مریم چهارصد سال زندگى كرد در چشم من | عبدالکریم سروش

به گزارش انصاف نیوز، دکتر «عبدالکریم سروش» به مناسبت درگذشت مریم میرزاخانی در یادداشتی تلگرامی نوشت:

در باره مرگ این نابغه نادره نازنین، مرحوم مریم میرزاخانی که حقیقتاً با درگذشت او، دل همه‌ی ما گریست، دل پیران گریست، دل دانشگاه‌ها گریست، دل عالم گریست، دل ریاضیات گریست، و غمی بود، خسارتی بود، زیانی بود برای جامعه‌ی ایرانی و جامعه‌ی بشری.

البته نظام عالم و تدبیر جهان به دست ما نیست و نمی‌دانیم که بر اساس چه حکمتی می‌گذرد و می‌گردد. امّا آنچه که نصیب ماست، اندوه و افسوس بسیار است و امیدواریم که از این گونه اندوه‌ها برای ما و ملّت ما کمتر رخ دهد.

سرمایه‌ی بزرگی را درباخته‌ایم و حق داریم که آزرده خاطر و اندوهگین باشیم.

من از مرگ این عزیز ارجمند حقیقتاً هم متأسفم، و هم متأسف نیستم.

متأسفم به سبب اینکه سرمایه‌ی بزرگی را از دست داده‌ایم. به درگاه خدا دعا کردیم، همه دعا کردیم، اما خداوند در اجابت دعوات الزامی و اجباری ندارد. او می‌داند که چرا بعضی را مستجاب می‌کند، چرا نمی‌کند! اما ما با دل‌های سوخته‌مان می‌توانیم به خداوند بگوییم که بیش از این دل ما را نسوزاند و در جزای رنجی که این مرحومه برد، پاداش بزرگی به او عنایت کند. فرشتگان را بفرستد تا او را در آغوش بگیرند و حیات معنوی پرکمالی نصیب او کند. این تأسف ماست.

و امّا چندان هم متأسف نیستم برای اینکه مریم رزق خودش را در این جهان به خوبی خورده بود. رزقش کلان‌تر از رزقی بود که نصیب ما شده است.

عمر بلند یکی از رزق‌هایی است که خداوند نصیب آدمی می‌کند. انواع نعمت‌ها و رزق‌های دیگر هم هست که آدمیان دارند. عمر بلند به تنهایی، به خودی خود واجد چندان ارزشی نیست.

این کوه‌ها را ببینید، هزاران سال است که هستند بدون کمالی، بدون تغییری، بدون تحوّلی!

آدمی است که عمر می‌کند، و عمر یعنی کمال یافتن.

و هر چه کمال آدمی کمتر، عمر او کوتاهتر، ولو صد سال، صد و بیست سال عمر کند!

جوانی پیش من آمده بود. گفت: یک دعایی شما به من بیاموزید که برای طول عمر باشد! گفتم: من بلد نیستم. این دعا را شاید در کتاب‌های دعا بتوانید پیدا کنید. ولی من یک چیزی غیر دعا بلدم به شما یاد می‌دهم که عمر شما طولانی بشود.

گفت: چیست؟

گفتم:
یکی علم است، یکی هم عمل نیک!

با این دو تا عمر آدمی بلند می‌شود، نه اینکه از نظر ماه‌ها و سال‌های نجومی، بلکه کیفیت عمر بالا می‌رود. یک شخص عالم هر یک روز عمرش، معادل ده روز عمر شخص جاهل است. یک سال عمرش معادل ده سال آن دیگران است.

مریمی که چهل سال عمر کرد، چهارصد سال عمر کرده در چشم من و لذا متأسف نیستم. هم عمر بلندی داشت هم انبانی پر از کمال داشت، هم نام نیک داشت و به قول #سعدی:

دو چیز حاصل عمر است نام نیک و صواب
وزین دو درگذری کل من علیها فان

همه رفتنی‌اند، همه رونده‌اند، لذا عمر بلندی داشت بحمدالله و رزق واسع و کلانی داشت.

پس عزا بر خود کنید ای خفتگان
زانکه بد مرگیست این خواب گران

آدمی بر خویشتن باید نگران باشد که مبادا عمر بلندی را، ولی بی حاصل در این عالم سپری کند.

من از یک جهت هم به مریم غبطه می‌خورم! غبطه‌ی من چیست؟

من مطمئنم که مریم یکی از تجربه‌های ناب و نادر این عالم را با خویشتن داشته است و آن عبارتست از مواجهه‌ی پرجمال حقیقت! من اندکی این را درک می‌کنم و حس می‌کنم کسانی که اهل کشف‌اند، اهل شهوداند و اهل دریافت‌های وجدانی‌اند، به خوبی می‌دانند که وقتی که احساس می‌کنند یک حقیقتی به آنها چهره می‌گشاید، حالا چه پس از زحمت‌های بسیار و چه ناگهان در اثر عنایت ویژه‌ای که نصیب آنها می‌شود، به دنبال چیزی می‌گردند و ناگهان آن چیز، چهره‌ی خندان خود را به آنها نشان می‌دهد، بهجتی نصیب آنها می‌شود که قدر ده تا عمر است، قدر ده تا عمر است، واقعاً. کشف‌هایی که مریم در ریاضیات کرده بود، بنده از آنها سر در نمی‌آورم، ما ریاضی‌مان در حدّ جمع و تفریقی است که بلدیم! امّا خوب آن درک‌های عالی و متعالی نصیب او شده بود، و آن حقیقت‌هایی که پیدا کرده بود، و به قول خودش در این جنگل تاریکی که دویده بود، ولی در پایان جنگل ناگهان نور آفتاب از پشت درخت‌ها ظاهر شده بود، چنانکه گفتم شادی ای نصیب او کرده بود، لبخندی بر لب او نهاده بود، بهجتی در دل اوافکنده بود که به صد عمرمی ارزد.

صد نسل می‌گذرد که آدمیان بیایند و بروند تا یکی دو تا از آن میان چنین نصیب، چنین رزق واسع و چنین لطف کلانی نصیبشان بشود. به همین سبب، گرچه که متأسفیم، امّا مطمئنیم که او حظّ بزرگی از این عالم برد. میراث گرانقدری از خود به جا نهاد. نام نیکی به جا نهاد، تحسین همگان را به خود جلب کرد.

افتخاری آفرید و امیدواریم که در آن جهان هم زندگی معنوی پرکمالی را بعون الله ادامه دهد.

رحمت خداوند براو باد.

رحمت خداوند بر همه دوستان و عزیزان باد.

از خداوند می‌خواهیم که چنین عمر پربرکتی را و پربهجتی را نصیب ما هم بکند.

انتهای پیام