جایگاه تعاونی‌ها و مهارت آموزی در توسعه اقتصادی خراسان جنوبی
رامین اسلامی نوکنده, کارشناس صنعت و فعال اجتماعی در استان خراسان جنوبی، در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز درباره‌ی جایگاه تعاونی‌ها و مهارت آموزی در توسعه اقتصادی خراسان جنوبی نوشت:
مقدمه: استان خراسان جنوبی با موقعیت جغرافیایی خاص خود در شرق کشور، پتانسیل‌های بالقوه‌ای در حوزه کشاورزی، معدن، و گردشگری دارد. با این حال، این استان با چالش‌هایی همچون نرخ بیکاری بالا، مهاجرت نیروی کار، و عدم تطابق مهارت‌های نیروی انسانی با نیازهای بازار کار مواجه است. اداره کل تعاون, کار و رفاه اجتماعی می‌تواند با سیاست‌گذاری‌های کارآمد و مدیریتی تخصصی، نقش مؤثری در شکوفایی ظرفیت‌های انسانی و طبیعی این منطقه ایفا کند.
موقعیت و پتانسیل‌های خراسان جنوبی
- ظرفیت‌های طبیعی و اقتصادی:
کشاورزی و دامداری: خراسان جنوبی یکی از قطب‌های تولید زعفران، عناب، زرشک و محصولات استراتژیکی مانند پسته است که امکان توسعه صنایع تبدیلی و اشتغال‌زایی را فراهم می‌کند.
معادن غنی: این استان دارای منابع معدنی متعددی مانند زغال‌سنگ، طلا و بنتونیت است که توسعه آن‌ها می‌تواند موجب اشتغال پایدار شود.
گردشگری و میراث فرهنگی: وجود آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی مانند باغ اکبریه و کویرهای بکر، ظرفیت بالایی برای ایجاد فرصت‌های شغلی در بخش گردشگری دارد.
- کمبودها و چالش‌ها:
عدم زیرساخت‌های صنعتی مناسب برای ایجاد اشتغال پایدار و توسعه صنایع وابسته به کشاورزی و معدن.
کمبود نیروی کار ماهر که به دلیل عدم تطابق آموزش‌های مهارتی با نیازهای بازار، منجر به کاهش بهره‌وری شده است.
مهاجرت نیروی جوان و متخصص به استان‌های صنعتی‌تر، که باعث کاهش ظرفیت‌های انسانی استان شده است.
عدم سرمایه‌گذاری کافی در حوزه‌های کلیدی که پتانسیل بالایی برای اشتغال‌زایی دارند.
نقش اداره کل تعاون, کار و رفاه اجتماعی در توسعه اشتغال
اداره کل تعاون, کار، و رفاه اجتماعی می‌تواند با اتخاذ سیاست‌های مناسب و مدیریت علمی، به توسعه اشتغال پایدار در خراسان جنوبی کمک کند. برخی از این سیاست‌ها عبارتند از:
توسعه آموزش‌های مهارتی متناسب با نیازهای استان: اجرای دوره‌های مهارت‌آموزی در حوزه‌های کشاورزی مدرن، معدن، و گردشگری می‌تواند به کاهش بیکاری کمک کند.
حمایت از کارآفرینی و سرمایه‌گذاری: ارائه تسهیلات و مشوق‌های اشتغال‌زایی به سرمایه‌گذاران محلی و کسب‌وکارهای نوپا می‌تواند به افزایش فرصت‌های شغلی منجر شود.
توسعه اقتصاد دیجیتال و مشاغل نوین: با گسترش فناوری‌های دیجیتال، مشاغل اینترنتی و کسب‌وکارهای دانش‌بنیان می‌توانند جایگزین مناسبی برای شغل‌های سنتی شوند.
ایجاد صنایع تبدیلی و زنجیره ارزش در بخش کشاورزی و معدن: تبدیل مواد خام به محصولات فرآوری‌شده باعث افزایش ارزش افزوده و ایجاد اشتغال پایدار خواهد شد.
نیاز به مدیر متخصص و کاربلد
برای اجرای این سیاست‌ها، مدیریت اداره کل تعاون, کار و رفاه اجتماعی باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
- آشنایی با ظرفیت‌های بومی استان و توانایی تدوین سیاست‌های اشتغال متناسب با پتانسیل‌های طبیعی و انسانی.
- توانایی جذب سرمایه‌گذاری و ایجاد بسترهای اشتغال پایدار در بخش‌های کشاورزی، معدن و گردشگری.
- مهارت در تدوین برنامه‌های مهارت‌آموزی و توانمندسازی نیروی کار برای جلوگیری از مهاجرت جوانان.
- نگاه آینده‌نگر و استفاده از فناوری‌های نوین برای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در حوزه اقتصاد دیجیتال.
- تصمیم‌گیری مبتنی بر داده و آمار جهت تدوین سیاست‌های مؤثر در حوزه تعاونی ها, کار و رفاه اجتماعی.
بررسی‌های میدانی در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه نشان می‌دهد که نقش دولت در تنظیم بازار کار نه‌تنها از منظر عدالت اجتماعی بلکه از لحاظ بهره‌وری اقتصادی نیز حائز اهمیت است. آمارهای بین‌المللی نشان می‌دهد که کشورهایی که سیاست‌های هدفمند و مدیران متخصص در حوزه اشتغال دارند، نرخ بیکاری پایین‌تر و پایداری اقتصادی بالاتری را تجربه کرده‌اند.
طبق گزارش سازمان بین‌المللی کار (ILO)، کشورهایی که به مهارت‌آموزی جوانان و توسعه بازار کار توجه ویژه‌ای دارند، توانسته‌اند نرخ اشتغال پایدار را افزایش داده و نابرابری‌های اجتماعی را کاهش دهند. در ایران، چالش‌هایی نظیر عدم انطباق نظام آموزشی با نیازهای بازار کار، کاهش فرصت‌های شغلی پایدار، و افزایش مهاجرت نیروی متخصص، اهمیت یک مدیریت کارآمد و آگاه را دوچندان می‌کند.
خراسان جنوبی با وجود پتانسیل‌های اقتصادی و انسانی، نیازمند مدیریت علمی و آینده‌نگر در حوزه اشتغال و رفاه اجتماعی است. اگر اداره کل کار، رفاه و تأمین اجتماعی توسط مدیری متخصص و آگاه به ظرفیت‌های استان هدایت شود، می‌توان با بهره‌گیری از منابع طبیعی، توسعه مهارت‌های نیروی کار، و حمایت از کارآفرینی، اقتصاد استان را متحول کرد و مانع از مهاجرت نیروی کار شد.
انتهای پیام
