فرصت و تهدید ترامپ جان سخت | رضا رئیسی

رضا رئیسی، روزنامه‌نگار، در یادداشتی که در اختیار اصناف نیوز قرار داده است، نوشت:  

بالاخره پس از کش و قوس های فراوان، چهل و هفتمین رئیس جمهوری تاریخ ایالات متحده آمریکا ردای ریاست جمهوری بر تن کرد و برای دومین بار کلیددار ساختمان بیضی شکل کاخ سفید شد. 

دونالد جی ترامپ یک شخصیت متعارف از حلقه سیاستمداران سنتی و ریشه دار آمریکایی از دو حزب مطرح و اصلی نیست. بواسطه کارآزمودگی و تجربه اندوزی در سطوح مختلف حزبی و محافل سیاسی و برآمده از قبض و بسط های معطوف به این موقعیت به این جایگاه و مرتبه در راس هرم سیاسی دست نیافته است.

این تاجر کاسب پیشه 78 ساله، راه و رسم سیاست ورزی با بهره گیری از الگوهای مرسوم و متداول را بلد نیست در قید و بند ملاحظات مرسوم دیپلماتیک هم نبوده و نیست و با مبارزات نمایشی در رینگ کشتی کج از اتاق های خشک و رسمی دیپلماتیک آشنایی بیشتری دارد. 

این قمارخانه دار قهار با ریشه و عقبه و اصالت آلمانی، به سان اجدادش، سخت کوشی و استمرار در بیزنس و تجارت را خوب بلد بوده و مصداق بارز یک یانکی و گاوچران بی ترمز و رها از قید و بندهای قوانین مدون است و این روحیه را با خود به کاخ سفید آورده است. 

جمیع موارد گفته شده او را در مقام یک رئیس جمهوری متفاوت و متمایز با اسلاف پیشین قرار داده و در دور اول ریاست جمهوری وی نیز چنین روحیات عجیب و نامتعارفی در او عیان بود و حالا که دیگر چون ققنوس از خاکستر برخاسته و هیچ قید و بندی نتوانست بر عطش و تمایل وی فائق آید و سد راهش شود و دیگر هم نیازی به تجدید حضور در قالب انتخابات ندارد و از این حیث هم فراغ بال بیشتری احساس می‌کند

در این دور با جدیت و قاطعیت بیشتر و بدون مکث و تعلل سراغ پیش برد منویات خود و تحقق آنچه آن را لازمه بازگشت و احیای اقتدار و عظمت آمریکا می داند، خواهد رفت. 

نشان به آن نشانی که در سخنرانی 29 دقیقه ای خود با حمله به هویت سازی های مرسوم چند دهه اخیر و ارزش های لیبرالیستی فرهنگی از نوع آزادی های جنسیتی گرفته تا نقشه ژئوپلیتیکی حول و حوش آمریکا را آماج حملات خود قرار داد و بدون هیچ ملاحظه و قید و بندی از تغییرات عمده در شرایط تازه و دوران پسا ترامپی سخن گفت و در ادامه نیز با سرعتی باور نکردنی با امضای 120 فرمان اجرایی ده ها مصوبه دوران بایدن را باطل کرد و از توافق زیست محیطی پاریس گرفته تا خط زدن نام کوبا از لیست خروج کشورهای حامی تروریسم و فرمان های مهاجرتی تازه و حکم عفو 1500 نفر از اغتشاشگران حامی وی در حمله به کنگره را امضاء کرد. 

نشان به آن نشانی که این بار فراتر از دوره قبل، بدون مکث و طمانینه عمل خواهد کرد و هیچ ملاحظه سیاسی و دیپلماتیکی نیز به خرج نخواهد داد، گویی خود او بیش از هر کسی بر این باور است که فرد برگزیده خداوند است و بی علت از سوقصد به جانش نجات نیافته و ماموریت دگرگونی های جسورانه از جایی ماورای سپهر سیاست بر دوش و عهده او گذاشته شده است. 

نکته جالب در سخنرانی مراسم سوگند ریاست جمهوری دونالد ترامپ آن بود که وی کمترین اشاره و ترسیم چشم انداز در عرصه سیاست بین المللی را نسبت به سخنرانی های متداول روسای جمهوری آمریکا را داشت و نشان داد که America First نه یک شعار که یک راهبرد جدی در منظومه فکری و عملکردی وی خواهد بود. 

با توجه به شخصیت منحصر به فرد ترامپ و نیز با عنایت به اولویت بندی وی در سیاست ورزی و تقدم سیاست داخلی بر ملاحظات و نظم سیاست بین المللی، می توان گفت که هر گونه مواجهه با او اعم از تنش گرایی تا تعامل مداری، تابع رویکردهای تازه و لزوم هوشمندی دو چندان و ابتکار عمل هایی فراتر از آن چیزی است که تا پیش از این در دستور کار مردان دیپلماسی تا میدان در داخل ایران بوده است. 

واقعیت آنست که با مدل های قدیمی و گفتار های کلیشه‌ای و تدابیر محافظه کارانه مسبوق به سابقه نمی توان به سراغ ترامپ رفت و انتظار پیشبرد استراتژی و راهبرد را داشت. 

اگر به عنوان مثال قصدی به مذاکره و حل و فصل مناقشه 45 ساله با آمریکا را در مواجهه با ترامپ داریم، اشارات در لفافه، پیغام و پسغام های در پرده و اظهار نظرهای متداول و جسته و گریخته در سطوح سیاستمداران میدانی واقعا پاسخگو نیست و احتمال دارد بیش و پیش از هر چیزی با واکنش «نه مرسی» مواجه شود و نتیجه معکوس حاصل گردد. 

یا اگر به دنبال تسویه حساب های دیرین در منطقه هستیم و می خواهیم خروج آمریکا از خاورمیانه را رقم بزنیم با مدل مبارزات پارتیزانی و دفعی و گاه و بیگاه نیروهای همسو و مدل استخوان در زخم، ممکن و میسر نیست و زبانی که ترامپ می فهمد و بدان اعتنا و توجه دارد زبان شفاف و دیگر گونه ای است به عنوان مثال او امنیت انرژی در هارتلند انرژی جهان را یک اولویت مهم در راستای منافع ملی خود می داند و سرش حاضر به قمار و ریسک هست. 

یا اگر که می خواهیم با ترامپ وارد مذاکره و گفتگو شویم، ترامپ این قابلیت را دارد که بدون واسطه تراشی و پیغام و پسغام، یک سوی میز بنشیند و اگر منافع مشترک تعریف کنیم روی آن داد و ستد انجام دهد و به زبان عامیانه معامله را جوش دهد. 

هر چه هست، واقعیت ترامپ آنست که او شفاف تر از هر زمان دیگری قصد دارد با تمرکز بر سیاست داخلی و پرهیز از مداخلات بی حاصل خارجی، خوانش آرمانی از رویای آمریکایی را در اتمسفر داخلی و ژئوپلیتیک پیرامونی محقق کند و در این مسیر این هم یک تهدید و هم یک فرصت برای همه کشورهای جهان از متحدان اروپایی تا رقبای چینی و روسی است، بخصوص در خاورمیانه که ترامپ بیش از این هم نشان داده علاقه‌ای به صرف انرژی و هزینه در آن ندارد و بیشتر به دنبال برداشت منافع از آن است و ما می توانیم با درک درست از این واقعیت و تنظیم و ترسیم منافع مشترک، نوع مواجهه خود با ایالات متحده را منطبق با منافع ملی اعم از تهاجمی و تخاصمی یا تعاملی و تعادلی را اتخاذ و ریل گذاری کنیم، فقط نکته آنست که نیازمند تدبیر و استراتژی در این زمینه هستیم و با دست فرمان های قبلی نمی توان این مسیر را ادامه داد. 

انتهای پیام