عبرت‌های سقوط بشار اسد

ابوالفضل نجیب، روزنامه‌نگار، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:

گفتمان رسمی درباره دلایل سقوط بشار اسد بر این نکات اجماع دارند:

1. نادیده گرفته شدن منتقدان و مخالفان و به تعبیری به رسمیت نشناختن جریان های سیاسی و ممانعت از مشارکت در اداره کشور، این ادعا به یک معنی بر انسداد سیاسی در حاکمیت سوریه تاکید دارد.
2. بی توجهی به آنچه حاکمیت مردم سالاری دینی تعبیر می شود. این ادعا ناظر بر روندی است که نقش مردم بطور واقعی در تعیین سرنوشتشان نادیده گرفته شده است.
3. توطئه خارجی که حکایت از کودتای یک شبه دارد.
4. موضع انفعالی ارتش که حکایت از شکاف عمیق میان ارتش و حاکمیت دارد.
5. مردم که نه تنها در قبال مخالفین مقاومت نکردند که به شهادت آنچه رسانه ها پوشش دادند، از مخالفین مسلح استقبال کردند.

این در حالی بود که حداقل اوضاع مردم به لحاظ اقتصادی و معیشتی با مردم ایران قابل مقایسه نبود و نیست. به همان نسبت آزادی های اجتماعی مردم سوریه در مقایسه با اوضاع ایران اساسن بی ربط و محلی از اعراب ندارد.

بی تردید هر یک از این گزاره ها در سقوط بشار اسد نقش ایفا کردند. اما در این میان آنچه بیشتر مورد تاکید گفتمان رسمی است دخالت دادن آمریکا و اسرائیل و تلویحن ترکیه در ساقط کردن بشار اسد است. اگر این گزاره را فصل الخطاب قرار دهیم، لاجرم باید زمینه های آن را بیش از هر چیز در شرایط داخلی سوریه و تنظیم رابطه بشار ابتدا با منتقدین و مخالفین سیاسی و همزمان مردم و ارتش به مثابه یکی از بازوهای حفاظتی جستجو کنیم.

به یک معنی می خواهم بر این نکته تاکید کنم که دخالت خارجی و وقوع کودتا یا شبه کودتا یا آنچه با هر تلقی در سوریه اتفاق افتاد مبتنی بر زمینه های داخلی و مساعد بودن مجموعه شرایطی است که دخالت خارجی را محقق و به نوعی چنانچه در سوریه دیدیم موجه می کند.

اغلب کودتاها بنا به تجارب تاریخی بر انسداد سیاسی و نارضایتی مردم از وضع موجود رخ داده است. در این میان البته باید کودتاهای از جنس شیلی دهه هفتاد را فاکتور گرفت.

اگر آنچه درباره دلایل سقوط بشار اسد گفته می شود را جدی تلقی کنیم در این صورت اصلی ترین دلیل گفته شده که همان دخالت خارجی است علی القاعده می باید در پیوند ارگانیک با سایر عوامل جانبی مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد. اهتمام به این مهم بی تردید باید باعث عبرت و درس آموزی شود.

انتهای پیام