اصفهانی‌ها از خورشید برق می‌گیرند!
مبینا زرندی در سایت اصفهان زیبا نوشت: «اصفهان، یکی از قطب‌های صنعتی و اقتصادی ایران، در حال تغییراتی بزرگ درزمینه تولید انرژی است؛ به‌ویژه با توجه به اهمیت روزافزون انرژی‌های تجدیدپذیر، این استان به یکی از پیشروهای استفاده از انرژی خورشیدی تبدیل شده است.
با وجود چالش‌ها و موانع موجود، ظرفیت‌های زیادی در این حوزه نهفته است که می‌تواند تحولی اساسی در تأمین انرژی پایدار و کاهش اثرات زیست‌محیطی به همراه داشته باشد. در سال‌های اخیر، توجه به انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی، در ایران افزایش یافته است.
اصفهان، با توجه به موقعیت جغرافیایی خود و میزان تابش مناسب خورشید در بیشتر فصول سال، یکی از بهترین مناطق برای بهره‌برداری از انرژی خورشیدی به شمار می‌رود. با توجه به آلودگی هوا و بحران‌های زیست‌محیطی ناشی از مصرف بی‌رویه سوخت‌های فسیلی، این تحول در انرژی به‌ویژه در صنایع بزرگ و شهرهای پرجمعیت مانند اصفهان، از اهمیت زیادی برخوردار است.
توجه به راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی یکی از موضوعاتی است که مهدی جمالی‌نژاد، استاندار اصفهان نیز در لابه‌لای سخن‌های خود به آن توجه ویژه‌ای مبذول داشته است:
«تمامی مسئولان متعهد شده‌اند که برنامه‌ای جامع و مدون با یک بازه زمانی مشخص طراحی کنند؛ همچنین برای شهرداری‌های استان، برنامه‌ای پیش‌بینی کرده‌ایم که مصرف خانگی انرژی را به حداقل برسانیم و هر واحد مسکونی قادر باشد یک منبع انرژی خورشیدی برای خود داشته باشد؛ به‌ویژه برای مجتمع‌های بلندمرتبه؛ همچنین برای صنایع کوچک در شهرک‌ها، زمین‌هایی پیش‌بینی شده است تا بتوانیم از انرژی خورشیدی بهره‌برداری کنیم.
برای صنایع متوسط و بزرگ نیز یک بسته پیشنهادی ۱۵ روز دیگر ارائه خواهد شد که در جلسه مصوب خواهد شد و درنهایت برای استان یک برنامه کوتاه‌مدت و بلندمدت تدوین خواهد شد. قرار است سه موضوع عمده گردشگری، انرژی و هوش مصنوعی در این دوره چهارساله پیگیری و به نتیجه برسد.
اگر بخواهیم مزارع بزرگ انرژی خورشیدی را در برخی نقاط اصفهان همچون شرق، جنوب و شمال اصفهان ایجاد کنیم، مشکلاتی همچون انتقال انرژی و محدودیت‌های زیرساختی وجود دارد؛ به همین دلیل تمامی این مسائل به‌دقت کارشناسی خواهند شد؛ اما اولویت با شرق اصفهان است؛ چراکه این منطقه فضای مناسبی برای چنین پروژه‌هایی دارد؛ همچنین برخی نقاط جنوب استان نیز برای توسعه انرژی خورشیدی بسیار مناسب هستند.»
از سوی دیگر، معاون محیط‌زیست و خدمات شهری شهردار اصفهان نیز به‌تازگی گفته است که در راستای اجرای طرح شهر خورشیدی (به‌منظور تولید انرژی خورشیدی با مشارکت شهروندان)، در ارزیابی کارشناسان مشخص شد که از میان ۶۰۰هزار واحد مسکونی در اصفهان، ۱۵۰ هزار واحد ظرفیت نصب نیروگاه خورشیدی ۱۰ کیلوواتی را دارد.
به گفته مهدی بقایی، اگر تنها ۵۰هزار واحد از این منازل به نیروگاه خورشیدی ۱۰ کیلوواتی مجهز شود، امکان تولید ۵۰۰ مگاوات برق فراهم می‌شود که می‌تواند بخش عمده‌ای از نیاز انرژی شهری را تأمین کند و موجب کاهش قابل‌توجه وابستگی به شبکه برق ملی و سوخت‌های فسیلی شود.
کاهش هزینه‌های انرژی
در اصفهان، طرح‌های متعددی در دست اجراست که به توسعه نیروگاه‌های خورشیدی در مقیاس‌های مختلف می‌پردازد. از نیروگاه‌های کوچک خانگی گرفته تا پروژه‌های صنعتی و بزرگ‌تر که می‌توانند بخش زیادی از نیازهای برق این شهر را از منابع پاک تأمین کنند. این نیروگاه‌ها علاوه بر کمک به کاهش مصرف برق شهری، می‌توانند به کاهش هزینه‌های انرژی در بخش‌های مختلف، ازجمله صنایع و ساختمان‌های دولتی کمک کنند.
یکی از مزایای قابل‌توجه انرژی خورشیدی این است که برخلاف سایر منابع انرژی، به‌طور مستقیم با وضعیت جغرافیایی و اقلیمی منطقه در ارتباط است. اصفهان با داشتن روزهای آفتابی طولانی و تابش مستقیم نور خورشید، شرایط ایدئالی برای تولید انرژی خورشیدی دارد. درنتیجه، این شهر می‌تواند به یک هاب اصلی در تولید انرژی پاک در کشور تبدیل شود.
اما همان‌طور که در دیگر نقاط دنیا نیز شاهدیم، استفاده از انرژی خورشیدی با چالش‌هایی همراه است. یکی از مهم‌ترین موانع، هزینه‌های بالای اولیه برای نصب سیستم‌های خورشیدی و نیاز به تکنولوژی‌های پیشرفته است؛ همچنین نبود زیرساخت‌های کافی برای انتقال انرژی تولیدشده در برخی مناطق نیز می‌تواند محدودیت‌هایی در توسعه این نوع انرژی ایجاد کند.
به‌رغم این چالش‌ها، دولت‌ها و سازمان‌های مختلف در حال برنامه‌ریزی برای ایجاد تسهیلات و مشوق‌های مالی برای سرمایه‌گذاری در این زمینه هستند. ازجمله این اقدامات می‌توان به اعطای وام‌های کم‌بهره، حمایت از شرکت‌های فعال در این حوزه و تسهیل روند مجوزدهی برای پروژه‌های خورشیدی اشاره کرد.
درنهایت، پیش‌بینی می‌شود که با توجه به تحولات جهانی درزمینه انرژی و همچنین تعهدات ایران در قبال کاهش گازهای گلخانه‌ای، حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ویژه خورشیدی، در سال‌های آینده سرعت بیشتری خواهد گرفت. اصفهان، به‌عنوان یکی از شهرهای پیشرو در این عرصه، می‌تواند با توسعه نیروگاه‌های خورشیدی نه‌تنها به اهداف زیست‌محیطی کشور کمک کند؛ بلکه به‌عنوان الگوی موفق در دیگر شهرها و استان‌های ایران معرفی شود.
مدیر دپارتمان انرژی‌های تجدیدپذیر در خصوص راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی در اصفهان به «اصفهان زیبا» می‌گوید: «نیروگاه‌های خورشیدی در مقیاس‌های مختلف درحال‌توسعه هستند. یکی از این مقیاس‌ها، نیروگاه‌های خورشیدی خانگی است که معمولا توسط شهروندان یا ساختمان‌های کوچک نصب می‌شوند.
مقیاس دیگر، نیروگاه‌های خورشیدی بزرگ صنعتی است که بیشتر در بخش‌های صنعتی و دولتی مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ به‌ویژه برخی از صنایع اصفهان به‌واسطه الزام قانونی که دولت برای آن‌ها در نظر گرفته، موظف به استفاده از انرژی خورشیدی برای تأمین بخشی از برق مصرفی خود هستند. علاوه بر این، بخش دولتی نیز باید قسمتی از برق مصرفی برخی از ساختمان‌ها را از انرژی تجدیدپذیر تأمین کند.»
فریبرز کریمی همچنین درباره تأثیرگذاری این طرح‌ها می‌افزاید: «این طرح‌ها در سه بخش مختلف تأثیرگذار خواهند بود. در سطح کل کشور، ما تنها کمتر از یک‌درصد از برق را از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌کنیم؛ درحالی‌که در برخی از کشورها این رقم به ۳۰ تا ۴۰درصد می‌رسد؛ بنابراین ظرفیت فراوانی برای افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور ما وجود دارد. اگر بخش‌های مختلف صنعتی، دولتی و خصوصی در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند، می‌توانیم به این هدف نزدیک شویم.»
او در ادامه به تکنولوژی‌های مورداستفاده در نیروگاه‌های خورشیدی اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: «قطعات اصلی نیروگاه‌های خورشیدی، مانند پنل‌ها و اینورترها، عمدتا وارداتی هستند و از تکنولوژی روز دنیا بهره می‌برند؛به‌عنوان‌مثال در برخی نیروگاه‌های خورشیدی از پنل‌های دوطرفه استفاده می‌شود که برق را از هر دو سمت تولید می‌کنند. این تکنولوژی جدید است و در بسیاری از کشورها مورداستفاده قرار می‌گیرد. در ایران نیز تولیدکنندگان داخلی برای سایزهای کوچک‌تر پنل خورشیدی داریم؛ ولی برای مقیاس‌های بزرگ‌تر هنوز نیاز به واردات داریم.»
مدیر دپارتمان انرژی‌های تجدیدپذیر همچنین به چالش‌های موجود در این زمینه اشاره می‌کند و می‌گوید: «یکی از مشکلات اصلی، مسئله قانونی است؛ به‌عنوان‌مثال، اگر یک نیروگاه خورشیدی در مناطقی که فیدر مشترک دارند احداث شود، نمی‌توانند به‌طورمستقل از شبکه برق مجزا شوند و همچنان با مشکلات قطعی برق مواجه خواهند بود.
این نقص قانونی باید اصلاح شود. علاوه بر این، یکی دیگر از چالش‌ها، موضوع تسهیلات مالی است. در بیشتر کشورهای دنیا، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر با کمک تسهیلات دولتی انجام شده است و در ایران نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد.»
او همچنین درباره قانونی که اخیرا تصویب‌شده و درخصوص نصب نیروگاه خورشیدی در ساختمان‌هاست، توضیح می‌دهد: «طبق قانون جدید، احداث نیروگاه خورشیدی بر روی سقف ساختمان‌هایی که بیش از چهار طبقه دارند، الزامی شده است.
این قانون در کل کشور اجرایی خواهد شد و اصفهان به‌عنوان یکی از پیشروهای اجرایی این قوانین، به‌زودی این اقدام را در سطح شهری پیاده‌سازی خواهد کرد؛ به‌طور خاص، برای پروانه‌های ساختمانی جدید که بیش از چهار طبقه دارند، الزام به نصب نیروگاه خورشیدی در نظر گرفته شده است.»
راه مقابله با آلودگی هوا
احداث نیروگاه‌های خورشیدی و همچنین استفاده از این انرژی برای اصفهانی که دارای صنایع متعدد است و از آلودگی هوا رنج می‌برد، می‌تواند پیامدهای مثبت زیست‌محیطی بسیاری را به همراه آورد. نتایج تحقیقی تحت‌عنوان «ارزیابی اثرهای محیط‌زیستی احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر خورشیدی» که در نشریه علوم محیطی منتشر شده، نشان می‌دهد بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر یکی از راه‌های مؤثر برای مقابله با آلودگی‌های محیط زیستی ناشی از فعالیت نیروگاه با سوخت فسیلی است.
همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد ساخت تأسیسات خورشیدی در مناطقی از زمین تبعانی نیز دارد؛ چراکه این مسئله مستلزم تسطیح و طبقه‌بندی زمین است که این امر درنهایت منجر به فشرده‌سازی خاک، تغییر کانال‌های زهکشی و تسریع روند فرسایش خاک می‌شود.
سیستم‌های برج مرکزی برای خنک‌شدن به آب نیاز دارند که این مسئله در مناطق خشک نگران‌کننده است؛ زیرا افزایش تقاضای آب ممکن است منابع آبی موجود و نشت مواد شیمیایی از این تأسیسات را تحت‌الشعاع قرار دهد که درنهایت شاید منجر به آلودگی منابع آبی زیرزمینی و سطحی شود.»
انتهای پیام
