نگاهی تاریخی به سرگذشت شورای صنفی دانشگاه علم و صنعت

نشریه‌ی دانشجویی آرمانشهر، وابسته به انجمن اسلامی آرمان دانشجویان دانشگاه علم و صنعت در گزارشی درباره‌ی سرگذشت شورای صنفی این دانشگاه نوشت:

به مناسبت وعده‌ی معاونت آموزشی دانشگاه مبنی بر بازگشایی شورای صنفی پس از تعطیلی پنج‌ساله، کوشیده‌ایم با نگاهی تاریخ‌محور بر این نهاد در دانشگاه که چون قلبی تپنده برای فعالیت دانشجویی است؛ به دانشجوی امروز دیدی واضح‌تر نسبت به سرگذشت پرفرازونشیب شورای صنفی در دانشگاه علم و صنعت به دست دهیم.
شورای صنفی‌ دانشگاه علم و صنعت در آذر ماه ۱۳۷۷ در پی تصویب آیین‌نامه شوراهای صنفی توسط وزارت علوم تشکیل شد. پیش از آن انجمن اسلامی اقدام به برگزاری انتخابات آزمایشی شورای صنفی در دانشکده صنایع کرد اما در نهایت تلاش‌های انجمن اسلامی برای تشکیل یک نهاد صنفی دانشجویی مستقل ناکام ماند. در سال ۸۶ پس از انحلال انجمن اسلامی مدیریت دانشگاه از حضور شورای صنفی در اردوی معارفه ورودی‌های جدید جلوگیری کرد این در حالی بود که شورای صنفی بزرگترین و تنها نهاد برآمده از رای تمام دانشجویان بود. در انتخابات شورای صنفی سال ۸۷ در خوابگاه حکیمیه، طیف دانشجویان طرفدار جریان اصولگرایی، در مقابل کاندیدای دانشجویان دیگر شکست خورد. این موضوع زمانی اهمیت پیدا می‌کند که این خوابگاه، از پایگاه‌های مهم هیئت محبان و عناصر بسیج بوده است. اما دکتر اکبری مدیر امور دانشجویی وقت انتخابات این خوابگاه را مورد تأیید قرار نمی‌دهد.
شورای صنفی از مهمترین نهادهای دانشجویی بود که در دوران ریاست جبل عاملی بر علم و صنعت و پس از وقایع ۸۸ به تعطیلی کشیده شد. در سال ۸۹ پس از تلاش ریاست دانشگاه برای استصوابی کردن انتخابات شورا و تغییر آیین‌نامه، اعضای شورا در اعتراض به این اقدامات، انتخابات را برگزار نکردند و شورای صنفی پس از ۱۲ سال منحل شد.
در آبان سال ۹۰ کمپینی از سوی فعالان دانشجویی برای بازگشایی شورای صنفی تشکیل و دانشجویان با جمع‌آوری امضا مطالبه خود را به ریاست دانشگاه اعلام کردند اما مسئولان وقت به این خواسته‌ی بر حق دانشجویان وقعی ننهادند. غیبت این نهاد در سال‌های متمادی باعث کاهش کیفیت خدمات صنفی و رفاهی ارائه‌شده به دانشجویان دانشگاه شده و بسیاری از حقوق ابتدایی دانشجویان در دانشگاه به فراموشی سپرده شده بود. از اولین مطالبات مطرح شده از سوی دانشجویان پس از انتصاب دکتر برخورداری به ریاست دانشگاه در سال ۹۲ بازگشایی شورای صنفی بود به این ترتیب کمیته‌ای برای بازگشایی شورای صنفی با حضور دانشجویان مستقل و پیگیر آن تشکیل شد و در اردیبهشت ۹۳ پس از بیش از ۶ سال، دانشجویان دانشگاه علم و صنعت، مجددا توانستند شورایی برای پیگیری مشکلات صنفی خود داشته باشند. بازگشایی شورای صنفی در فضایی صورت گرفت که گسستی چندساله میان فعالین این حوزه با نسل جدید دانشجویان دانشگاه وجود داشت و عملا تجربه‌ای برای انتقال در میان نبود. از سویی مسئولین دانشگاه به عدم پاسخگویی و مورد پرسش و مطالبه واقع نشدن، عادت کرده بودند، در کنار آن تشکل‌ها و نهادهایی که چندین سال یکه‌تاز دانشگاه، بوده‌اند توان تحمل نهادی را که با انتخاباتی آزاد میان دانشجویان دانشگاه تشکیل شده بود نداشتند به علاوه آیین‌نامه‌ی شورای صنفی که در وزارت علوم کامران دانشجو به شدت محدود شده بود و وظیفه‌ی شورا به بررسی نظافت سرویس‌های بهداشتی دانشگاه تقلیل داده شده بود و عملا مفهوم شورای صنفی و فعالیت صنفی از بین رفته بود همه این عوامل در کنار هم سدهای بزرگی در مقابل شورای صنفی و دانشجویان کم‌تجربه‌ای بود که باید قدم به قدم آن‌ها را از پیش روی خود برمی‌داشتند.
با همه‌ی این فشارها تلاش مضاعف دانشجویان دغدغه‌مندی که این مسئولیت سنگین را برعهده گرفته بودند به مرور شورای صنفی را بعد از چند سال در دانشگاه تثبیت کرد. همان طور که پیش‌تر اشاره شد، مشکلات عدیده‌ای پیش روی شورای صنفی از ابتدای بازگشایی در سال ۹۳ وجود داشت و یکی از چالش‌های دشوار اعضای شورا، پاسخگو کردن مسئولین دانشگاه بود.
اگرچه در ابتدا ریاست دانشگاه رویکردی حمایتی نسبت به شورای صنفی داشت و خصوصا در مجامع عمومی، حمایت کلامی كامل خود را ابراز میکرد اما نسبت به آنچه که به زبان می‌آورد در عمل اتفاق خاصی نمی‌افتاد. در دور اول شورا راه‌اندازی اینترنت در خوابگاه‌ها، از مهم‌ترین اهدافی بود که اعضای شورا به دنبال تحقق آن بودند. سنگ‌اندازی‌ها و مخالفت‌ها در مورد راه‌اندازی اینترنت در خوابگاه‌ها چه از سوی مسئولین چه از سوی تشکل داعیه‌دار فعالیت انحصاری در خوابگاه‌ها به قدری بود که زمانی به اندازه یک دوره کامل از عمر شورای صنفی را به خود اختصاص داد. در کنار آن اعتراضات دانشجویان نسبت به کیفیت غذاهای سلف و دیگر امکانات رفاهی رو به فزونی می‌رفت اعضای شورا که به صورت مداوم پیگیر این مسائل بودند.در اواخر دوره اول، از سوی عده‌ای بسیار تلاش شد تا شورای صنفی را در این موارد، به بن‌بست برسانند. از برخی تشکل‌های داخل دانشگاه تا برخی از مسئولین دانشگاه.
به عنوان جمع‌بندی در رابطه با دوره ریاست دکتر برخورداری در مواجهه با شورای صنفی باید گفت اگرچه ایشان بازگشایی این شورا را که از وظایفش بود به ثمر رساند اما در ادامه در مقابل سنگ‌اندازی‌های زیر مجموعه‌ی مدیریتی خود برای پیگیری مشکلات تلاشی نکرد و کارهای انجام شده توسط شورا که گفته شد دست‌آورد پیگیری‌های مستمر اعضای شورای صنفی علی‌رغم تحمل هزینه‌های بسیار و استقامت ایشان در مسیری که انتخاب کرده بودند، بود.
معضل سنوات
مهرماه ۹۵ بود که اعتراضات فراوانی در خصوص مدت سنوات مجاز تحصیلی دانشجویان در دانشگاه علم و صنعت، همزمان با سایر دانشگاه‌های کشور صورت گرفت. در آن زمان به علت نبود قدرت تصمیم‌گیری قاطع در سطح وزارت علوم موضوع سنوات، به دانشگاه‌ها تفویض شد که هر دانشگاه متناسب با شرایط خود تصمیمات مختلفی اتخاذ کند.
شورای صنفی دانشگاه علم و صنعت نیز همگام با سایر شوراهای صنفی دانشگاه‌های کشور اقدام به مطالبه و پیگیری مدت زمان سنوات مجاز دانشجویان کرد. پس از جمع‌آوری طومار ۳۰۰۰ امضایی توسط شورای صنفی در پاییز سال ۹۵ جلساتی میان مسئولان و نمایندگان دانشجویان در شورای صنفی برگزار شد. در این جلسات مشکلات و محدودیت‌های دانشگاه در زیرساخت‌ها و مشکلاتی که برای دانشجویان به وجود می‌آمد مورد بررسی قرار گرفت همچنین راهکارهای اجرایی برای حل این مشکلات توسط شورای صنفی ارائه شد با وجود موافقت هیئت رئیسه‌ی دانشگاه با افزایش زمان سنوات مجاز دانشجویان کارشناسی و دکتری تا ۹ ترم و دانشجویان کارشناسی ارشد تا ۵ ترم، اجرایی شدن این مصوبه برای مدت‌ طولانی به تأخیر افتاد. در واقع به هنگام اجرایی شدن این مصوبه به علت عدم هماهنگی مناسب در ساختار وزارت علوم، سنوات مجاز آموزشی دانشجویان از سنوات رفاهی آنها جدا شده بود. این موضوع باعث ایجاد دوگانگی در تصمیم‌گیری‌ها شد و به تبع آن دانشگاه‌ها به طور سلیقه‌ای با آن برخورد کردند؛ معاون آموزشی وقت دانشگاه نیز بحث افزایش سنوات مجاز آموزشی را از دایره اختیارت خود خارج دانست و افزایش سنوات را منوط به ابلاغ رسمی از طرف وزارت علوم نمود. لذا فقط سنوات مجاز رفاهی دانشجویان در سال ۹۵ افزایش پیدا کرد.
با این حال پیگیری دانشجویان برای اجرایی‌شدن این مصوبه ادامه پیدا کرد تا نهایتا افزایش سنوات در جلسه‌ی هیأت امنای دانشگاه در سال 96 تصویب شد. بالاخره پس از پیگیری‌های فراوان دانشجویان این موضوع در پاییز ۹۶ و درست یکسال پس از مصوبه‌ی هیئت رئیسه‌ی دانشگاه، ابلاغ و اجرایی شد.
در تیرماه ۹۷، هیئت امنای دانشگاه بار دیگر با مصوبه‌ای سنوات را کاهش داد؛ دانشجویان کارشناسی ۸ ترم و دانشجویان ارشد ۴ ترم. این بار برای دانشجویان ورودی ۹۷ به بعد. با شروع ترم جدید مبارزه برای ابطال مصوبه‌ی هیئت امنا در دستور کار شورای صنفی و تشکل‌های دانشجویی قرار گرفت. در تاریخ اول آبان ۹۷ بیانیه‌ای مشترک توسط شورای صنفی، انجمن آرمان و انجمن رویش صادر شد که خواستار افزایش مهلت سنوات آموزشی و رفاهی دانشجویان بود. پس از این اقدام، شورای صنفی با انتشار طوماری از همه‌ی دانشجویان خواست تا آن را امضا کنند. نتیجه‌ی چنین کمپینی جمع شدن بیش از ۵ هزار امضا بود. امری که در نهایت در بهمن ۹۷ هیئت امنای دانشگاه را وادار کرد تا از تصمیم خود عقب‌نشینی کند. از دیگر اقدامات شورای صنفی در سال ۹۷، اطلاع‌رسانی درباره اردوی فرمایشی دانشگاه برای ورودی‌های جدید بود. همانطور که می‌دانید مدتی است که در دانشگاه علم و صنعت، سنتی برای اردوی چند روزه ورودی‌های جدید وجود دارد تا دانشجویان تازه وارد، بهتر با فضای دانشگاه آشنا شوند. اما از آن طرف، فضای کلی این اردوها بدین صورت بوده که کادر اجرایی اردوها، عموما از میان دانشجویان موسوم به طیف انقلابی و بسیجی، انتخاب می‌شوند.
در انتخابات سال ۹۸ شورای صنفی، در دانشکده مهندسی شیمی اتفاقاتی رخ داد. کاندیدای عده‌ای از دانشجویان موسوم به طیف «انقلابی»، قبل از زمان انتخابات به این برآورد رسیده بودند که احتمالا در این انتخابات رأی لازم برای پیروزی را ندارند. در نهایت این طیف از دانشجویان به اصطلاح «انقلابی»، تصمیم گرفتند با انصراف کاندیدایشان، از برگزاری انتخابات در این واحد جلوگیری کنند. اما نکته مهم در این حادثه، این بود که این انصراف بعد از زمان قانونی مقرر شده برای انصراف کاندیدا انجام می‌شد. پس به معاون دانشجویی وقت، دکتر اکبری، فشار وارد کرده تا مهلت انصراف را به طور غیرقانونی افزایش دهد. پس از آن که این اقدام غیرقانونی صورت می‌گیرد. شورای صنفی در اعتراض به این کار، برگزاری انتخابات را معلق می‌کند. پس از شروع ترم جدید، تعدادی از دانشجویان خوابگاه داخل در تاریخ دوشنبه ۲۲ مهر ماه بر اثر مصرف غذای سلف مسموم شدند. در پی این اتفاق تجمعی توسط دانشجویان، فردای آن روز در مقابل ساختمان ریاست شکل گرفت. سه‌شنبه شب خوابگاه کوی داخل نیز شاهد تجمع و اعتراض دانشجویان بود. پس از آن که دکتر قائمی معاون دانشجویی وقت از حضور در جمع دانشجویان سر باز زد و تماس‌های تلفنی را بی‌پاسخ گذاشتند. دانشجویان و اعضای شورای صنفی تصمیم گرفتند تجمع خود را به بیرون از محوطه خوابگاه ببرند. تجمعی که نهایتا تا حدود ساعت ۳ بامداد و تا مقابل ساختمان ریاست ادامه پیدا می‌کند. در روز چهارشنبه ۲۴ مهر، دانشجویان و اعضای شورای صنفی در مقابل سردر دست به تجمع می‌زنند و سپس به سمت ریاست حرکت می‌کنند. در پی این اعتراضات به مسمومیت غذایی، پیمانکار سلف برکنار می‌شود و دانشگاه با شورای صنفی به توافقاتی بر سر افزایش کیفیت غذا و استفاده از مواد اولیه‌ش می‌رسند. 
در همان ترم تنها چند روز پیش از برگزاری انتخابات آذر ماه صنفی، یک نشریه دانشجویی وابسته به طیف بسیج، تئوری توطئه‌ای مبنی بر عمدی بودن مسمومیت غذایی مطرح می‌کند و ادعا می‌کند شورای صنفی و معاونت دانشجویی طی یک توطئه مرتکب این عمل شده اند. هنگام توزیع این نشریه در سلف پسران درگیری‌ای میان بسیجیان و اعضای شورای صنفی صورت می‌گیرد. معاونت دانشجویی و شورای صنفی از نشریه فوق به کمیته ناظر بر نشریات شکایت می‌کنند اما این شکایت به نتیجه نمی‌رسد و برخوردی با مسئولان نشریه نمی‌شود. 
انتخابات آذر ۹۸ در فضایی برگزار می‌شود که دانشگاه تحت تاثیر اعتراضات سراسری آبان ۹۸ است. دقیقا در روز انتخابات تجمعی در حمایت از اعتراضات سراسری مردم در جریان بود. از سویی دخالت تعدادی از بسیجیان در فرایند رای‌گیری در دانشکده ریاضی منجر به درگیری و تشنج در فضای آن دانشکده می‌شود. همچنین یکی از ائتلاف‌های انتخاباتی در دانشکده صنایع در اعتراض به رد صلاحیت اعضایش فراخوان تحریم انتخابات دانشکده را داده بود.
سرانجام با عدم کسب آرای مورد نیاز برای تشکیل شورای برخی دانشکده‌ها، تنها شورای سه دانشکده تشکیل می‌شود که این به معنای به دور دوم رفتن انتخابات بود اما دانشگاه هیچ گاه زیر بار برگزاری دور دوم نرفت. با همه‌گیری کرونا و تعطیلی دانشگاه، دست دانشجویان از صحن دانشگاه کوتاه شد و مسئولان دانشگاه فرصت مناسبی دیدند تا در دوران این تعطیلی دفتر شورای صنفی را تصرف و به در آن قفل بزنند. 
در اردیبهشت ۱۴۰۱ پس از تجمع ۴ اردیبهشت آن سال در اعتراض به رفتارها و اقدامات حراست‌، به گزارش رسانه اینستاگرامی شورای صنفی ،حراست دانشگاه دبیر اسبق شورا را به ساختمان حراست برده و در آن جا، چندی از مسئولین و کارکنان دانشگاه تلفن همراه این دانشجو را از وی گرفته و کانال تلگرام شورای صنفی را پاک می‌کنند.
اکنون و پس از پنج سال در آستانه‌ی انتخابات و تشگیل شورای صنفی دانشگاه هستیم. مسیری که به قطع با چالش‌های بیشماری روبه‌رو خواهد بود و آنچه به گام‌های فعالیت صنفی دانشجویی استقامت خواهد د اد، آگاهی و دغدغه‌مندی تمام بدنه‌ی دانشجویی است.

انتهای پیام