۲۵ دستاورد «قابل اعتنای» پزشکیان در ۱۰۰ روز
حمیدرضا جلائیپور، جامعهشناس و فعال سیاسی اصلاحطلب در روزنامه هممیهن نوشت: «صد روز از رای اعتماد به کابینه و آغاز به کار عملیِ دولتِ چهاردهم گذشت. این دولت در شرایط بسیار دشوارِ بعد از دههٔ از دسترفتهٔ نود با میانگین رشدِ صفر و سه سال کاهش ظرفیت زیرساختی و حل مسالهِ دولت سیزدهم، ۵ سال افزایش شکاف حاکمیت و جامعه، و یکسال نسلکشی و آشوبناکی در منطقه، در انتخاباتی با مشارکت ۴۰ درصدی در مرحلهٔ اول و کسب رای ۲۶ درصد واجدین شرایط در مرحلهٔ دوم تشکیل شد و از روز تحلیف که با ترور اسماعیل هنیه در تهران همزمان شد در شرایط آستانهایِ جنگ، تعلیقِ پیش از انتخابات آمریکا و برآمدنِ ترامپ و زیر فشار انباشت انواعِ مسائل بدون داشتن اکثریت همسو در مجلس آغاز به کار کرده است.
اما علیرغم اینکه امکاناتِ عملِ دولت محدودتر و ساختن دستاورد سختتر بوده، در همین صد روز دستاوردهایی حاصل شده است که در ادامه برای نمونه به ۲۵ مورد اشاره میکنم:
۱- راه یافتن چهار زن به کابینه (برای اولین بار)
۲- حضور اهل سنت در کابینه (برای اولین بار)
۳- انتخاب دو استاندار اهل سنت (برای اولین بار)
۴- انتخاب استاندار عرب (برای اولین بار)
۵- انتخاب استاندار بلوچ (برای اولین بار)
۶- پیشگیری از جنگ پرشدت علیه ایران (در شرایطِ پرمخاطرهٔ منطقه بعد از تجاوز اسرائیلِ نسلکش به ایران و پاسخ نظامی ایران)
۷- توقف عملی بازداشت و خشونت فیزیکی علیه زنان توسط گشتهای ارشاد
۸- آغاز مذاکرات هستهای با اروپا و قدرتمند و دستاوردساز شدنِ دیپلماسیِ منطقهای ایران (که از جمله به محکومیت حملهٔ اسرائیلِ نسلکش به ایران توسط عربستان و امارات انجامید)
۹- کسب رأی اعتماد مجلس برای کل وزرای پیشنهادی رئيس جمهور (از جمله محمدرضا ظفرقندی، احمدی میدری، عباس عراقچی، عبدالناصر همتی و فرزانه صادق)
۱۰- انتخاب محمدجواد ظریف، شینا انصاری، زهرا بهروز آذر و عبدالکریم حسینزاده به عنوان معاونان راهبردی، محیط زیست، زنان و مناطقِ محرومِ رئیس جمهور
۱۱- انتخاب دهها معاون وزیر و رئيس سازمانِ اصلاحگرا و باصلاحیت و سلامت، در وزارتخانهها و معاونتهای ریاست جمهوری
۱۲- توجه عمومی بیشترِ رئيس جمهور به حفاظت از محیط زیست (بیش از همهٔ رؤسای جمهور سابق)، از جمله با دستور توقف مازوتسوزی در چند نیروگاهِ آلایندهٔ کشور
۱۳- رسیدگی اصولی به پرونده و قربانیان ریزش معدن طبس (مواجههای ریشهایتر از همهٔ سوانح معدنی قبلی در کشور)، از جمله درخواست تعطیلی ۷ معدن غیرایمنِ ذغالسنگ توسط وزیر کار از قوهٔ قضاییه
۱۴- رفع ممنوعیت کار تعدادی از هنرمندانِ شاخص
۱۵- شفافتر و مشارکتیتر شدنِ نسبیِ فرآیند انتخاب اعضای کابینه (در شورای راهبری)
۱۶- گشایش نسبی در فرآیندهای مجوزدهی فیلمهای سینمایی، کنسرتهای موسیقی، کتابها، تئاترها و نمایشگاههای هنرهای تجسمی و مدیریت جشنوارههای فجر
۱۷- حضور مولوی عبدالحمید در دیدار با رئیس جمهور در سفر استانیِ سیستان و بلوچستان (بعد از دو سال افزایش شکاف میان اهلِ سنت و دولت)
۱۸- اجرا نشدن حکم زندانِ شروین حاجیپور و آزادی تعدادی از زندانیان سیاسی و مدنی (همه از جمله با توافقسازیها و رایزنیهای رئيس جمهور)
۱۹- پسگرفتهشدن شکایتهای دستگاههای دولتی از روزنامهنگاران
۲۰- تایید بیش از ۵ هزار داوطلب که در دولت قبل در گزینش معلمی رد شده بودند
۲۱- کاهش کسری بودجه و افزایش شفافیت بودجه به نسبت سال قبل و تحویل به موقعِ بودجه به مجلس (بر خلاف سه سال قبل)
۲۲- بهبودِ معنادارِ رابطهٔ همافزای دستگاههای دولتی با نهادهای مدنی و گروههای مرجع
۲۳- کاهش چشمگیرِ شکاف درونحاکمیتی، کاهش قطبش سیاسی و اجتماعی و تقویتِ میانهٔ توافقسازِ حلمسالهگرا (همه از لوازم پیشگیری از خشونت و بسط امنیت و قدرت و توسعهٔ فراگیرِ ایران)
۲۴- بازگشت به تحصیل همهٔ دانشجویان اخراجیِ ۱۴۰۱ و بازگشت تعدادی از اساتید اخراجشده به دانشگاهها
۲۵- سرمایهگذاریِ زیرساختی و توجه عملیِ دولت برای ارتقای خدمات عمومیِ آموزش و سلامت در محرومترین مناطق ایران (بیش از همهٔ دولتهای قبل)
آیا این دستاوردها کافی است؟ روشن است که نه. آیا بیش از این هم ممکن بود؟ لااقل در چند حوزه بله. آیا این دستاوردها قابل اعتنا است؟ بله، به ویژه اگر از اصلاحاتِ تدریجی انتظار انقلابِ دفعی نداشته باشیم و به شرایطِ زمینهای بسیار دشوار کنونی توجه داشته باشیم. آیا این دستاوردها بدون توافقگرایی دولت ممکن میشد؟ به نظرم اغلب نه.
آیا این دستاوردها قابل تداوم است؟ به نظر میرسد با سرعت سنجیده و رویکرد وفاقگرایانهای که رئيس جمهور در پیش گرفته و ذینفعان گشایش را میافزاید، بله. وفاق یکطرفه نبوده و دستاوردهای دوطرفه داشته است، بسیار بیش از سیاستورزی تنشپایه و قطبیسازِ قبلی.»
انتهای پیام