پاد: الان بی‌مصلحت باید حرف زد
سکینه سادات پاد در بخش دیگری از گفت‌وگوی با انصاف نیوز به‌ثورت غیرمستقیم از موانع کاری‌اش در دولت سیزدهم و چهاردهم گفت.
آنچه از گفته‌های خانم پاد برمی‌آید این است که هر چند در دولت سیزدهم صراحتا با دغدغه‌های او در حوزه‌ی آزادی‌های اجتماعی مخالفت می‌کرده‌اند اما در این دولت که دم از اهمیت این مسائل می‌زنند نیز چندان اهمیتی به پیگیری‌های او نداده‌اند.
متن پیش رو بخش دوم مصاحبه‌ی انصاف نیوز با سکینه سادات پاد، دستیار ویژه رئیس جمهوری در پیگیری حقوق و آزادی‌های اجتماعی در دولت سیزدهم است. بخش اول این گفت‌وگو روز گذشته منتشر شده است.
جنس فشارهایی که در دولت قبل و دولت فعلی علیه من وجود داشت متفاوت بود
انصاف نیوز: در مصاحبه‌ای نقل قولی از زمان حضورتان در دولت سیزدهم داشتید که به آقای رئیسی گفته بودند «این ته‌تغاری دولتتان را جمع کنید!» فشارهایی که در این دولت تجربه کردید هم از جنس دولت سیزدهم بود؟
آنچه در دولت شهید رئیسی گفتند مربوط به زمانی بود که من در رابطه با حجاب و بخشنامه‌های خاصی که از طرف وزارت کشور به استاندارها ابلاغ شده بود حرف زدم. در واکنش به این اتفاق من توئیتی زدم.
البته کار من فقط توئیت زدن نبود قبل و بعدش پیگیری‌هایی می‌کردم. علی‌الظاهر رئیس جمهور باید پاد را به عنوان یک متخصص در قانون اساسی قبول می‌داشت که او را در چنین جایگاهی قرار داده بود. من هم تلاش می‌کردم فهم خود از قانون اساسی را خدمت آقای رئیس جمهور ارائه بدهم و کارم مختص توئیت زدن نبود.
در پاسخ به سوال شما نمی‌خواهم ورود کنم اما جنسش متفاوت بود. آنچه در مورد دولت شهید رئیسی هم گفتم بعد از پایان دولت ایشان اظهار نظر کردم. هر چه گفتم هم از سر دلسوزی بود. آنچه باید را به افراد نزدیک به این دولت از سر دلسوزی منتقل می‌کنیم تا حداقل از گفتمان خودشان منحرف نشوند. ترجیحم بر این است که در همین حد توضیح بدهم.
پاد: نگاه آقای رئیسی به من نزدیک بود
انصاف نیوز: در مورد همان دولت سیزدهم ممکن‌ست بفرمایید چه کسانی و چرا مخالف حضور شما بودند؟
شاید اولین چالش شخص خودم بود. خود منظور پادی‌ست که مستقل و متخصص است. این چالش ممکن است در این دولت هم برای هر شخصی که شبیه به پاد باشد وجود داشته باشد و از طرف تندروهای هر دو طرف پس زده شوند.
اصل 19 و 20 قانون اساسی می‌گوید تمام مردم ایران بدون هرگونه خط‌کشی از حقوق برابر برخوردارند. من قائل به این قانون هستم. زمانی که این نقل قول «ته‌تغاری» گفته شد در خصوص توییت من گفتند بحث موازین اسلام مطرح بوده است. سلمنا! اما موازین اسلام شامل «دادرسی عادلانه» هم می‌شود. ما نمی‌توانیم خود را جای قاضی قرار دهیم و محدودیت‌هایی برای افراد قائل شویم.
افرادی بودند که شخص من را نمی‌شناختند اما با گفتمان بنده مشکل داشتند هر چند که نگاه آقای رئیس جمهور هم به بنده نزدیک بود. به هر حال اشخاصی بودند که شاید نگاه سیاسی‌تری داشتند و تصورشان این بود که کسانی به مرحوم شهید رئیسی رای داده‌اند این ادبیات و گفتمان من را نمی‌پذیرند و نمی‌پسندند.
این درحالی‌ست که شخص آقای رئیسی هیچوقت بابت این نگاه مرا عتاب و خطاب نکرد و حتی من را تشویق می‌کرد. حالا بعضی‌ها می‌گویند که اینطور نبوده خب بیایند نقض حرف بنده را اثبات کنند.
حضور ضرغامی و پاد برای دولت سیزدهم کافی بود؟
انصاف نیوز: چرا فقط شخص شما در دولت سیزدهم این نگاه را نمایندگی می‌کرد؟
آقای ضرغامی هم این طرز فکر را نمایندگی می‌کرد.
انصاف نیوز: دو نفر برای یک دولت کافی‌ست؟
قطعا کافی نیست اما آقای رئیسی مانعی برای حضور دیگرانی از این جنس نبودند.
انصاف نیوز: بلاخره مگر ایشان مسئولیت انتخاب را نداشتند؟
شخص آقای رئیسی نگاهشان همین بود که عرض کردم. اتفاقا جالب است بدانید که من قبلا گفتم شبیه‌ترین آدم در حوزه‌ی فعالیت من و حقوق و آزادی‌های اجتماعی به آقای رئیسی همین آقای پزشکیان است.
پاد: اسماعیلی هم در خفا با نگاه من همراه بود
آقای رئیسی زمانی من را به عضویت کمیته‌ی ناآرامی‌های 1401 درمی‌آورند که دقیقا این نقل قول «ته‌تغاری» گفته شده بود یعنی ایشان این نگاه را قبول داشته. خیلی از دولتی‌ها هم با صدای یواش به من می‌گفتند که «چقدر خوب حرف می‌زنی!» مثلا آقای اسماعیلی، وزیر ارشاد شخصا به من گفتند. چرا؟! چون مخاطب خاص ایشان که هنرمندان بودند تحت تاثیر آن محدودیت‌ها آزرده خاطر شده بودند. خیلی خوب بود که آقای اسماعیلی هم در کنار من قرار می‌گرفت اما خب به هر حال نشد.
واقعا الآن جمهوری اسلامی به انسان‌های آزاده‌ای نیاز دارد که بی‌مصلحت حرف بزنند. فرقی هم ندارد اصلاح‌طلب باشد یا اصولگرا.
دولتمردان ما یاد نگرفته‌اند که مواجهه با یک زن چه اقتضائاتی دارد
انصاف نیوز: این فشارهایی که در مدت فعالیتتان روی شما بود به زن بودن شما هم مربوط بود؟
قوانین ما اتفاقا برای تقویت حضور سیاسی و اجتماعی زنان تنظیم شده‌اند اما متاسفانه این قوانین عملی نشده‌اند. به واسطه‌ی زن بودنم بله، قاعدتا سخت‌تر می‌گذرد. به عنوان زن باید محدودیت‌های بیشتری را رعایت کنم اما در مقابل دولتمردان ما یاد نگرفته‌اند که در مواجهه با یک زن باید اقتضائاتی را رعایت کنند.
به همین دلیل من در دوره‌ی کوتاه حضورم در دولت سیزدهم بسته‌ی سیاستی حمایتی برای اشتغال انعطافی ارائه کردم. مثلا مدیر هر بخشی نباید از زنی که شب تا صبح بچه‌اش را پاشویه کرده انتظار داشته باشد همان ساعت مقرر در محل کارش حضور پیدا کند یا اصلا نوع مواجهه‌شان با زنان باید متفاوت باشد. اما این مسئله نباید به اینجا ختم شود که بگویند کلا ترجیح بر این است که از زنان استفاده نکنند. باید قوانین حمایتی هم باشد
نگاه مردانه‌ست متاسفانه. به دلیل همین اشکالات من با آقای اژه‌ای‌ای مکاتبه کردم که یکی از حقوقدانان شورای نگهبان زن باشد. جالب است که مقام معظم رهبری هم چند وقت پیش در دیدار با زنان از مجتهدین زن گفتند.
اگر ساختار‌ها مثل شورای نگهبان اصلاح شود قانون حجابی که از مجلس به شورای نگهبان می‌رود اگر یک زن حضور داشته باشد متوجه اشکالات این قانون می‌شود یا متوجه اهمیت لایحه امنیت زنان می‌شود.
تاسیس جایگاه «دستیار ویژه در پیگیری حقوق و آزادی‌های اجتماعی» گامی به جلو بود
انصاف نیوز: گروهی معتقدند از جایگاه شما فقط می‌توان شعارهای خوبی داد و در عمل بود و نبود این جایگاه تفاوتی نداشته است. حالا که بیرون از هر دو دولت هستید خودتان چه قضاوتی دارید؟ فکر می‌کنید آنچه می‌خواستید به نتیجه رسیده است؟
همیشه این دو گفتمان اصلاح‌طلبی و اصولگرایی در جمهوری اسلامی وجود داشته است. گفتمان اصلاح‌طلبی همیشه ادعای آزادی‌های اجتماعی را داشته اما منجر به تاسیس جایگاهی خاص این موضوع نشده است. در دولت شهید رئیسی اما گامی رو به جلو گذاشته شد و جایگاه تاسیس و فرد خاصی را متولی این امر قرار داد.
من به آقای پزشکیان هم توضیح دادم که ما موانع اثرگذاری‌مان در مدت دولت قبل را جمع‌آوری کرده‌ایم و باید رفع شود. هر شخص دیگری هم به جای من پاد بیاید باید این اشکالات رفع شود تا بتواند کاری کند.
اما در عین حال در مدت حضورم در دولت سیزدهم کارهایی کردم. ببینید این جایگاه شبیه به آمبودزمان است. در دنیا جایگاه‌هایی برای مراقبت از این است که قوه‌ی قاهره رعایت حقوق اساسی مردم را کند. در دنیا نهادهای آمبودزمان چنین می‌کنند و نهادی نیمه‌حاکمیتی هستند. به همین دلیل آقای رئیسی مرا انتخاب کردند چون سابقه‌ی قراردادی با دولت یا حکومت نداشتم. بنابراین من می‌توانستم مصلحت مردم را رعایت کنم.
یک سال در دولت رئیسی به احصا مسائل گذشت؛ دیگر وقت عمل کردن بود
ما کارهایی را شروع کردیم که اگر بدون نگاه سیاست‌زده آنها را ادامه دهند بنظرم اتفاقات بسیار خوبی برای مردم می‌افتد. گزارشش را هم خدمت آقای رئیس‌جمهور و حتی معاون اول داده‌ام. برای مثال ما با تورم قوانین در حوزه‌ی شهروندی مواجهیم اما مدخل این بحث کجاست؟! چطور باید عملی شوند؟!
ما ماده‌ی 26 قانون خدمات کشوری را رصد کردیم. من از تک تک وزارخانه‌ها خواستم گزارشی از حدود رعایت واجرای این قانون ارائه بدهند. شرایط خوب نبود. بنظرم بسته به دولت‌ها هم نیست. لذا ما به این نتیجه رسیدیم که سازمان امور استخدامی کشور برای صیانت از حقوق شهروندی اول باید برای مسئولان خود دوره آموزشی بگذارد! به مشکلات ایرانیان خارج از کشور هم همین توجه را داشتیم. در واقع مثل یک نهاد حقوق بشری ملی عمل می‌کردیم. قرار بود ما صدای بی‌صدایان در سیستم باشیم.
موضوعات بسیاری پیگیری کردیم مثلا در مورد مادران دارای فرزند اوتیسم، کودکان ایرانی مبتلا به اوتیسم، که سالهاست قراره سند ملی نوشته شود و مادران دارای فرزند خاص که در قانون حمایت از معلولان حمایتی از آنها نشده بسته سیاستی حمایتی کوتاه مدت دادیم تا سند ملی تولید شود.
فکر می‌کردم در این دولت شرایط برای عملی کردن ایده‌هایم فراهم باشد
بازنگری در طرق استیفای حقوق ملت در مجامع بین‌المللی از طریق نشست‌هایی با متخصصین و مرتبطین اعم از حقوقدانان، دیپلمات‌ها و سمن‌ها داشتیم پیشنهاد و راهکار دادیم. فکر می‌کنم آن یک سال و سه ماه در دولت آقای رئیسی برای احصا مسائل نیاز بود. پیش‌بینی‌ام این بود که شرایط برای اجرای این داده‌ها مساعد خواهد شد.
ما در عناوین مجرمانه‌ای مانند «تشویش اذهان عمومی» دچار تشتت هستیم. اینقدر دامنه‌ی این عنوان باز است که می‌تواند منجر به مضیق کردن حقوق شهروندی و آزادی بیان و آزادی حق برپایی اجتماعات شود. در این موضوع نیاز به دید متنوع و وسیعی هست. ما این مسئله را احصا کردیم. دو کتاب برای وجود معیار در این حوزه نوشتیم در هر دو دولت درکی نسبت به آن نبود در حالیکه برای مردم و به نفع مردم بود.
در این دولت هم فهم دقیقی از مسائل مربوط به آزادی‌های اجتماعی وجود نداشت
صادقانه بگویم در این دولت هم فهم دقیقی از این مسائل نبود. شرایط به گونه‌ای‌ست که من وقتی در این باره صحبت می‌کردم شخص مقابل من اینقدر نافهم بود نسبت به این موضوعات که من فقط دلم می‌خواست این جلسه زودتر تمام شود.
شخص آقای رئیس جمهور را دارای اراده‌ی جدی در این مسئله می‌بینم اما خب چه در این دولت و چه در دولت قبل یک ناهمترازی در فهم این مسائل میان شخص رئیس‌جمهور و مابقی مسئولان وجود دارد.
انصاف نیوز: گفتید بیشتر وقتتان به تبیین این موضوعات می‌گذشت. در حوزه‌ی اجرا چه اختیاراتی داشتید؟
اختیاراتی نداشتم. و شرایطم در همین خصوص بود .
انصاف نیوز: اثرگذاری چطور؟
اثرگذاری داشتیم برای مثال لایحه‌ی حمایت از حقوق مادی و معنوی پرستاران. امیدوارم این لایحه به نتیجه برسد. من دیدم روزی 26 پرستار در حال مهاجرت هستند خب برایم مسئله شد. مهاجرت بالذات مشکلی ندارد اما اگر از روی تنگ‌دستی یا شرایط بد زندگی باشد خب بد است.
این موضوع باعث شد من پیشنهاد این لایحه را دادم. آقای رئیس‌جمهور هم استقبال کرد هم دستور ویژه به پیگیری دادند. لایحه نوشته شد. از ظرفیت سازمان‌های غیردولتی و صنفی مانند سازمان پرستاری هم استفاده شد. خب این بهترین شیوه‌ی حکمرانی‌ست.
فقط حرف زدن از حقوق و آزادی‌های اجتماعی را دوست دارند
انصاف نیوز: امکانش وجود نداشت که همان اثرگذاری را در این دولت هم داشته باشید؟
من فعلا شرایط کشور و دولت را برای مطرح کردن بعضی مسائل مساعد نمی‌دانم. در ابتدای دولت آقای پزشکیان نامه‌ای تحلیلی نوشتم و اعلام آمادگی مبنی بر تحویل و تحول تقدیم کردم. بعد از این جلساتی هم با بعضی معاونین آقای پزشکیان و شخص آقای رئیس‌جمهور داشتم. حسن نیتم را نشان دادم.
در دو موضوع قانون حجاب و کلینیک ترک بی‌حجابی کارهایی را انجام دادم. من اولین خط کارشناسی را تولید کردم. اولین خط کارشناسی‌ای که تولید کردم باعث شد سرخط بدهم. باعث تولید ادبیاتی شد که چطور برای منافع ملی ما تدبیر کنیم.
8 مهرماه قبل از اینکه آقای قالیباف مصاحبه کند من نامه‌ای برای آقای پزشکیان فرستادم و توضیح دادم که چه آسیب‌هایی در بطن این قانون وجود دارد. دو راهکار حقوقی و کارشناسی که به ذهنم می‌رسید نیز تقدیم ایشان کردم.
اما به هر حال نهایتا جمع‌بندی‌ام این شد که همه دوست دارند فقط از این حقوق و آزادی‌های اجتماعی حرف بزنند. همه حرف می‌زدند. هدف من توجه جدی بود که این حرف‌ها در این دولت که اصلا گفتمانش همین بوده عملی شوند خب من یکی قرار است حرف بزنم دیگر ضرورتی ندارد بمانم.
از طرفی من وکیل دادگستری‌ام و باید تا 30 آذر در خصوص تمدید دفترچه ام تعیین تکلیف می‌کرد دولت هم باید تصمیم می‌گرفت. انتظارم این بود که دولت در خصوص آزادی‌های اجتماعی توجه مضاعفی کند. البته مثلا در مورد اساتید اخراجی اقداماتی انجام شد. اما در خصوص اساتید بی صدا برحسب پیگیری که کردم اتفاقی نیفتاده بود.
در دولت سیزدهم صراحتا مخالفت می‌کردند اما این دولت که می‌گفت اهمیت مسائل آزادی‌های اجتماعی را می‌داند!
انصاف نیوز: اما همین مثالی که می‌زنید در دولت آقای رئیسی هیچ فکری برای آن نشد. منظور من خیلی این دولت و آن دولت نیست. این جایگاهی که شما در دولت سیزدهم توان اثرگذاری در دولت را دارد؟ در دولت آقای رئیسی حداقل به نظر می‌آمد که فقط حرف‌های خوبی می‌زند اما در عمل چیزی دیده نمی‌شد.
من دقیقا برای همین بخش عملی شدن حرف داشتم. به آقای رئیسی هم گفتم که این جایگاه باید ساختارمند شود. آقای رئیسی هم نظرش همین بود که این جایگاه باید بماند. ساختار هم نوشتم و ارائه کردم اما همان تفکر متفاوت اجازه نداد تبدیل به ساختار شود.
در این دولت هم گفتم اگر قرار باشد عملی از این جایگاه ببینیم باید ساختارمند شود، بودجه و قدرت داشته باشد. آن دولت بعضی افراد به صراحت مخالفت می‌کردند اما این دولت که می‌گفت من اهمیت این مسائل را می‌دانم!
به این دولت هم پیشنهاد دادم که هر کسی هم جای من قرار باشد بیاید راه این است و ادامه‌اش به این شکل صلاح نیست.
ما مسائل را احصا کردیم. من با آقای اژه‌ای، دادستان کل، رئیس دیوان عالی کشور و… به گفتگو نشستم تا رصد دقیقی داشته باشم. همه‌ی مسائل را به سمع و نظر آقایان رساندم. مثلا به آقای موحدی گفتم که مردم در دادسراها چنین مشکلاتی دارند.
انتهای پیام
