دیروز، امروز، فردا در آینه تاریخ

ابوالفضل نجیب، روزنامه‌نگار، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:

تمرد امام علی از پذیرفتن خلافت و بعد از قتل عثمان و در نهایت تمکین به اراده و خواست مردم و به شروطی که مبنای آن اجرای عدالت و احقاق حقوق مردم، ولو به کابین دختران سوءاستفاده کننده از بیت المال رفته باشد، یکی از نکات عبرت آموز و مهمتر از ارکان رهبری در پنج سال زمامداری امام علی بود.

از این منظر پخش سریال امام علی در ایام رمضان حاوی نکات و عبرت آموز بسیار دیگری در موضوع مسئولیت در نظام اسلامی است. این در حالی است که بر اساس دعاوی شیعه و مبتنی بر روایات، اساسن رهبری امام علی نه تنها حق ایشان که مبتنی بر پیش فرض هایی است که امامت ایشان را نه معطوف به رای مردم که مبتنی بر اراده و به تعبیری تکلیف الهی می کند.

رفتار امام علی در مقاطع مختلف خلافت پنج ساله چه در رابطه با منتقدین و مخالفین و معارضین نیز تامل برانگیز است. تنظیم رابطه امام با مخالفین از حیث تحمل پذیری زبانی و رعایت حقوق اولیه آنها، و همچنین در مواجهه با معاندین از حیث خویشتن داری در برخورد خشونت آمیز و حتی رعایت انصاف و موازین اخلاقی در جنگ جمل. و همچنین در رعایت و ملاحظه دیدگاه های کج اندیشان و دگراندیشان سیاسی در جبهه خودی در جنگ صفین که تا ناگزیری امام به حکمیت اشعری لحاظ و پیش می رود. و در نهایت در مواجهه با ابن ملجم و توصیه های ایشان به فرزندانش برای بخشش و تاکید بر رعایت اجرای قصاص و عدالت، تمامی آموزه هایی است که زمامداری ایشان را برجسته و به نمونه ماندگار در تاریخ بشری تبدیل می کند.

آنچه به امام علی چه در پیش از زمامداری و چه در زمان حاکمیت و به شهادت او اعتبار و ارزش جاودانی می دهد، نه تنها در ابعاد کلامی که التزام عملی و اخلاقی به کلام و مانیفست حکومتی ایشان است.

اینها البته از آموخته های دوران نوجوانی نسل من نوعی است. آنچه هم باعث شوق و اشتیاق و عشق ما به چنین نظامی شد، برگرفته از چنین آموزه هایی بود. گذشته از این آموزه ها آنچه برای این مقطع زمانی ما تامل برانگیز است، کم و بیش و با تفاوت هایی می تواند بازه زمانی جنگ صفین را تداعی کند. جایی که امام علی در حساس ترین مرحله جنگ با معاویه تسلیم خواست اکثریت لشکریان خود می شود و تن به ترک مخاصمه و حتی حکمیت ابوموسی اشعری می دهد. البته این مقایسه به معنی این همانی کامل نیست. آنچه این شباهت را تامل پذیر می کند شباهت های صرفن تاریخی دو موقعیت است، صرفنظر از این که چه کسانی دچار سطحی نگری شده باشند یا به انگیزه های دیگر از جمله فرسایش و تحلیل بیهودگی از ادامه جنگ خودداری کرده باشند. واقعیت این است صحنه سیاسی امروز جامعه با این تفاوت اساسی که جمهوری اسلامی در آستانه فتح خیمه دشمن نیست به وضعیت جنگ صفین شبیه است. آنچه در این موقعیت مهم است لحاظ و رعایت موازینی است که می توان موضوعیت آن را تن دادن همزمان به مصلحت و عقلانیت تعبیر کرد.

انتهای پیام