آشنایی با روش های درمان خانگی زخم بستر
رپورتاژ آگهی
زخم بستر، زخمی خاموش اما خطرناک است که اغلب در بیماران کمتحرک یا بستری ایجاد میشود. در نگاه اول ممکن است یک قرمزی ساده روی پوست به نظر برسد، اما اگر به موقع درمان نشود، میتواند به آسیبهای عمیق بافتی و حتی تهدیدی برای جان بیمار تبدیل شود. نکتهی مهمی که بسیاری از خانوادهها نادیده میگیرند، این است که درمان زخم بستر با روشهای خانگی نه تنها بیفایده، بلکه خطرناک است؛ زیرا احتمال عفونت و گسترش زخم را چند برابر میکند. برای ترمیم صحیح بافت و جلوگیری از عوارض جدی، باید حتما درمان را زیر نظر متخصص زخم یا پرستار حرفهای انجام دهید. برای آشنایی بیشتر با این بیماری و نحوه درمان آن، با ما همراه باشید.
زخم بستر چیست و چگونه ایجاد میشود؟
زخم بستر یا زخم فشاری، در واقع نوعی زخم مزمن است که در اثر وارد شدن فشار مداوم یا اصطکاک طولانی مدت بر روی پوست ایجاد میشود. این زخم معمولا به صورت آسیب پوستی و بافتی در نواحی از بدن که استخوان به پوست نزدیکتر است خود را نشان میدهد. این بیماری اغلب در افرادی رخ میدهد که به دلیل کهولت سن، بیماری و یا ناتوانی حرکتی، شرایط جابجایی نداشته و برای مدت زمان طولانی در یک وضعیت ثابت به صورت نشسته یا خوابیده قرار میگیرند. علاوه بر این، فاکتورهای دیگری نیز وجود دارند که بر بروز این نوع زخم تاثیرگذارند که شامل موارد زیر میشوند:
- کاهش حس درد یا لمس در برخی بیماریها مانند آسیب نخاعی
- رطوبت زیاد پوست (به علت تعریق یا بیاختیاری ادرار)
- تغذیه نامناسب و کمبود پروتئین یا ویتامینها
- اصطکاک مکرر بین پوست و سطح بستر یا لباس
- بیماریهای زمینهای مانند دیابت، مشکلات قلبی عروقی و ضعف سیستم ایمنی
در صورت مشاهده اولین نشانههای این بیماری، بهتر است هرچه سریعتر اقدام به رسیدگی و درمان این زخم نمایید؛ در غیر این صورت زخم بستر پیشرفت کرده و میتواند جان بیمار را تهدید نماید. با مراجعه به کلینیکهای معتبر و تخصصی درمان زخم، میتوانید از درمانهای تخصصی و خدمات کاربردیتر همچون درمان زخم بستر در منزل بهرهمند شوید.
به نقل از کلینیک جینا:
” اگر به دنبال درمان زخم بستر در منزل هستید، مهم است بدانید که درمان موثر، تنها با مصرف دارو و پماد ممکن نیست؛ بلکه نیازمند مراقبت اصولی، پیگیری مداوم و استفاده از روشهای نوین است. هرچقدر که رسیدگی به زخم دقیقتر، بهموقع و اصولیتر باشد، احتمال بهبود کامل بیشتر خواهد بود و از پیشرفت زخم به مرحلههای خطرناک جلوگیری میشود.در شهر بزرگی مانند تهران، دسترسی به خدمات تخصصی درمان زخم در منزل یک مزیت بزرگ محسوب میشود؛ زیرا هم زحمت رفت و آمد را کم میکند، هم خطر عفونتهای بیمارستانی را کاهش میدهد.”
بررسی انواع درجات زخم بستر و علائم آنها
زخم بستر بسته به شدت آسیب بافتی و عمق زخمی که ایجاد شده است درجه بندی میشود که شناخت درجات و علائم آنها، به درمانگران و مراقبان بیمار کمک میکند تا بتوانند روش درمان مناسبی برای این زخم انتخاب کرده و از پیشرفت آن جلوگیری نمایند. انواع درجات زخم بستر و نشانههای آنها شامل موارد زیر هستند:
۱. زخم بستر درجه ۱؛ قرمزی و تحریک سطحی پوست
در این درجه از زخم، تنها آسیبی محدود به لایههای سطحی پوست وارد شده و پوست سالم است، اما با فشار دادن ناحیه مورد نظر، رنگ پوست قرمز شده به حالت قبل بازنمیگردد. از علائم و نشانههای زخم بستر درجه یک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قرمزی قابل مشاهده و پوست براق
- ممکن است پوست سفت یا کمی ورم داشته باشد
- درد یا حساسیت در ناحیه تحت فشار
- رنگ پوست پس از رفع فشار به حالت طبیعی برمیگردد یا گاهی باز نمیگردد
۲. زخم بستر درجه ۲؛ آسیب جزئی به لایههای سطحی پوست
در این درجه از زخم، آسیب از لایه اپیدرم فراتر رفته و به درم رسیده و تاولها یا زخمهایی سطحی، بدون نفوذ به چربی زیر پوستی ایجاد میکند. علائم زخم بستر درجه ۲ نیز شامل موارد زیر میشود:
- قرمزی پایدار و دردناک
- تاولهای کوچک یا ترکهای پوستی
- پوست ممکن است رطوبت داشته باشد و لمس آن حساس باشد
۳. زخم بستر درجه ۳؛ آسیب به بافت زیر پوستی
در این مرحله، زخم به چربی زیر پوستی نفوذ میکند، اما عضله یا استخوانها را درگیر نمیکند. علائم زخم بستر درجه ۳ نیز شامل موارد زیر است:
- ایجاد گودال عمیق یا سوراخ در پوست
- بافت چربی زرد رنگ قابل مشاهده
- لبههای زخم ممکن است قرمز و متورم باشند
- درد متوسط تا شدید
۴. زخم بستر درجه ۴؛ آسیب عمیق با نفوذ به عضله یا استخوان
در این مرحله، زخم شدت و عمق بیشتری پیدا کرده و به عضله، تاندون و یا استخوانها میرسد. اگر در این مرحله نیز اقدامی برای درمان زخم نشود، عفونت و آسیب شدید زخم میتواند منجر به مرگ فرد بیمار شود. علائم و نشانههای زخم بستر درجه ۴ شامل موارد زیر میشوند:
- گودال عمیق و وسیع
- بافت مرده (نکروز) و احتمال عفونت بالا
- ممکن است استخوان یا مفاصل قابل لمس باشند
- درد شدید و تورم قابل توجه
۵. زخم فشاری غیر قابل درجه بندی (Unstageable Pressure Injury)
در این نوع زخم، سطح آن با بافت مرده یا اسکار ضخیم به رنگ زرد، خاکستری یا سیاه پوشیده شده و به همین دلیل عمق و شدت واقعی آسیب قابل تشخیص نیست. برای ارزیابی دقیق، باید ابتدا با دبریدمان (برداشت بافت مرده) سطح زخم پاکسازی شود و سپس میزان آسیب بررسی گردد.
۶. آسیب بافتی عمقی (Deep Tissue Injury – DTI)
در این نوع زخم، آسیب از بافتهای عمقی زیر پوست و بهدلیل کاهش خونرسانی (ایسکمی) ایجاد میشود. پوست ظاهرا سالم اما به رنگ بنفش، ارغوانی یا دارای تاول خونین است. اگرچه در ظاهر خفیف به نظر میرسد، اما میتواند بهسرعت به زخم فشاری درجه ۳ یا ۴ تبدیل شود و نیاز به درمان فوری دارد.
آیا درمان زخم بستر با روشهای خانگی امکانپذیر است؟
درمان زخم بستر با روشهای خانگی کاملا غیر ایمن و غیر موثر است. زخم بستر یک آسیب بافتی جدی میباشد که در صورت بیتوجهی میتواند به عفونت شدید، نکروز بافتی و حتی خطر جانی منجر شود. استفاده از مواد یا پمادهای خانگی نهتنها کمکی به بهبود نمیکند، بلکه ممکن است وضعیت زخم را بدتر کند. بنابراین، درمان باید حتماً توسط پزشک یا پرستار متخصص زخم انجام شود و در صورت ناتوانی بیمار در جابهجایی، میتوان از خدمات درمان زخم بستر در منزل بهره برد.روشهای تخصصی درمان زخم بستر در منزل و کلینیک شامل موارد زیر میشوند:
- جابجایی مداوم بیمار: تغییر وضعیت بدن بیمار هر چند ساعت یکبار باعث کاهش فشار روی پوست و جلوگیری از گسترش زخم میشود.
- استفاده از تشکهای مواج (Anti-Decubitus Mattress): این تشکها با تغییر متناوب فشار هوا، از ایجاد نقاط فشاری ثابت جلوگیری کرده و به بهبود گردش خون کمک میکنند.
- پانسمانهای نوین (Advanced Dressings): پانسمانهای مدرن مانند فوم و هیدروژل با حفظ رطوبت کنترلشده، مانع عفونت و تسریع ترمیم زخم میشوند.
- فتوتراپی (Phototherapy): با استفاده از نور مخصوص، ترمیم سلولها و خونرسانی به بافت افزایش یافته و روند بهبودی تسریع میشود.
- پلاسما تراپی (Plasma Therapy): پلاسما سرد با از بین بردن باکتریها و تحریک بازسازی بافت، زخم را سریعتر بهبود میدهد.
- FAT ممبران (غشای بیولوژیک مشتق از چربی): غشایی طبیعی غنی از سلولهای ترمیمی است که به بازسازی بافت آسیبدیده کمک میکند.
- PRP یا پلاسمای غنی از پلاکت (Platelet-Rich Plasma): پلاسمای تهیهشده از خون خود بیمار با افزایش تولید کلاژن، روند ترمیم زخم را سرعت میبخشد.
انتهای پیام
