سوگ و حماسه | جواد کاشی

جواد کاشی، استاد دانشگاه، در کانال تلگرامی خود نوشت: «روحی که انقلاب را برانگیخت، از دو منبع سوگ و حماسه تغذیه می‌کرد. سوگواری برای عقب‌ماندگی‌ها، استبداد، جنایت‌ها، شهادت‌ها و زخم‌هایی که بر تن مردم بود. حماسه اما منبعی بود که به سوگواران عزم انتقام می‌داد. باید برخاست، تسلیم نشد تا پایان خود یا پایان دشمن ایستادگی کرد. این دو به نحوی شگفت یکدیگر را تقویت ‌کردند.

اگر عزم سوگواران برای خلق یک حماسه پیروز می‌شد، خود را برای خلق حماسه بعدی مهیا می‌کردند اگر شکست می‌خورد، گردهم جمع می‌شدند مجلس سوگواری تازه‌ای به راه می‌انداختتد و ضمن ذکر مصیبت، همگان را به برخاستن برای خلق یک حماسه تازه دعوت می‌کردند.

پیوند میان این دو منبع، قدرت عظیمی برای تداوم و بسیج روحیه انقلابی ایجاد می‌کرد. مشکل اما از زمانی آغاز شد که جمهوری اسلامی به مثابه نظام برآمده از آن انقلاب، همچنان از این دو منبع تغذیه کرد. البته درآمدهای نفتی را هم به آن دو بیافزائید.

امروز [ساختار] برآمده از آن انقلاب با سه مشکل بزرگ مواجه است. مشکل اول مردم‌اند. اکثر مردم نه در سوگواری‌ها شریک درد انقلابیون می‌شوند. نه میلی به مشارکت در خلق حماسه دارند. بنابراین از دوگانه سوگ و حماسه پا پس کشیده‌اند. میل به زندگی متعارف دارند. آن خیمه هر روز کوچک‌تر و کوچک‌تر شد.

مشکل دوم، ساکنان خیمه سوگ و حماسه‌اند. بخشی مهمی از آنها بیشتر در نمایش سوگ و حماسه شرکت می‌کنند. به خاطر منبع سوم که همانا در آمدهای شیرین نفتی است از سوگ و حماسه منتفع می‌شوند. بنابراین اصالت خیمه و حقانیت‌اش موضوع تردید واقع شده است.

مشکل سوم جبهه دشمنان انقلابیون است. در ماه‌های اول پیروزی انقلاب جنگی از سوی یکی از حکام عرب بر ما تحمیل شد که او نیز کم و بیش ادبیات سوگ و حماسه داشت. اما امروز کسانی رویاروی خیمه انقلاب ایستاده‌اند که اساساً نه از سوگ درکی دارند نه حماسه. بیشتر تابع منطق سود و زیان اقتصادی و تجاری‌اند.

از کشورهای عربی منطقه گرفته تا آمریکای ترامپ. مواجهه با چنان دشمنانی از نقطه عزیمت سوگ و حماسه، گاهی به خلق صحنه‌های مضحک می‌انجامد.

سوگ و حماسه منابع برانگیزاننده روح انقلاب بود. نظام برآمده از آن انقلاب لازم بود منابع تازه‌ای برای استقرار نظام اختیار کند. از جمله قانون، مصلحت عمومی، آزادی، رفاه و مناسبات عادلانه.»

انتهای پیام