خاطرات هاشمی ۹ بهمن سال ۸۰ | نظر اروپا درباره‌ی یاسر عرفات
انصاف نیوز: خاطرات روزنوشت آیت‌الله اکبر هاشمی در بهمن سال ۱۳۸۰ را در ادامه می‌خوانید:
سه‌شنبه 9 بهمن 1380 | 15 ذیقعده 1422 29 ژانویه 2002
«بین وزارت امور خارجه آمریکا و کاخ سفید در خصوص طبقه‌بندی اُسرای القاعده و طالبان اختلاف است. وزارت امور خارجه آنها را مشمول مقررات اُسرای جنگی می‌داند و کاخ سفید آنها را مشمول نمی‌داند و با تعبیر جنگجویان غیرقانونی، از اجرای حقوق اُسرای جنگی خودداری می‌کند. عربستان از آمریکا خواسته است، اُسرایی که تابعیت عربستان دارند، به عربستان تحویل شوند که درآن کشور محاکمه شوند.
دیروز در عملیات مشترکی، نیروهای آمریکایی و افغان، جمعی از اعضای القاعده را که از هفته‌ها پیش در بیمارستانی در قندهار پناه گرفته بودند، کشتند. چند سرباز افغانی هم مجروح شده‌اند و همزمان یک هلی‌کوپتر نظامی آمریکا در [شهر] خوست، سقوط کرد و 14 نظامی آمریکایی مجروح شدند.
فرانسه هم تأیید کرده که کشتی «کارین آ»[1] حامل اسلحه ایران برای فلسطینی‌ها بوده است و درعین‌حال اتحادیه اروپا در مورد [یاسر] عرفات و تشکیلات خودگردان فلسطین، اختلاف نظر دارند. اروپا معتقد است، باید عرفات را حفظ کرد، ولی آمریکا او را تحت فشار قرار داده و می‌گوید، از او مأیوس شده است. مردم فلسطین به یکی از زندان‌های عرفات حمله کردند و جمعی از سران مجاهد را که محبوس بودند، آزاد کردند.
با آمدن [ناجی صبری]، وزیر امور خارجه عراق به ایران، حرکتی در جهت اصلاح روابط دیده می‌شود. مصاحبه‌ای با شبکه خبر سیما، دربارة تاریخ انقلاب به صورت تحلیلی داشتم.[2] عقد ازدواج فرزند [آقای افلاطونیان] یکی از کارکنان مجمع [تشخیص مصلحت نظام] را بستم.
عصر شاخه دانشجویی حزب مؤتلفه اسلامی‌آمدند. آقایان [اسدالله] بادامچیان و [محمدرضا] اعتمادیان و [محمدعلی لیالی]، نماینده دانشجویان عضو حزب گزارش دادند و من دربارة اهداف و راهکارهای نیروهای فعال جوان انقلابی و مسلمان صحبت کردم.[3]
شب، شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز، در دفترم جلسه داشت. مسائل روز و اخبار در دستور بود. تصمیم گرفتند که مرکز انتشارات و چاپخانه وابسته به جامعه روحانیت ایجاد کنند؛ برای برنامه‌های فرهنگی و تأمین درآمد جهت هزینه‌های جامعه که فعلاً دست خالی است. امروز تحرکات معلمان، محدود به بعضی شهرهای دورافتاده و کم بود. طرحی به دولت اسراییل، برای محاصره بیت‌المقدس ارائه شده است.»
[1] – نیروی دریایی اسراییل، کشتی کارین آ حامل اسلحه را در دریای سرخ متوقف و توقیف کرد. بهای تسلیحات درون کشتی که به ادعای مقامات اسراییل از لبنان خریداری و در جزیره‌کیش بارگیری شده‌بود، حدود ۱۵ میلیون دلار برآورد شد. ایران و تشکیلات خودگردان فلسطین هرگونه آگاهی از این رویداد را تکذیب کردند. چندی بعد یاسرعرفات در نامه‌ای به کالین پاول، وزیر امورخارجه آمریکا، مسئولیت این اقدام را پذیرفت.
به گفته گری سیک، این رویداد در وخامت روابط ایران و آمریکا در دولت جرج بوش و قراردادن ایران در آنچه جرج بوش آن را «محور شرارت» خواند، مؤثر بوده است. آقای محمدجواد ظریف در این باره می‌گوید: «اصل این ماجرا از چند جهت برای ما غیرقابل باور و نیز نگران‌کننده بود. از طرفی ما رابطه خوبی با عرفات و تشکیلات خودگردان نداشتیم. اگر قراربود (روزی ایران به فلسطین اسلحه بفرستد به‌گروه‌های مانند حماس و جهاد اسلامی که روابط استراتژیک با ما دارند می‌فرستاد. به خاطر دارم، حتی وقتی اجلاس سران کشورهای اسلامی در تهران تشکیل شد، تنها کسی که مقام معظم رهبری به وی اجازه ملاقات ندادند، آقای عرفات بود.
از طرف دیگر عرفات و جنبش فتح اصلاً نیازی به اسلحه نداشت. بنابراین در این ماجرا ممکن است اسراییل این سلاح‌ها را ازکشورهایی که ایران به آنها اسلحه صادر می‌کند، تهیه کرده بود یا عوامل ناآگاه داخلی در این کار با آنها همکاری داشته‌اند. این سلاح‌ها از بندری در امارات به مقصد اسراییل بارگیری شده و کاملاً مشخص بود که برای این کار از قبل طراحی و برنامه‌ریزی صورت گرفته‌است. در نتیجه برای اولین بار، ایران نامه‌ای را از طریق سفارت سوییس به آمریکا فرستاد. این در حالی بود که همیشه آمریکا برای ایران پیام می‌فرستاد و ایران به آن پاسخ می‌داد. در این پیام ذکر شده بود که از نظر ما این اقدام بسیار مشکوک است، زیرا شواهد نشان می‌دهد که این ماجرا حقیقت ندارد. اگر سندی در اختیار دارند، برای ما بفرستند تا بررسی شود که البته هیچ گاه مدرکی در این خصوص یافت نشد.»
[2] – در بخشی از این مصاحبه آمده است: «باید در تحلیل عوامل پیروزی انقلاب، نقش اول را به امام داد. زمینه در حوزه‌ها و مردم بود، ولی هیچ کس نبود که به این عطش جواب دهد. امام از پیش آمادگی داشتند؛ چون شخصیت منظمی بودند، نمی‌خواستند برخلاف میل آقای بروجردی در حوزه وارد مسائل سیاسی شوند. با آن آمادگی قبلی و شخصیت علمی که داشت، در زمان مرحوم بروجردی، درس بسیار خوبی داشتند. طلبه‌های خوب، درسخوان و مستقل حوزه، پای درس امام حاضر می‌شدند و حدود 600 نفر از طلبه‌های عالم و فاضل، شاگرد ایشان بودند؛ شاگردانی که به ایشان اعتقاد داشتند و مرید بودند. خیلی‌ها هنوز هستند. بنابراین در حوزه موقعیت ممتازی داشتند. دید سیاسی بسیار نیرومندی داشتند. منتظر فرصت بودند که رژیم به امام و حوزه داد.» رجوع کنید← کتاب «هاشمی رفسنجانی، مصاحبه‌های 1380»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1402.
[3] – در بخشی از این سخنرانی آمده است: «لابد وقتی به اینجا می‌آیید و می‌گویید، از قبیل آنچه که حضرت علی (ع) به چاه می‌رفتند و مشکلاتشان را می‌گفتند، است؛ چون این کارها را دیگران باید انجام بدهند. ما هم مثل شما این اشکالات را قبول داریم. باید پیگیری و حل شود. به‌عنوان یک نفر و در حدی که می‌توانم، انجام می‌دهم و حرف شما را منتقل می‌کنم. خوشبختانه شما متعلق به یکی از احزاب ریشه‌دار انقلاب اسلامی هستید.
شما جوان‌های دانشجو در شرایط فعلی می‌توانید تحولی در سیر تاریخی جمعیت مؤتلفه به‌وجود بیاورید. بالاخره ما با افکار زمان سروکار داریم. افکار ما که چهل، پنجاه سال قبل بودیم و با افکار آن زمان شکل گرفتیم، با شما که افکارتان در فضای فعلی شکل می‌گیرد و مسائل خیلی جدید است، تفاوت دارد. ما رسوباتی داریم که شما ندارید. آزادگی‌هایی که شما دارید، می‌تواند کارساز باشد. تجربه گذشتگان و نیروهای قدیمی با ارزش است، اما توقع این است که نیروهای بالنده و جوان حرکت کنند که آینده‌دارتر و با انگیزه بیشتر و فکر نو هستند. باید تلاش رو به پیش را آغاز کنند.» رجوع کنید← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های 1380»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1402.
منبع: کتاب خاطرات هاشمی در سال ۱۳۸۰؛ «افراط در اختلاف»
انتهای پیام
