مردم‌نگاری دهه هشتادی‌ها
اصغر ایزدی جیران، دانش‌آموخته‌ی مردم‌شناسی، در کانال تلگرامی خود نوشت:
«یازدهمین روز از پژوهش میدانی در مورد سبک زندگی دهه‌هشتادی‌ها را در حالی سپری می‌کنم که تقریبا هر روزِ آن توأم با شگفتی بوده است.
تا اینجای کار، گرد هم آوردن داده‌های مردم‌نگاری‌ام را با فنون زیر انجام داده‌ام: پرسه زدن در خیابان‌ها، مشاهدات طولانی در گذرهای شهری پاتوق‌شده، حضور مشارکتی و نشستن در محیط کافه‌ها، گفت‌وگوهای فردی و گروهی با چند اِکیپ از نوجوان‌ها، و نیز گفت‌وگو با تعدادی از معلم‌ها و مشاورها و کافه‌دارها.
یکی از بنیادهای شگفتی محققانه‌ی این پژوهش، بازمی‌گردد به تفاوت نسلی من با افراد مورد مطالعه‌ام: پژوهشگری که متولد اوایل دهه‌ی ۶۰ است، در مورد کسانی مطالعه می‌کند که تجربه‌ی زیسته‌اش حدود دو دهه با آنها فاصله دارد. شروع دوران نوجوانی من به اواسط دهه‌ی ۷۰ بازمی‌گردد و برای آنها از اواسط دهه‌ی ۹۰ شروع می‌شود.
دنیایی که نسل من در ایران تجربه کرد، ارزش‌ها و باورهایی که داشت، دیدگاه‌هایی که از طریق آن به خودش و جهانش می‌نگریست، با نسل دهه‌ی ۸۰ آن‌چنان متفاوت است که گاه توان ادراکی من را در میدان تحقیق به چالش می‌کشد. کمترین نتیجه‌ی این پژوهش این بوده که من در واقع هیچ چیز، جز چند کلیشه، در مورد دنیای آنها نمی‌دانستم- و شاید این وضعیتِ بسیاری از والدین و مسئولین هم باشد.
بنیاد دیگر شگفتی‌ام به این نکته‌ی مهم بازمی‌گردد که اگر می‌شد سبک زندگی متولدین دهه‌های ۶۰ و ۷۰ را شبیه به هم تصور کرد و آنها را یک‌کاسه نمود، فرهنگ متولدین سال‌های مختلف دهه‌ی ۸۰، تفاوت‌های عمیق و اساسی‌ای با یکدیگر دارند.
برای همین، با فهمی اولیه که در این ۱۱ روز به دست آورده‌ام، دهه‌هشتادی‌ها را از لحاظ اختلاف در «لایف اِستایل»، به سه گروه عمده تقسیم کرده‌ام و تأییدهای اولیه هم از افراد مورد مطالعه گرفته‌ام: متولدین اوایل، اواسط و اواخر دهه‌ی ۸۰.
این نشانی است از بالا گرفتن سرعت تغییرات فرهنگی و اجتماعی در سال‌هایی که دهه‌هشتادی‌ها نوجوانی خود را در آنها سپری کرده‌اند، یعنی حدود ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۳. تکثر و پلورالیسم فرهنگی- که می‌تواند یکی از بن‌مایه‌های اصلی سبک زندگی دهه‌هشتادی‌ها هم باشد- چیز تجربه‌شده در نسل‌های قبل‌تر نبود.
و بنیاد سوم شگفتی من، از شکسته شدن برخی از کلیشه‌های منفی و بسیار کلی و تعمیم‌بخش- مثل سطحی بودن، مسئولیت‌ناپذیری، بی‌بندوباری در روابط، رفتارهای پرخطر، مُدگرایی، درگیری شدید در فضای مجازی و غیره- در مورد «همه»ی دهه‌هشتادی‌ها در آزمونِ میدانی این تحقیق برمی‌خیزد.
تنوع گسترده‌ای که این روزها شاهدش هستم، امکان هر نوعی کلی‌گویی و سطحی‌نگری و انتساب ویژگی‌های سنخی همه‌شمول به این نسل را، حداقل از من، می‌گیرد. حالا اگر این نکته را اضافه کنیم که ممکن است تعریف مشترکی از این مفاهیم در ذهنیت نسل‌های متفاوت وجود نداشته باشد، مسئله‌ی تعمیم غامض‌تر هم می‌شود.
امید این را دارم که این پژوهش مردمنگارانه بتواند فهمی نزدیک به واقعیت از زندگی و زمانه‌ی دهه هشتادی‌های ساکن در تبریز ایجاد کند و این امکان را در آینده برای من بگشاید که بتوانم آن را با دهه‌هشتادی‌های جاهای دیگری از ایران مقایسه کنم.»
پیش‌تر مطلبی با عنوان زیبایی از نظر دختران دهه هشتادی | از علاقه به کره‌ای‌ها و بلاگرها تا بهترین نسخه‌ی «خودم بودن» در انصاف نیوز منتشر شده است که متن آن را می‌توانید از اینجا بخوانید.
انتهای پیام
