علل نادرست بودن طرح بزرگترین آب‌شیرین‌کن فراساحلی جهان در سیستان
فرشید عابدی، روزنامه‌نگار در سیستان و بلوچستان، در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز نوشت:
طرح بزرگترین آب‌شیرین‌کن فراساحلی جهان در منطقه دشتک سیستان به عنوان طرحی اشتباه که منجر به هدر رفت منابع مالی شد و در آینده صدمات جبران ناپذیری به منابع آب، خاک و محیط زیست منطقه وارد خواهد کرد، واکنش معاون شرکت آب و فاضلاب کشور را برانگیخت، اما در شبه جوابیه این مقام مسئول به تشریح اقدامات صورت گرفته پرداخته شد، ایرادات و چالش‌های اصلی طرح بی پاسخ ماند.
از آنجایی‌که طرح مذکور در دولت قبل اجرا شده و وزیر نیرو دولت کنونی، وزیر صمت دولت سابق بوده و به بهانه شعار وفاق ملی، بدنه وزارت نیرو و از جمله آبفا کشور نسبت به دولت قبل شاهد کمترین تغییر بوده، بنابراین دفاع از پروژه اشتباه احداث بزرگترین آب‌شیرین‌کن فراساحلی جهان در سیستان، غیر منتظره نیست.
این طرح با ایرادات اصولی و بنیادین اجرا شده و بهره برداری از آن اشتباه مضاعف است؛ توقع می‌رفت با طرح ایرادات فنی، شرکت آبفای کشور و وزارت نیرو به جای توجیه طرح مذکور به دنبال اصلاح اشتباه و عذرخواهی به دلیل حیف و میل بیت المال باشند.
از آنجایی‌که بدنه وزارت نیرو به دنبال توجیه این طرح و اصرار بر استمرار فعل نادرست دارند؛ می‌طلبد که یک تیم تخصصی مستقل از طرف نهاد ریاست جمهوری ابعاد مختلف فنی، اقتصادی، زیست محیطی این طرح را مورد بررسی قرار دهند.
در خصوص طرح اضطراری تامین آب شرب زاهدان و سیستان و احداث بزرگترین آب‌شیرین‌کن فراساحلی جهان در منطقه دشتک که به عنوان طرح اضطراری تامین اعتبار شد، اما در شرایط بحرانی تا زمان ورود سیلاب رودخانه هیرمند به سیستان، حتی بخشی از مشکل تنش آبی منطقه را مرتفع نکرد و بخاطر توجیه حیف و میل منابع مالی، عنوان طرح پدافندی را به طرح اضطراری تامین آب شرب سیستان و زاهدان نسبت می‌دهند، سؤالات ذیل به ذهن متبادر می‌شود.
- آیا پیش نیازهای طرح مذکور شامل طرح توجیهی فنی و اقتصادی قبل از آغاز طرح انجام شده یا اسناد مذکور پس از روند اجرا در جهت توجیه طرح تنظیم شده است؟
- مجوزهای لازم از جمله موافقت آب منطقه‌ای برای برداشت از منابع آب زیر زمینی پیش از اجرای طرح اخذ شده است؟
طرح های تامین آب در کل کشور توسط شرکت آب منطقه ای هر استان اجرا می‌شود؛ اجرای کامل طرح مذکور توسط شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان و عدم ورود شرکت آب منطقه ای به اجرای آن می‌تواند دلیلی بر عدم توجیه منطقی طرح باشد.
برآورد میزان منابع آب زیر زمینی محدوده حفر چاه‌ها بر اساس چه پارامترهایی سنجش شده و آیا پیش از اجرای طرح، گمانه زنی و حفر چاه، برای سنجش میزان و کیفیت آب در پهنه اجرایی طرح انجام شده است؟ اگر چنین بود چرا ده‌ها چاه در منطقه‌ای با شوری بالا حفر و تجهیز شد؟
چه برنامه‌ای برای پساب بسیار شور آب شیرین کن تدبیر شده است؟ رها سازی پساب در طبیعت منجر به ایجاد شوره زاری می‌شود که بادهای منطقه می‌تواند آن‌را به ریزگرد تبدیل کند و موجب انتقال آن به مناطق تمرکز جمعیت شود. جذب مجدد این پساب شور در منابع آب زیر زمینی منجر به شوری بالای آبخوان خواهد شد.
در طرح توجیهی خط انتقال آب زابل به زاهدان که بیش از دو دهه از بهره برداری آن می‌گذرد، پیش بینی شده که با تزریق آب انتقالی از چاه نیمه به زاهدان و با تزریق به سفره آب زاهدان، امکان برداشت از این سفره فراهم شود. این سفره به ویژه در پهنه شمالی زاهدان گزینه مناسبی برای برداشت و احداث آب شیرین کن است، از مزایای احداث آب شیرین کن در پهنه شمالی زاهدان استفاده از سفره آب پر آب و تجدید پذیر (به دلیل ورود مداوم آب از طریق خط انتقال چاه نیمه) و عدم هزینه های مازاد انتقال آب به شهر زاهدان را نام برد. چرا با بررسی گزینه بهتر برای محل احداث آب‌شیرین‌کن چشم پوشی شد؟
اگر اعتبار این طرح ناکارآمد، صرف افزایش قطر لوله و سرعت انتقال آب از تهلاب به زاهدان می‌شد، وضعیت تامین آب شرب زاهدان و سیستان بهبود پیدا نمی‌کرد؟
انتظار می‌رود که نهادهای نظارتی، دستگاه قضا، مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری، کمیسیون های نظارتی مجلس و استانداری سیستان و بلوچستان فارغ از ملاحظات رایج، به ترک فعل و حیف و میل منابع پیرامون طرح مذکور ورود کنند.
انتهای پیام
