چرا محصولات کشاورزی اصفهان هدر می‌روند؟

سایت اصفهان زیبا نوشت: «ضایعات گسترده محصولات کشاورزی در اصفهان، نتیجه ترکیبی از خشک‌سالی‌های مکرر، استفاده از فناوری‌های قدیمی و کمبود زیرساخت‌های مناسب است. اصفهان، با اقلیم خشک و منابع آبی محدود خود، بیش از هر منطقه دیگری تحت‌فشار است و آسیب‌های بیشتری را متحمل می‌شود.

در میان دشت‌های خشک و بی‌آب ایران، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های کشاورزی، ضایعات بی‌پایان محصولات است. این چالش نه‌تنها منابع طبیعی و مالی را هدر می‌دهد؛ بلکه امنیت غذایی را نیز به خطر می‌اندازد.

مژگان میرزایی، دکتری کشاورزی و دبیر کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی اصفهان، در گفت‌وگویی به عمق این معضل و راهکارهای احتمالی آن پرداخت.

او با اشاره به استفاده گسترده از ماشین‌آلات فرسوده و روش‌های سنتی کشاورزی، توضیح داد که چگونه این عوامل، همراه با نبود فناوری‌های نوین، به افزایش ضایعات در مراحل برداشت و فرآوری محصولات کشاورزی منجر می‌شود. اما این همه ماجرا نیست؛ شرایط محیطی نظیر خشک‌سالی‌های پی‌درپی، سیلاب‌های ناگهانی و تغییرات شدید دما، کیفیت و تولید محصولات را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است.

او تأکید کرد که مشکلات نگهداری محصولات، یکی از دیگر عوامل جدی افزایش ضایعات به شمار می‌رود. از کاستی‌های تولید و نگهداری گرفته تا حمل‌ونقل و توزیع ناکارآمد، همه دست‌به‌دست هم داده‌اند تا این چالش پیچیده‌تر شود. در اصفهان، این مشکلات، با ضعف در سیستم‌های آبیاری و خشک‌سالی‌های مکرر، به نقطه اوج خود می‌رسد. یافتن راه‌حل‌هایی برای کاهش ضایعات و بهره‌وری بیشتر از منابع، نه‌تنها یک نیاز، بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است؛ ضرورتی که آینده کشاورزی این منطقه و حتی کل کشور به آن وابسته است.

دلایل ضایعات کشاورزی در اصفهان

دبیر کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی اصفهان در ابتدای این گفت‌وگو به استفاده از ماشین‌آلات فرسوده به‌عنوان یکی از عوامل اصلی ضایعات اشاره کرد.

او گفت: استفاده از ماشین‌آلات ناکارآمد و کشاورزی سنتی، نه‌تنها کیفیت محصولات را کاهش می‌دهد؛ بلکه باعث افزایش تلفات نیز می‌شود. عدم بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، یکی از ضعف‌های اساسی در کشاورزی اصفهان است. عوامل محیطی نیز تأثیر چشمگیری بر ضایعات کشاورزی دارند.

میرزایی در این خصوص تصریح کرد: خشک‌سالی، سیلاب‌ها، تغییرات دما و بلایای طبیعی مانند سرمازدگی و طوفان‌ها، مستقیما به محصولات کشاورزی آسیب می‌زنند. این چالش‌ها به‌ویژه در استان اصفهان که با اقلیم خشک و کمبود منابع آبی روبه‌رو است، شدت بیشتری پیدا می‌کنند.

او در ادامه مدیریت نامناسب در زنجیره تولید تا مصرف را یکی دیگر از دلایل افزایش ضایعات دانست. به گفته میرزایی، نبود الگوی کشت صحیح، ضعف در روش‌های نگهداری و حمل‌ونقل و ناکارآمدی زنجیره ارزش از دیگر عواملی هستند که هدررفت محصولات را افزایش می‌دهند. هرنقص کوچکی در این مراحل، از تولید تا فروش، می‌تواند به هدررفت گسترده‌ای منجر شود.

او همچنین به کمبود صنایع تبدیلی اشاره کرد و افزود: در اصفهان، صنایع تبدیلی کافی برای فرآوری محصولات تازه وجود ندارد. این کمبود باعث می‌شود حجم زیادی از محصولات خام، پیش از ورود به بازار، فاسد شوند. از دیگر چالش‌ها، نبود استانداردهای دقیق در برداشت، بسته‌بندی و حمل‌ونقل محصولات است.

این دکتری کشاورزی توضیح داد: نبود این استانداردها، باعث می‌شود محصولات در مراحل مختلف آسیب ببینند و به ضایعات تبدیل شوند.

چالش‌های خاص اصفهان

به گفته دبیر کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی اصفهان، مشکلات این استان در مقابله با ضایعات کشاورزی به دلایل اقلیمی و ساختاری تشدید شده است.

او گفت: سیستم‌های آبیاری ناکارآمد، خشک‌سالی‌های مکرر و تغییرات اقلیمی شدید، تولید محصولات را دشوار کرده‌اند. علاوه بر این، کشاورزان اصفهانی به دلیل هزینه‌های بالا و نبود زیرساخت‌های کافی، همچنان به روش‌های سنتی برداشت وابسته هستند.

میرزایی افزود: زیرساخت‌های ذخیره‌سازی و حمل‌ونقل در استان نیز بسیار محدود است. این مسئله، به‌ویژه در مناطق روستایی که دسترسی به بازار محدودتر است، باعث افزایش فساد و ضایعات محصولات می‌شود. میرزایی برای کاهش ضایعات کشاورزی در اصفهان، بر ضرورت نوسازی ماشین‌آلات تأکید کرد.

او گفت: ارتقا و نوسازی تجهیزات، می‌تواند تأثیر چشمگیری بر کاهش ضایعات داشته باشد. استفاده از فناوری‌های نوین مانند سیستم‌های آبیاری هوشمند و ماشین‌آلات پیشرفته برداشت و بسته‌بندی نیز از الزامات است.

او توسعه صنایع تبدیلی را یکی از راه‌حل‌های کلیدی دانست و افزود: سرمایه‌گذاری در این بخش، امکان تبدیل محصولات خام به فرآورده‌های ماندگار را فراهم می‌کند. این امر نه‌تنها ضایعات را کاهش می‌دهد؛ بلکه ارزش‌افزوده بیشتری نیز ایجاد می‌کند.

دبیر کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بر آموزش کشاورزان تأکید و بیان کرد: برگزاری دوره‌های آموزشی در زمینه مدیریت آفات، استفاده از ماشین‌آلات مدرن و روش‌های نگهداری محصولات، ضروری است. این آموزش‌ها می‌تواند کشاورزان را با تکنیک‌های نوین و کارآمد آشنا و از هدررفت محصولات جلوگیری کند.

او بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی را از اولویت‌ها دانست و گفت: ایجاد سردخانه‌ها و انبارهای استاندارد، همراه با بهبود حمل‌ونقل محصولات، می‌تواند ضایعات را به میزان زیادی کاهش دهد.

میرزایی در پایان به چالش‌های کلان‌تر اقتصادی کشور پرداخت و افزود: نوسانات ارز و شرایط اقتصادی ناپایدار، سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی را محدود کرده‌اند. اگر این نوسانات کنترل شوند و دولت شرایطی برای افزایش سرمایه‌گذاری در این بخش فراهم کند، می‌توان امیدوار بود که ضایعات کشاورزی به میزان قابل‌توجهی کاهش یابد.

مقابله با ضایعات کشاورزی نیازمند یک رویکرد جامع است که از اصلاح زیرساخت‌ها و ارتقای فناوری تا ایجاد ثبات اقتصادی و آموزش کشاورزان را شامل می‌شود، با تحقق این اقدامات، نه‌تنها بهره‌وری کشاورزی افزایش خواهد یافت؛ بلکه امنیت غذایی نیز تقویت می‌شود.»

انتهای پیام