نقطه عطف در تمامیت حج

حجت الاسلام «هادی سروش» مدرس حوزه در یادداشتی با عنوان «نقطه عطف در تمامیت حج» نوشت:

✅از امام باقر، امام صادق، امام رضا (علیهم السلام) به ما رسیده است که فرمودند:

«تمام الحج لقاء الامام».

پس نقطه عطف و راز و رمزی که در پایان سفر حج قرار دارد، عبارت از حضور در محضر امام زمان (ع) و آن نقطه پایانی حج یک مؤمنی است که حج جسمانی خود را به حج روحانی متعالی نموده.

✅در مورد ارتباط با ذوات مقدس ومبارک ائمه (علیهم السلام) سه واژه: ملاقات، زیارت، ادراک

🔻۱- ملاقات:

ملاقات را به حضور چهره به چهره گفته می‌شود.

در مورد ائمه و ملاقات ایشان، زمان حیات وحضورشان را به ما امر فرموده‌اند که برای ملاقات، شتاب کنید وبهره ببرید.

مثلاً در روایات باب حج روایاتی ازامام باقر، امام صادق، امام رضا (علیهم السلام) به ما رسیده است که می‌فرمایند:

«تمام الحج لقاء الامام».

هرچند از لحاظ فقهی، بعداز پایان اعمال تشریق و خواندن نماز طواف نساء در بیت الله، حج کامل است، اما از لحاظ عرفانی و معرفتی حاجی کسی است که به ملاقات امامش موفق شود.

لذاست که بزرگانی همچون شیخ صدوق با مسئلت از حضرت حق و به سبب آن صفای باطنی که داشتند، موفق به ملاقات امام زمان (عج) در پایان مراسم معنوی شدند.

سرّ تاکید به ملاقات با حضرات معصومین در ایام حج، از لحاظ سیاسی واخلاقی، بسیار تأثیر گذار بوده است.

از لحاظ سیاسی؛ ازدحام و گردهمایی مسلمین دراطراف امام آنهم از تمام نقاط عالم، یک نمایش عظیم از قدرت اسلام وبهره برداری شگرف در برابر حکام ستمگرزمان بوده، و از لحاظ اخلاقی هم، موجب استحکام ارتباط و تقویت بینش، وگاه باعث ایجاد یک انقلاب درونی در افراد می‌شود.

هزاران تأسف که حاجیان و ضیوف الرحمان، از این نعمت بی بدیل محرومند و محرومیم و نمی‌توان به “تمام الحج لقاء الامام” جامه عمل پوشانیم!.

اما دو گزیده بعدی برای حاجی و غیر حاجی، مهیا است؛ که یکی “زیارت” است و دیگری “درک”.

🔻۲ – زیارت:

زیارت یعنی نائل شدن به یک مقام بلند. این کلمه از ریشه «زار» است که عرب به نقطه بلندی سینه اطلاق می‌کند.

در نتیجه معنای عینی و بلند زیارت این است من با تشرف به زیارتگاه امام (ع)، خود را به مرتبه بالا کشیده تا از کمالات معنوی که در آن ناحیه مقدسه است بهره شوم.

این مقام و شان، برای حاجیان و مومنان میسر است، خصوصاً عزیزانی که سفر حج آنان از مکه آغاز و به مدینه منتهی می‌شود.

🔻۳- ادراک:

مقام «درک» بسیار بالاتر از ملاقات وزیارت است.

امام حسن، امام سجاد، امام باقروامام صادق (صلوات الله اجمعین) که در مورد حضرت مهدی (عج) می‌فرمایند:

“طوبی لمن ادرک”. جملگی بر این بشارتند که خوشا به حال آنکه امام را، “درک” کند.

و این راه باز است و سیدبن طاوس به فرزندش درباره بازبودن این راه نوشت: “الطریق مفتوحه الی امامک”

و به نظر می‌رسد عمده توفیق خاص، در همین کلمه جمع است و آن اینکه حاجیان و مومنان بعد از مناسک حج، به چنان معنویتی دست پیدا کرده باشند که امام عصر (ع) را “درک” نمایند.

مهم این است که “درک” لازمه‌اش حضور عینی و فیزیکیِ امام نیست، می‌تواند مثل امروز امام غایب باشد ولی مورد درک قرار گیرد، همانطوری که در نقطه مقابل؛ چه بسیار افرادی که ائمه (ع) را دیدند و در محضرشان تشرف داشتند ولی امام را “درک” نکردند.

✅شرائط “درک و ادراک”

امام باقرو امام صادق از پیامبر اعظم (ص) نقل فرمودند که از دیدگاه ایشان (ص)؛ درک امام عصر به دو امر ذیل است:

🔻 اول؛

“اقتداء به آن امام” که در بخش عملی و رفتاری بوده و متضمن شناخت امام و نیز تاسی به آن جناب (عج) در احکام شرعیه و اخلاق حسنه، می‌باشد. از این حقیقت، تعبیر به “معرفت” می‌شود.

وقتی معرفت حاصل گردد، به تعبیر امام صادق دیگر “تقدم و تاخرظهور”، مشکل ساز نخواهد بود.

🔻دوم؛

در بخش عواطف و محبت‌ها باید به “مجذوبیت” رسید، یعنی انسان؛ نسبت به امام (عج) شیفته و شیدا باشد، و نسبت به دوستان ایشان، کمال دوستی، و رعایت حقوقشان را داشته و از دشمنانش، دوری واقعی در محبت و مشابهت رفتاری داشته باشد.

این همان حرکت در مسیر رضایت امام زمان (ع) است.

با تحقق این دو شرط در یک شخصیت مؤمن؛ پیامبر (ص) چنین کسی را با کرامت‌ترین فرد از امت خود معرفی فرموده است: “…. اکرم امتی علی یوم القیمه”.

انتهای پیام