«زبان فارسی وطن من است»

کانال تلگرامی باشگاه روزنامه‌نگاران متنی متنی از احسان یارشاطر سردبیر و سرویراستار ایرانیکا را منتشر کرده است که در ادامه می‌خوانید.

‍«وطن ما، به یک معنی، سرزمینی است پر از صحراهای فراخ و کوه‌های بلند و رودها و دریاچه‌هایی که در درازای زمان بارها زیر پای مهاجمان مختلف کوفته شده و باز به‌پا خاسته… ولی ما وطن دیگری هم داریم که در ذهنمان جای دارد.

وطنی که رودکی در آن چنگ می‌نواخت و فردوسی از خِرد و دلاوری‌های قهرمانان سخن می‌گفت و خیام سرگردانیِ انسان را بازمی‌نمایانْد و ابوسعید و نظامی و سعدی و مولوی و حافظ، با استادی حیرت‌انگیز، از ظرایف روان انسان ــ‌بیش از همه عشق‌ــ سخن می‌گفتند.

این وطن را می‌توان از گزند حوادث در امان داشت. وطن من این وطن است… وطن من زبان فارسی است.

روایت زندگی من الآن برایم مثل داستانی است که من در آن بی‌طرفم. انگار زندگی دیگری است و من فقط اینها را شنیده‌ام و بازگو می‌کنم.

احسان يارشاطر، سردبیر و مؤسس و سرویراستار دانشنامۀ «ایرانیکا»، در ۱۴ فروردين ۱۲۹۹ در همدان متولد شد. او مدرک دکترای خود را در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران اخذ کرد و پس از چندی با بورس شورای فرهنگی بریتانیا در تهران به لندن رفت و در آنجا در مدرسۀ مطالعات مشرق‌زمین و افریقای دانشگاه لندن دکترای دیگری در رشتۀ فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران دریافت کرد.

چنان‌که از خاطره‌ها و دیدگاه‌های یارشاطر برمی‌آید، تعهد او در وهلۀ نخست به کار علمی و فرهنگی بوده که در دوراهی‌ها راهنمایی‌اش کرده است.

وقتی بودجۀ «ایرانیکا» قطع می‌شود، اجازه نمی‌دهد کار دانشنامه متوقف شود و، علاوه بر یافتن حامیان مالی دیگر، همۀ ثروت خود را هم در این راه صرف می‌کند، ازجمله کلکسیون‌های شخصی‌اش از اشیای تاریخی و کتاب‌های قدیمی و نقاشی‌ها و مجسمه‌هایی را که طی چند دهه به ارزششان بسیار افزوده شده است، مانند مجسمه‌ای از رودن که همین چند سال پیش در حراج کریستی به قیمت شش‌میلیون دلار فروش رفت و از سال ۲۰۰۹ تاکنون حقوق همۀ ویراستاران و کارمندان دفتر دانشنامۀ «ایرانیکا» از قِبَل فروش آن پرداخت می‌شود.

«ایرانیکا» تنها یکی از دستاوردهای فرهنگی احسان یارشاطر است، هرچند شاید مهم‌ترین آنها است؛ اما به این فهرست می‌توان موارد بسیاری را اضافه کرد، مثل «دانشنامۀ ایران و اسلام»، «مجموعۀ میراث ایران»، و فراهم آوردن امکان ترجمۀ انگلیسی «تاریخ طبری».

برخی از انسان‌ها همیشه در حال خلق کردن‌اند و ساخته‌هایشان در طول زندگانی هرگز برایشان کافی نیست. احسان یارشاطر قطعاً یکی از آنها بود. یادش گرامی و راهش پُررهرو باد.»

انتهای پیام