قلم و قدرت | محمدحسین ساجدی‌نیا
محمدحسین ساجدی‌نیا، عضو هیأت علمی دانشگاه و دبیراندیشکده خانواده مرکز الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت یادداشتی به مناسبت روز خبرنگار با عنوان «قلم و قدرت» که در اختیار انصاف نیوز قرار گرفته، در پی میآید:
«ن و القلم و مايسطرون»؛
سوگند در ادبیات دینی و اجتماعی از منزلت و جایگاه خاصی برخوردار است؛ بر همین اساس ما آدمیان گاهی برای ایجاد باور در ذهن و اندیشة مخاطب ناگزیر به استفاده از سوگند می‌شویم، اما سوگند خدا در کتب آسمانی لزوماً به منظور متقاعد کردن مخاطب نیست؛ بلکه بیشتر توجه دادن مخاطب به اهمیت موضوع است. قسم‌های خالق مهربان در قرآن کریم فراوان است. از جملة سوگندهای قرآنی می‌توان به؛ وَالعصر، وَالتین وَالزیتونِ و طور سینین،والضحی، واللیلِ اِذا یَغشی و… نام برد.
به طور مشخص هریک از سوگندهای قرآنی بر موضوع خاصی تآکید دارد. در این میان سوگند خداوند به قلم و آنچه می‌نگارد، بیانگر اهمیت قلم در شکل‌گیری تمدن بشری و رشد و بلوغ انسانی است. اگرچه قلم نیز چون دیگر ابزارهای مختلف می‌تواند ترسیمگر وجوه متعددی از خوب و بد و نفع و ضرر باشد، اما قلمی که خداوند آن را تحسین می‌کند؛ منحصراً قلمی است که در مسیر فطرت و عقلانیت و معنویت می‌نگارد.
قلم قدرت آفرین است؛ آنان که قلم دارند، قدرت دارند. قلم در ادبیات امروزی، همان علم و دانشی است که امام علی(ع) در قصار 147 خطاب به کمیل می‌فرماید: العلم حاکم والمال محکومُ علیه؛ دانش فرمانروا و مال فرمانبر است. فردوسی شاعر حماسی قرن چهارم هجری نیز در توصیف قلم گفت: توانا بود، هرکه دانا بود ز دانش دل پیر برنا بود.
فرانسیس بیکن؛ فیلسوف و دانشمند برجستة انگلیسی تبار قرن شانزدهم میلادی که نقش برجسته‌ای در انقلاب علمی مشهور به «رنسانس» ایفا کرد، علم را توانایی توصیف کرد، بنابراین علم که تراوش ذهن خلاق و مبتکر است؛ توسط قلم نمایش داده می‌شود. قلم پاشیدن بذر آگاهی در سرزمین “وجود” است؛ قلم سیلاب عشق در دریای”حضور” است؛ قلم جریان خون در پیکرة جامعه و عَلَمِ برافراشتة عقل در برابر جهل و استثمار و استبداد و استعباد و استحمار است. رمز جاودانگی قرآن نیز برخاسته از اهمیت قلم در تبیین و تشریح جادة سعادت و خوشبختي انسان در عروج به قلة كمال است. آری قرآن كه جلوه و جوهر قلم است، تنها معجزه‌اي است كه تا ابديت بر تارك هستي مي‌درخشد و از خسوف و كسوف چكامگان هدايت و سعادت جلوگيري مي‌كند.
تولد «قلم» در ليله‌القدر، بيانگر نقش ماندگار و عميق آن در مهندسي تقديري است كه خداوند آن را به انسان سپرده است. «قلم» نماد تفكر، تعقل، بصيرت و تراوش انديشه‌هاي مهذب و مطهر در سرزمين «وجود» است. قلم زبان خدا و وديعة عشقي است كه به زندگي نور و اميد مي‌بخشد و زمينة رشد و تعالي انسان و دستيابي او به قلل رفيع عزت و حكمت و تجلي قابليت‌هاي بالفطره و بالقوه و تحقق ارادة خداوندي مبني بر ” ان‌الارض يرثها عبادي‌الصالحون” را فراهم مي‌كند. قلم صداي خدا و ناقوس بيداري براي رهيدن «انسان» از بن‌بست جهالت و بلاهت و صيانت از ميراث ارزشمند پيام آوران حقيقت و فضيلت است. قلمي كه در سرزمين قرآن، قيام كند، چَكامه‌ها و قصيده‌هاي خود را به انساني تقديم مي‌كند كه با سِلاح ايمان و تفكر، با مظاهر زر و زور و تزوير، مدبرانه مبارزه مي‌كند و بناهاي عظيم تمدن و فرهنگ را پی‌ریزی و زمينه حاكميت انسان قراني بر جغرافياي هستي را فراهم می‌کند.
چه زيباست كه تا توان داريم حرمت قلم را چون نياكان افتخارآفرين اين سرزمين كهن پاس داريم و از خزان آن جلوگيري كنيم و بر بام بلند هستي آواز دهيم؛ اي قلم؛ اي بانك اذان امت، اي سيلاب عشق در سرزمين بهشت، اي جلوة جمال حقيقت، اي درخت اخلاص و اي سفير سعادت، تو را كه بهترين و محبوب‌ترين سفير آزادي بشريت از چنگال جهالت و بلاهتي، صميمانه مي‌ستائيم؛ قيامت را قدر مي‌نهيم و از غروب غم‌انگيز تو با همة توان جلوگيري مي‌كنيم و قامت بلند و راستين تو را به نظاره مي‌نشينيم و قارونيان و قابيليان و بلعميان را در به زنجير كشيدن قلم ناكام مي‌گذاريم، زيرا كه تو اولين و مهمترين ميراث ماندگار خدا و رسولان بر حق او هستي.
دکتر شریعتی که رضوان الهی بر او باد؛ گفت: قلم زبان خدا؛ امانت آدم؛ ودیعة عشق، و آن «توتم» من است. هرچند من را به صلیب بکشید، شکنجه کنید؛ اما قلم را بر زمین نخواهم گذاشت.
روز خبرنگار، روز تجلیل و تقدیر از قلم بدستانی است که با سیری و سرسپردگی آشتی ناپذیرند؛ داستان آنها؛ داستان هابیلیانی است که خوب را شایستة خالق می‌دانند و ایثار جان به پای درخت ایمان و هدف را رسالت خود می‌شمارند. آنان به مردمی می‌اندیشند که در جست‌وجوی انصاف و عدالتند. آنان نه تشنة قدرت؛ بلکه و شیفتة خدمت به مردم هستند. آنان نگران سایه انداختن حباب قدرت بر چهره حقیقت و انصافند. آنان سفیران عشق و آزادیند. روزتان مبارک؛ جوهر قلمتان، جاری.
انتهای پیام
