کاهش تولید تیرآهن در سال ۲۰۲6 | (آیا این بحران قابل مدیریت است؟)

بازار تیرآهن، این رگ حیاتی ساختمان‌ها و پل‌های کشور، حالا خودش در شوک است؛ شوکی که نه از قیمت و نه از تقاضای ناگهانی، بلکه از کاهش تولید تیرآهن در سال ۲۰۲۶ و تهدیدی قریب‌الوقوع ناشی می‌شود.

آنچه می‌خوانید حاصل گزارش خبرنگار ما در چند کارخانه و انبار کوچک و بزرگ تیرآهن است؛ فضاهایی که ناگهان عمومی و پرهیاهو شده‌اند، پر از اعداد و آمارهایی که خبر از بحران آهن و فولاد می‌دهند و آدم‌هایی که با حیرت و نگرانی، به خطوط تولید و انبارها چشم دوخته‌اند. این گزارش تصویری زنده و ملموس از آینده بازار آهن در سال‌های پیش رو ارائه می‌کند و پاسخ می‌دهد: آیا این بحران قابل مدیریت است؟

کاهش تولید تیرآهن در سال ۲۰۲6: آیا وضعیت بدتر خواهد شد؟

بازار تیرآهن این روزها مثل صحنه‌ای از یک فیلم پرهیجان است؛ کارخانه‌ها، انبارها و مغازه‌ها پر از هیاهو و نگرانی شده‌اند. بزرگ‌ترین تولیدکنندگان هم تولید تیرآهن را محدود کرده‌اند و همین باعث افزایش روند قیمت آهن و نگرانی مشتری‌ها شده است. نوسانات شدید قیمت مواد اولیه، کمبود تجهیزات و سختی برنامه‌ریزی تولید، همه دست به دست هم داده‌اند تا صنعت تیرآهن در تنگنا قرار بگیرد. تولید تیرآهن در ژانویه ۲۰۲۵ نسبت به سال قبل ۲۴ درصد کاهش یافته و دو ماهه نخست همان سال هم ۲۳ درصد افت داشته است. این کاهش تولید نه تنها قیمت‌ها را بالا برده، بلکه رضایت مشتریان و کیفیت محصولات را هم تحت تاثیر قرار داده است.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که کاهش تولید تیرآهن در سال ۲۰۲۶ نیز ادامه خواهد یافت، مگر اینکه تولیدکنندگان بتوانند با راهکارهای مدیریتی و فنی، ظرفیت تولید را افزایش دهند و بحران را کنترل کنند.

وضعیت فعلی بازار جهانی و داخلی

بنظر می‌رسد که بازار تیرآهن جهانی در سال ۲۰۲۶ تحولات عمده‌ای را تجربه کند. چین، بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد جهان، برنامه‌هایی برای کاهش تولید فولاد بین سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ به‌منظور مقابله با مازاد ظرفیت و تثبیت شرایط بازار دارد. این برنامه شامل تعطیلی کوره‌های فولادی قدیمی و حمایت از واحدهای پیشرفته می‌شود و می‌تواند به تعدیل عرضه جهانی کمک کند.

مصرف فولاد در سطح جهانی در سال ۲۰۲۵ با کاهش ۰.۹ درصدی مواجه بوده و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۶ با رشد ۳.۴ درصدی همراه شود، البته مشروط بر بهبود وضعیت صنعتی و کاهش تنش‌های تجاری و ژئوپلیتیکی. این تغییرات، در کنار پیش‌بینی کاهش تولید تیرآهن در سال ۲۰۲۶ در برخی کشورها، می‌تواند بر روند قیمت آهن و آینده بازار آهن تأثیر مستقیم بگذارد و احتمالاً باعث افزایش نوسانات در بازار جهانی شود.

از سوی دیگر، تقاضا برای فولاد سبز (Green Steel) در حال افزایش است. این نوع فولاد با استفاده از هیدروژن سبز به‌جای زغال‌سنگ تولید می‌شود و هدف آن کاهش انتشار کربن است. توسعه این بازار جدید، علاوه بر اثرات زیست‌محیطی، نقش مهمی در تحلیل بازار آهن ۱۴۰۵ و تغییر رقابت در بازار جهانی خواهد داشت.

در بازار داخلی (ایران) نیز، تولید فولاد خام در سال ۲۰۲۴–۲۰۲۵ با کاهش ۶.۷ درصدی مواجه بوده است. وابستگی صنعت فولاد به روش احیای مستقیم آهن (DRI) و اختلالات پی در پی در تامین انرژی، بسیاری از واحدها را به تعطیلی یا کاهش ظرفیت واداشته است. استفاده گسترده از روش احیای مستقیم آهن (DRI) و مشکلات مستمر در تامین انرژی، سبب شده است بخشی از واحدهای تولیدی ناچار به تعطیلی یا فعالیت با ظرفیت محدود شوند.

 با وجود کاهش تولید، قیمت تیرآهن در بازار داخلی تغییرات چشمگیری نداشته است؛ این امر به دلیل ضعف تقاضا و رکود در بخش ساخت‌وساز است.

وضعیت نابسامان تولید تیرآهن در ایران؛ دلایل وضعیت فعلی؟

با کاهش تولید تیرآهن در سال ۲۰۲۵، پیش‌بینی تغییرات قیمت در بازار فولاد اهمیت زیادی پیدا کرده است. برای اطلاع از آخرین قیمت‌ها و روند تغییرات بازار، می‌توانید قیمت تیرآهن را در سایت پیوان بررسی کنید.

دلایل وضعیت نابسامان تولید تیرآهن در ایران چندان پیچیده نیست؛ ترکیبی از مشکلات ساختاری و مقطعی صنعت، همه چیز را تحت تاثیر قرار داده و بحران آهن و فولاد را تشدید کرده است.

نخست، بحران انرژی به‌ویژه قطعی‌های مکرر برق و محدودیت در تامین گاز، بسیاری از واحدهای تولیدی را به تعطیلی یا کاهش ظرفیت واداشته است.

در کنار آن، تغییرات در خطوط تولید برخی از بزرگ‌ترین کارخانه‌ها، مانند ذوب‌آهن اصفهان، که بخشی از ظرفیت خود را به تولید ریل اختصاص داده‌اند، باعث محدود شدن تولید تیرآهن و افزایش فشار بر روند قیمت آهن شده است.

نوسانات نرخ ارز و سیاست‌های اقتصادی، همراه با کاهش نقدینگی و محدودیت‌های اعتباری، توان تولیدکنندگان را برای خرید مواد اولیه و مدیریت هزینه‌ها کاهش داده است.

علاوه بر این، رکود در بخش ساخت‌وساز و کاهش تقاضا، موجب شده حتی تولید محدود هم نتواند به شکل مؤثر بازار را تامین کند و تأثیر کاهش تولید آهن بر بازار مسکن مشهود باشد.

مجموع این عوامل، وضعیتی پیچیده و ناپایدار در آینده بازار آهن ایران ایجاد کرده که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اقدامات فوری است.

کاهش تولید تیرآهن بر بازارها نیز تاثیر گذاشت

کاهش تولید تیرآهن در سال ۲۰۲۵ تاثیر قابل توجهی بر چند بازار کلیدی داشته است. نخستین و مهم‌ترین آن، بازار مسکن و ساخت‌وساز است. تیرآهن یکی از اصلی‌ترین مصالح در ساختمان‌سازی و پروژه‌های عمرانی است و کاهش عرضه آن باعث افزایش قیمت مصالح و کند شدن روند پروژه‌ها شد. طبق آمار انجمن سازندگان ایران، در ماه‌های اخیر متوسط هزینه ساخت هر متر مربع ساختمان بین ۵ تا ۱۰ درصد افزایش یافته است، که بخشی از آن به کمبود تیرآهن مربوط می‌شود.

بازار دیگر، بازار فولاد و صنایع مرتبط است. تولید کمتر تیرآهن موجب شد عرضه در بورس کالا محدود شود و نوسانات قیمتی در محصولات فولادی مانند میلگرد، ورق سیاه و تیرآهن افزایش یابد. فعالان صنعت فولاد گزارش داده‌اند که حتی قراردادهای پیش‌فروش تیرآهن با تاخیر مواجه شده و بعضی تولیدکنندگان به دلیل کمبود مواد اولیه، نتوانسته‌اند سفارش‌ها را تامین کنند.

همچنین، بازار صادرات فولاد ایران نیز تحت تأثیر قرار گرفت. ایران که در سال‌های اخیر بخشی از تیرآهن و فولاد خود را به کشورهای همسایه صادر می‌کرد، به دلیل کاهش تولید و اولویت‌بندی بازار داخلی، صادرات تیرآهن کاهش یافته است. این موضوع جایگاه ایران در زنجیره جهانی فولاد را محدود کرده و درآمدهای صادراتی را تحت فشار قرار داده است.

در نهایت، می‌توان گفت که کاهش تولید تیرآهن اثر زنجیره‌ای قابل توجهی بر اقتصاد دارد: بازار مسکن و ساخت‌وساز به‌طور مستقیم آسیب دیده، بازار داخلی فولاد با نوسانات قیمت و کمبود عرضه مواجه شده و بازار صادرات نیز محدود شده است. اگر روند کاهش تولید تیرآهن در سال ۲۰۲۶ ادامه یابد، اقتصاد کشور و بخش‌های مرتبط با صنعت ساختمان و فولاد متحمل ضررهای مالی و ساختاری زیادی خواهند شد. این امر نشان‌دهنده اهمیت استراتژیک تولید تیرآهن در آینده بازار آهن و ضرورت برنامه‌ریزی دقیق برای جلوگیری از وخامت بیشتر در بحران آهن و فولاد است.

راه حل مشکل کاهش تولید تیرآهن در سال ۲۰۲6

یکی از مهم‌ترین اقدام‌ها، مدیریت بحران انرژی است. کارخانه‌ها درصدد استفاده از نیروگاه‌های اختصاصی و منابع انرژی تجدیدپذیر هستند تا قطعی برق و گاز، تولید را مختل نکند. سیاست‌گذاران هم بسته‌های حمایتی متعددی تدوین کرده‌اند؛ از تسهیل صادرات گرفته تا کاهش بهره بانکی و ایجاد مشوق‌های مالی برای تولیدکنندگان، تا هم مواد اولیه به‌موقع تأمین شود و هم بازار داخلی و پروژه‌های ساخت‌وساز دچار کمبود نشوند.

انتهای پیام

/سرویس بازار/