرت در رتبه‌بندی‌های جهانی دیده می‌شدند تا امروز که تعدادی از آن‌ها به جمع دانشگاه‌های برتر دنیا پیوسته‌اند، مسیر پرپیچ‌وخمی پیموده شده است. اکنون در رتبه‌بندی‌های معتبر جهانی مانند کیواس، تایمز و شانگهای، شاهد حضور قابل‌توجه دانشگاه‌های برجسته‌ای همچون صنعتی شریف، تهران، امیرکبیر و علم و صنعت ایران هستیم که توانسته‌اند موقعیت‌های ممتازی را کسب کنند. این جهش چشمگیر در رتبه‌بندی‌های جهانی نه تنها بازتابی از توسعه علمی و پژوهشی کشور است، بلکه می‌تواند افق‌های تازه‌ای برای دانشجویان ایرانی بگشاید.
این دستاوردها در حالی محقق شده که رقابت میان دانشگاه‌های معتبر دنیا هر روز شدت بیشتری می‌گیرد، و این پرسش را مطرح می‌کند که آیا دانشگاه‌های ایران خواهند توانست در برابر چالش‌های جهانی همچنان این روند رو به رشد را حفظ کنند؟ در این گزارش، به بررسی جایگاه دانشگاه‌های ایرانی در رتبه‌بندی‌های جهانی و عوامل موثر بر پیشرفت آن‌ها می‌پردازیم.
پیشرفت رتبه دانشگاه های ایران در رنکینگ جهانی کیو اس
هرساله برخی از بهترین دانشگاه‌های ایران در رنکینگ جهانی کیو اس رتبه‌های برتر را به خود اختصاص می‌دهند. این رنکینگ، دانشگاه‌ها را براساس معیارهایی مانند اعتبار دانشگاه، نسبت استاد به دانشجو، مقالات پژوهشی و نظرسنجی از کارفرمایان، رتبه‌بندی می‌کند. درجدول زیر رتبه دانشگاه‌های ایران در رنکینگ کیو اس از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵ نشان داده شده است:
| دانشگاه | ۲۰۲۵ | ۲۰۲۴ | ۲۰۲۳ | ۲۰۲۲ |
| دانشگاه صنعتی شریف | ۳۴۲ | ۳۳۴ | ۳۸۰ | ۳۸۱ |
| دانشگاه تهران | ۳۶۸ | ۳۶۰ | ۴۴۳ | ۴۶۵ |
| دانشگاه صنعتی امیرکبیر | ۴۰۳ | ۳۷۵ | ۵۱۰-۵۰۱ | ۵۳۰-۵۲۱ |
| دانشگاه علم و صنعت ایران | ۴۳۶ | ۴۵۱ | ۵۴۰-۵۳۱ | ۵۵۰-۵۴۱ |
| دانشگاه صنعتی اصفهان | ۴۸۹ | – | – | – |
| دانشگاه تبریز | ۵۵۲ | – | – | – |
| دانشگاه شیراز | ۷۰۰-۶۹۱ | ۶۹۰-۶۸۱ | ۸۰۰-۷۵۱ | ۸۰۰-۷۵۱ |
| دانشگاه شهید بهشتی | ۹۰۰-۸۵۱ | ۱۰۰۰-۹۵۱ | ۱۲۰۰-۱۰۰۱ | ۱۲۰۰-۱۰۰۱ |
| دانشگاه فردوسی مشهد | ۱۰۰۰-۹۵۱ | ۱۲۰۰-۱۰۰۱ | – | – |
همانطور که در جدول بالا مشاهده کردید؛ دانشگاه شریف، تهران، امیر کبیر و علم و صنعت ایران در چند سال اخیر در رنکینگ کیو اس حضور داشته و هر سال جایگاه بهتری را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین در سال ۲۰۲۵ دانشگاه تبریز و دانشگاه صنعتی اصفهان برای اولین بار در جمع دانشگاه‌های برتر در رتبه بندی جهانی کیواس قرار گرفته‌اند.
طبق آمارهای منتشر شده از سوی سازمان‌هایی نظیر پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) و مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و چند موسسه مهاجرتی و …، بسیاری از دانشگاه‌های برتر جهان بیشترین پذیرش خود را از میان دانش‌آموختگان همین دانشگاه‌های ممتاز ایران دارند.این داده‌ها نشان‌دهنده اعتبار بالای این مؤسسات آموزشی ایرانی در سطح بین‌المللی است.
پیشرفت رتبه دانشگاه های ایران در رنکینگ جهانی تایمز
رنکینگ جهانی تایمز بر اساس معیارهایی مانند آموزش، پژوهش، استنادها، بین‌المللی‌سازی و درآمد صنعت، دانشگاه‌ها را رتبه‌بندی می‌کند. در سال‌های ۲۰۲۳، ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ به ترتیب ۶۷، ۷۵ و ۸۵ دانشگاه از ایران در این رنکینگ حضور داشتند. این موضوع نشان دهنده پیشرفت دانشگاه‌های ایران در زمینه‌های مختلف آموزشی و پژوهشی است. در جدول زیر رتبه برخی از این دانشگاه‌ها را در چهار سال اخیر بررسی می‌کنیم.
| دانشگاه | ۲۰۲۵ | ۲۰۲۴ | ۲۰۲۳ | ۲۰۲۲ |
| دانشگاه صنعتی شریف | ۳۵۰-۳۰۱ | ۳۵۰-۳۰۱ | ۵۰۰-۴۰۱ | ۵۰۰-۴۰۱ |
| دانشگاه صنعتی امیرکبیر | ۴۰۰-۳۵۱ | ۴۰۰-۳۵۱ | ۸۰۰-۶۰۱ | ۶۰۰-۵۰۱ |
| دانشگاه علم و صنعت ایران | ۴۰۰-۳۵۱ | ۵۰۰-۴۰۱ | ۶۰۰-۵۰۱ | ۸۰۰-۶۰۱ |
| دانشگاه تهران | ۵۰۰-۴۰۱ | ۵۰۰-۴۰۱ | ۸۰۰-۶۰۱ | ۱۰۰۰-۸۰۱ |
| دانشگاه تبریز | ۸۰۰-۶۰۱ | ۶۰۰-۵۰۱ | ۸۰۰-۶۰۱ | ۸۰۰-۶۰۱ |
| دانشگاه صنعتی اصفهان | ۸۰۰-۶۰۱ | ۸۰۰-۶۰۱ | ۱۲۰۰-۱۰۰۱ | ۱۰۰۰-۸۰۱ |
| دانشگاه شیراز | ۱۰۰۰-۸۰۱ | ۱۰۰۰-۸۰۱ | ۱۰۰۰-۸۰۱ | ۱۰۰۰-۸۰۱ |
| دانشگاه شهید بهشتی | ۱۰۰۰-۸۰۱ | – | ۱۰۰۰-۸۰۱ | ۱۰۰۰-۸۰۱ |
| دانشگاه فردوسی مشهد | ۱۰۰۰-۸۰۱ | ۱۰۰۰-۸۰۱ | ۱۲۰۰-۱۰۰۱ | ۱۲۰۰-۱۰۰۱ |
در پایگاه رتبه بندی تایمز در سال‌های ۲۰۱۲ الی ۲۰۱۴، از کشور ایران تنها یک دانشگاه در بین بهترین دانشگاه‌های جهان حضور داشت که این تعداد در سال ۲۰۲۴ به ۷۵ دانشگاه رسیده است. در این رتبه بندی دانشگاه صنعتی شریف با قرار گرفتن در بازه رتبه‌ای ۳۵۰-۳۰۱ به عنوان رتبه اول کشور ایران معرفی شده است. همچنین، دانشگاه صنعتی امیرکبیر رتبه دوم، دانشگاه علم و صنعت ایران و تهران نیز مشترکا رتبه سوم را کسب کردند. تمام این چهار دانشگاه نسبت به سال ۲۰۲۳، ارتقا رتبه داشته‌اند. در سال ۲۰۲۵ همه این دانشگاه‌ها رتبه خود را حفط کرده‌اند اما دانشگاه علم و صنعت ایران با پیشرفت خود، به جایگاه دوم رسیده و در کنار دانشگاه امیرکبیر قرار گرفته است.
پیشرفت رتبه دانشگاه های ایران در رنکینگ جهانی شانگهای
رنکینگ جهانی شانگهای، دانشگاه‌ها را بر اساس عملکرد پژوهشی، تعداد برندگان جوایز نوبل و مدال‌های فیلدز، مقالات منتشر شده در مجلات معتبر و دیگر معیارهای علمی، رتبه‌بندی می‌کند. در ادامه به بررسی رتبه بهترین دانشگاه‌های ایران در سال‌های اخیر در رنکینگ جهانی شانگهای می‌پردازیم.
| دانشگاه | ۲۰۲۴ | ۲۰۲۳ | ۲۰۲۲ |
| دانشگاه تهران | ۵۰۰-۴۰۱ | ۵۰۰-۴۰۱ | ۴۰۰-۳۰۱ |
| دانشگاه صنعتی شریف | ۸۰۰-۷۰۱ | ۸۰۰-۷۰۱ | ۷۰۰-۶۰۱ |
| دانشگاه صنعتی امیرکبیر | ۱۰۰۰-۹۰۱ | ۷۰۰-۶۰۱ | ۷۰۰-۶۰۱ |
| دانشگاه علم و صنعت ایران | ۱۰۰۰-۹۰۱ | ۱۰۰۰-۹۰۱ | ۹۰۰-۸۰۱ |
| دانشگاه تبریز | ۱۰۰۰-۹۰۱ | ۸۰۰-۷۰۱ | ۱۰۰۰-۹۰۱ |
| دانشگاه صنعتی اصفهان | – | – | – |
| دانشگاه شیراز | – | – | – |
| دانشگاه شهید بهشتی | – | – | – |
| دانشگاه فردوسی مشهد | – | ۱۰۰۰-۹۰۱ | ۱۰۰۰-۹۰۱ |
به صورت کلی می‌توان گفت که در رنکینگ شانگهای متاسفانه شاهد افزایش حضور و ارتقای رتبه دانشگاه‌های کشور نبوده‌ایم. تعداد دانشگاه‌های کشور در این رتبه بندی از از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴ کاهش پیدا کرده است. دانشگاه تهران به عنوان دانشگاه اول ایران از بازه رتبه‌ای ۴۰۰-۳۰۱ به بازه رتبه ای ۵۰۰-۴۰۱ و دانشگاه امیرکبیر از بازه رتبه‌ای ۷۰۰-۶۰۱ به بازه رتبه‌ای ۱۰۰۰-۹۰۱ تنزل پیدا کرده است.
پیشرفت دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی‌های جهانی، نشان‌دهنده تلاش‌های آموزشی و پژوهشی است. همانطور که متوجه شدید، دانشگاه‌هایی مانند صنعتی شریف، تهران، امیرکبیر و علم و صنعت در سال‌های اخیر به جایگاه‌های بهتری در رنکینگ‌های جهانی دست یافته‌اند. این پیشرفت‌ها نه تنها اعتبار علمی این دانشگاه‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه فرصتی را برای دانشجویان ایرانی فراهم می‌آورد تا با تحصیل در این مؤسسات، شانس خود را برای ادامه تحصیل در دانشگاه‌های معتبر بین‌المللی افزایش دهند.
انتهای پیام
