هشدارها به ترامپ درباره عواقب خروج از برجام

ترامپ خود را مذاکره‌کننده قابل و ارشد می‌داند اما تاکنون حرفی از مذاکره با طرف ایرانی نزده است. دولت امریکا تحت تاثیر این تصور است که تضعیف توافق هسته‌ای ایران را وادار به پذیرش خواسته همسایگان سنی‌اش در منطقه خواهد کرد. این در حالیست که کاملا عکس این موضوع اتفاق خواهد افتاد. ترامپ وسواس بی‌موردی نسبت به ایران و توافق هسته‌ای دارد. به نظر می‌رسد او باید از تجربه توافق هسته‌ای با ایران در زمینه نوع رویکردش در قبال کره‌شمالی بهره گیرد. این کار مفیدتری خواهد بود.

ترامپ همواره از توافق هسته ای 5+1 با ایران به بدی یاد کرده و آن را توافقی دانسته که منافع امریکا را نادیده گرفته است. در همین راستا تمام تلاش خود را برای لغو برجام و خروج از آن به کار بسته است. با این حال برخی از رسانه ها به تحلیل رفتارهای ترامپ در قبال برجام پرداخته و نسبت به عواقب خروج از برجام تحت تاثیر برخی تندروهای جامعه آمریکا به وی هشدار داده اند.

به گزارش اعتدال، آنچه در پی می آید نمونه هایی از واکنش رسان ها و تحلیلگران بین المللی به تصمیمات رییس جمهور تندروی آمریکا درباره توافق هسته ای با ایران است:

پیامدهای اجرای طرح بولتون و خروج آمریکا از توافق هسته ای

فارین پالسی طی گزارشی به بررسی پیامدهای خروج امریکا از برجام پرداخت.

این نشریه آورده است: طرح جان بولتون، سفیر پیشین آمریکا در سازمان ملل متحد، برای خروج دولت ترامپ از برجام در صورت تحقق این پیامدها را خواهد داشت:

نخست، ایران به غنی سازی اورانیوم در سطح پیش از توافق یا حتی فراتر از آن چنان که تهدید کرده است برخواهد گشت و آزاد از هر گونه تحریم صدها میلیارد دلار دارایی در دسترس خواهد داشت.

دوم، شکاف پیشاپیش خطرناک در اتحاد ناتو عمیق تر خواهد شد. ایجاد این شکاف اولویت استراتژیک شماره یک روسیه است. این امر باعث می شود متحدان بر سر ایران با یکدیگر بجنگند که پیروزی بزرگی برای ولادمیر پوتین خواهد بود.

سوم، ممکن است بعضی از مفیدترین ابزارها برای مبارزه با گسترش و تکثیر جنگ افزار هسته ای تضعیف شود. به احتمال زیاد، شورای امنیت سازمان ملل متحد بر سر این مساله دو تکه خواهد شد و وتوی کشورها مانع هر گونه پیشرفت می شود. اگر آمریکا تصمیم به اعمال تحریم های ثانویه بگیرد حتی اروپایی ها با آن مخالفت خواهند کرد. این اغتشاش درسی برای دیگر کشورها در جهت ساخت جنگ افزار هسته ای خواهد بود.

چهارم، واکنش هماهنگ و موثر در برابر چالش های ناشی از ایران در پایان انقضای برجام غیرممکن می شود. یکی از اشکالات برجام این است که مفاد محوری آن در کمتر از ۹ سال منقضی می شود. ایالات متحده به زودی نیاز به یک استراتژی دارد که مانع غنی سازی با ظرفیتی بسیار بیشتر در ایران شود. برای این امر آمریکا به همکاری بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان و روسیه نیاز دارد. دشمنی با آن ها کار را سخت تر می کند.

فارین پالسی در پایان نوشت: جان بولتون حق دارد، طول زمان برجام کوتاه است، تهران فعالیت هایش در ساخت جنگ افزار هسته ای در گذشته را اعلام نکرده، به نظر می رسد مراکز نظامی از بازرسی مستثنی است، میلیاردها دلار دارایی های ایران آزاد شده، و برای سرمایه گذاری و توافق های تجاری که بعضی شان هزینه فعالیت های ایران را تامین می کند محدودیتی وجود ندارد.اما باید از زمان موجود در برجام برای ایجاد اجماع بین المللی علیه بازسازی قابلیت های غنی سازی اورانیوم و تولید پلوتونیوم در ایران استفاده کنیم. تهدید ناشی از ایران از بین نرفته است و ممکن است به ناگهان بسیار وخیم تر شود.

پوتین تنها فردی است که می تواند ترامپ را در مورد برجام متقاعد کند؟

المانیتور نوشت: در عین حال که حامیان جنگ با ایران از این گله دارند که از کاخ سفید بیرون رانده شده اند، طرفداران توافق هسته ای نیز اطمینان ندارند که بر رئیس جمهور چیره خواهند شد.

پیش از فرارسیدن مهلت بعدی ارایه گزارش به کنگره درباره تأیید پایبندی ایران به توافق هسته ای در ١٥ اکتبر، نیات دونالد ترامپ، رئیس جمهور [آمریکا]، برای منتقدان و مدافعان این توافق به یک اندازه مبهم است.

ورود یک ماه پیش جان کلی، رئیس کارکنان کاخ سفید و در پی آن، جدایی استیو بنون، مشاور راهبردی ترامپ، سباستین گورکا، معاون گزافه گوی او و چندین مقام جنگ طلب در شورای امنیت ملی همراه با بنون، برخورد رئیس جمهوری با افرادی که طرفدار کناره گیری صریح آمریکا از توافق هسته ای هستند ، کاهش یافته است. کلی، دریا سالار چهار ستاره بازنشسته، تشریفات سختی مقرر کرده است که بر اساس آن هر اطلاعاتی پیش از آن که در اختیار رئیس جمهور قرار گیرد، باید برای برررسی ابتدا در اختیار راب پورتر، مسؤول دفتر ستاد کارکنان کاخ سفید، قرار گیرد. کلی سیاست در باز دفتر رئیس جمهور را نیز متوقف کرده و شمار افرادی را که اجازه ملاقات حضوری با رئیس جمهور دارند، محدود کرده است.

یکی از مقامات ارشد کاخ سفید به «پولیتیکو» گفت هدف کلی در اصل این است که «رئیس جمهور باید گزارش های خوب دریافت کند؛ وی باید اطلاعات مناسب دریافت کند». این مقام مسؤول گفت: «ما باید وی را در موقعیتی قرار دهیم که تصمیمات خوب و درستی بگیرد.»

در واقع، جان بولتون، نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل متحد، این هفته در مقاله ای که در آن به تشریح برنامه اش برای کنار رفتن از توافق هسته ای ایران پرداخته بود، از این که به وی اجازه داده نشده است پیشنهاد خود را به ترامپ ارائه کند، گله کرد.

بولتون در «نشنال ریویو» نوشت: «من اکنون پیشنهاد ایران را به عنوان خدمتی عمومی ارائه می کنم؛ زیرا تغییر کارمندان در کاخ سفید تقدیم این برنامه را به دونالد ترامپ ناممکن کرده است. … اگر چه وی زمانی آن قدر به من لطف داشت که گفت «هر زمان که خواستی بیا و مرا ببین»، اما آن روزها اکنون به سر آمده است.»

به گفته جان بولتون، بنون در اواخر ژوئیه از وی خواسته بود «نقشه راهی» با این محور که ترامپ چگونه می تواند از توافق هسته ای کنار برود، تهیه کنم. بر اساس برنامه بولتون، آمریکا نه فقط باید از توافق کنار برود و تحریم هایی یک جانبه بر ضد ایران تصویب کند؛ بلکه باید بمب های سنگر شکنی در اختیار دشمنان ایران، از جمله اسرائیل، قرار دهد.

متحدان اروپایی واشنگتن نیز با این که بر ادامه پایبندی شدید به تعهدات خود در توافق هسته ای ٢٠١٥ تأکید می کنند، اما درباره عملکرد ترامپ در این زمینه در آینده تردید دارند .

ریچارد نفیو، عضو پیشین تیم مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات هسته ای، به «المانیتور» گفت: «اوضاع بدتر می شود.» بر اساس بحث های او با برخی از طرف ها در دولت آمریکا، ترامپ «همچنان بر این نظر خود اصرار دارد که توافق باید به هم بخورد و ایران در این توافق فریبکاری می کند و ما باید واکنش مناسبی نشان دهیم.»

نفیو که اکنون در «دانشگاه کلمبیا» تدریس می کند، گفت چنین به نظر می رسد که احتمال عدم تأیید پایبندی ایران به توافق هسته ای در ماه اکتبر ٥٠ – ٥٠ باشد. اما حتی اگر ترامپ پایبندی ایران را تأیید کند، این اطمینان که او در آینده به این توافق پایبند بماند، همچنان اندک خواهد بود؛ وی به ایجاد مانع بر سر راه گشایش اقتصادی و سرمایه گذاری بین المللی که ایران احساس می کند، بر اساس توافق باید از آن ها برخوردار شود، ادامه خواهد داد.

فدریکا موگرینی، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، این هفته در هشداری آشکار به واشنگتن گفت اتحادیه اروپا با ٢٨ عضو از توافق ایران در برابر تلاش های احتمالی آمریکا برای طرح ادعاهای ساختگی و دارای انگیزه سیاسی مبنی بر این که ایران به این توافق پایبند نیست، دفاع می کند.

موگرینی در سخنرانی روز دوشنبه خود در جمع سفرای اتحادیه اروپا گفت: «بنابراین اکنون که دو سال از توافق هسته ای می گذرد، پایبندی به توافق از سوی «آژانس بین المللی انرژی اتمی» ….. و نه هر یک از کشور ها به تنهایی، تأیید می شود. … و ما باید در ماه های آینده این را بار ها و بار ها در همه جا تکرار کنیم.»

موگرینی در ادامه گفت: «از این که در ابتدای این ماه از زبان آقای حسن روحانی، رئیس جمهور ایران که برای بار دوم نیز انتخاب شد، شنیدم ادامه اجرای تعهدات این کشور را در توافق هسته ای، تعهد شخصی خود می داند، خوشحال شدم.»

امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، روز سه شنبه به سفرای فرانسه گفت: «گزینه دیگری وجود ندارد. … در شرایطی که ما در آن به سر می بریم، توافق ٢٠١٥ همان چیزی است که امکان ایجاد گفتگویی سازنده و دشوار را با ایران برای ما فراهم می کند.»

ژرار آرود، سفیر فرانسه در واشنگتن، روز سه شنبه در صفحه خود در «توییتر» نوشت: «فرانسه از لغوتوافق هسته ای ایران حمایت نمی کند و با این کار موافقت نخواهد کرد.»

همان طور که رئیس جمهور امانوئل ماکرون امروز گفت: گزینه ای غیر از «برجام» وجود ندارد. فرانسه از لغو توافق ایران حمایت نمی کند و با این کار موافقت نخواهد کرد.

فرانسه همچنین به دولت ترامپ نشان داده است که این کشور بسیار علاقمند است برای شروع مذاکره ای دیگر با ایران که در آن به موضوع برنامه این کشور در زمینه موشک های بالستیک پرداخته شود، تلاش کند؛ احتمالاً مشروط به این که آمریکا از توافق کنونی خارج نشود.

اگنس روماتت اسپاگنه، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه، در نشست امروز به خبرنگاران گفت، ماکرون روز سه شنبه نشان داد که «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) «را می توان با تلاش برای زمان پس از سال ٢٠٢٥ و با تلاش لازم درباره بررسی مساله موشک های بالستیک تکمیل کرد. … چنین تلاشی باید موضوع رایزنی های آینده با شرکای ما باشد.»

کلسی دونپورت از «انجمن کنترل تسلیحاتی»، گفت گزارش بعدی «آژانس بین المللی انرژی اتمی» درباره پایبندی ایران به برجام قرار است روز جمعه در اختیار کشور های عضو هیأت رئیسه آژانس قرار گیرد . جلسه بعدی هیأت رئیسه آژانس قرار است در روز های ١١ تا ١٥ سپتامبر و چند روز پیش از آمدن سران کشور های جهان به نیویورک برای برگزاری نشست افتتاحیه «مجمع عمومی سازمان ملل متحد»، برگزار شود. ترامپ قرار است در ١٩ سپتامبر در این گردهمایی سخنرانی کند.

بر اساس گزارش ها، ایران و روسیه نیز درخواست کرده اند در حاشیه «مجمع عمومی سازمان ملل»، نشستی با حضور وزرای هفت کشور حاضر در مذاکراتی که به توافق هسته ای انجامید، برگزار شود. اگر چنین نشستی برگزار شود، این نخستین دیدار میان رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران خواهد بود. وزارت امور خارجه آمریکا اظهار نظری در این باره که آیا تیلرسون آمادگی حضور در چنین نشستی را که به نظر می رسد هنوز برنامه رسمی برای برگزاری آن اعلام نشده است، دارد یا خیر.

نفیو گفت یکی از رهبران خارجی که به نظر او شاید بتواند بر ترامپ درباره ویژگی های مثبت توافق هسته ای با ایران اثر بگذارد، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه است؛ اما عضو اسبق تیم مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات هسته ای از این که پوتین از انگیزه بالایی برای انجام دادن چنین کاری برخوردار باشد، اطمینان ندارد.

نفیو گفت: «تنها پرسشی که باقی می ماند – آیا رهبری بین المللی که ترامپ به دیگاه های او اعتماد کند، در جایگاهی هست که وی را به کار دیگری متقاعد کند؟ تنها نامی که شنیدم … پوتین است .»

سرگی ریباکف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، این هفته گفت روسیه در واقع از دولت آمریکا خواسته است در توافق باقی بماند.

«اسپاتنیک» روز سه شنبه به نقل از ریباکف گفت: «روسیه در حال حاضر برای متقاعد کردن مقامات ارشد آمریکا به ادامه «برنامه جامع اقدام مشترک» تلاش می کند. … ما تلاش های خود را روی متقاعد کردن هم پیمانان خود در دولت آمریکا به این که باید به وظایف خود بر اساس توافق هسته ای با ایران عمل کنند، متمرکز کرده ایم.

در همین حال، انتظار می رود مقاماتی که روی مسائل ایران کار می کنند هرگونه برنامه اجتماعی را لغو کنند و برای عصر ١٥ اکتبر آماده شوند.
ترامپ هدف را اشتباه گرفته است

روزنامه «فایننشال تایمز» در گزارش خود می‌نویسد «بهتر است ترامپ رییس‌جمهوری امریکا به جای وسواس بیش از حد نسبت به برنامه هسته‌ای ایران تلاش کند تا تنش‌ها با کره شمالی را کنترل و مدیریت کند».

فایننشال تایمز با اشاره به این‌که ترامپ در تابستان سال جاری با دو مسئله هسته‌ای یکی درباره کره شمالی و دیگری ایران مواجه بوده است، می‌نویسد: او به کره شمالی هشدار داد که امریکا ممکن است تهدید و خشمی را در قبال آن کشور در پیش گیرد که جهان مانندش را پیش از این ندیده است. جیمز کلاپر مدیر سابق امنیت ملی امریکا خاطرنشان کرد که هیچ مانعی در مسیر اقدام ترامپ وجود ندارد و همان‌طور که او به درستی گفته انتقام امریکا بسیار مهیب خواهد بود.

او همچنین با توافق هسته‌ای ایران با قدرت های جهانی نیز مواجه بود که در سال ۲۰۱۵ میلادی به لطف دیپلماسی سلف او منعقد شد. او در مورد ایران به اندازه کره شمالی خشمگین نیست اما واقعیت آن است که ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران متنفر است و از تعلیق برنامه غنی‌سازی تهران آن هم در ازای لغو تحریم‌های بین‌المللی ناراضی است.

اخیرا گزارش‌هایی منتشر شده بود که نشان می‌داد گویا ترامپ قصد دارد در سومین گزارش ۹۰ روزه خود به کنگره درباره پایبندی ایران به برجام این موضوع را تایید نکند. این وسواس‌های او ناظران سیاست خارجی را به یاد رویکرد مشابه جورج دابلیو بوش در قبال صدام حسین و سیاسی‌شدن اطلاعات‌ درباره تسلیحات کشتار جمعی برای توجیه حمله به عراق می‌اندازد. عواقب این ماجراجویی غلط تنها سبب ریخته‌شدن خون عراقی‌ها و امریکایی‌ها شد.

«فایننشال تایمز» در ادامه می‌نویسد: هفته گذشته ترامپ نماینده خود نیکی هیلی در سازمان ملل را به وین فرستاد تا با رییس آژانس بین المللی انرژی اتمی دیدار کند. واقعیت آن است که توافق هسته‌ای مدتی ۱۰ ساله دارد و پس از آن منقضی می‌شود. اگر ایران مشکلی در جاهای دیگر دارد راهکار آن مقابله با توافق هسته‌ای نیست. این ایده‌ای پوچ است. واقعیت آن است که کره شمالی برخلاف ایران سلاح هسته‌ای دارد. اگرچه ماهیت نظام‌های سیاسی کره شمالی و ایران کاملا متفاوت از یکدیگر هستند، برای حل و فصل اختلاف با پیونگ یانگ، آن‌هم به طور مسالمت‌آمیز، دیپلماسی چند‌جانبه‌ای که برای توافق با ایران به‌کار گرفته شد برای کره‌شمالی نیز مورد نیاز است. ترامپ تمایلی به ذکر جزئیات ندارد. با این حال، چند واقعیت در مورد ایران وجود دارند که کاخ سفید عمدا آن‌ها را نادیده می‌گیرد.

فایننشال تایمز در بیان این واقعیت‌ها می‌نویسد: نخست آن که واشنگتن نه تهران اصرار داشت که مذاکرات با ایران را به برنامه هسته‌ای محدود کند. برخی از مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی در پی توافق گسترده‌تر بودند و امیدوار بودند که همکاری‌های سیاسی را ادامه دهند. دولت اوباما اما این موضوع را دامی از سوی ایران تشخیص داد و با آن مخالفت کرد. دومین واقعیت آن است که اگرچه ترجیح امریکا این بود که ایران را کاملا وادار به تعلیق دائمی برنامه هسته‌ای اش کنند با این حال، این موضوع امکان‌پذیر نبود.

واقعیت آن است که حضور قدرت‌های دیگر جهانی در این زمینه سبب می‌شد تا امریکا نتواند تمام شرایط خودر ا تحمیل کند. جالب است که ترامپ خود را مذاکره‌کننده قابل و ارشد می‌داند اما تاکنون حرفی از مذاکره با طرف ایرانی نزده است. دولت امریکا تحت تاثیر این تصور است که تضعیف توافق هسته‌ای ایران را وادار به پذیرش خواسته همسایگان سنی‌اش در منطقه خواهد کرد. این در حالیست که کاملا عکس این موضوع اتفاق خواهد افتاد. ترامپ وسواس بی‌موردی نسبت به ایران و توافق هسته‌ای دارد. به نظر می‌رسد او باید از تجربه توافق هسته‌ای با ایران در زمینه نوع رویکردش در قبال کره‌شمالی بهره گیرد. این کار مفیدتری خواهد بود.

اروپا دست رد به سینه ی ترامپ می زند؟

البدیل چاپ مصر نوشت: دو نشریه فارین پالیسی و گاردین برنامه های دولت آمریکا برای وارد کردن اتهام های جعلی به ایران مبنی بر نقض توافق هسته ای با هدف توجیه تحریمها را فاش کردند.

تا امروز هنوز ترامپ از شعار انتخاباتی اش در مورد لغو توافق هسته ای با ایران عقب نشینی نکرده است، اما آنچه تلاش های وی در این زمینه را محدود می کند، عدم موافقت پنج دولت امضا کننده توافق، با لغو آن است.

در این میان، اسرائیل با قدرت پشت ترامپ ایستاده است؛ چرا که این توافق را تهدیدی برای امنیتش می داند، که شرایط منطقه ای راحتی را به ایران می دهد.

«راه لغو توافق با ایران»، عنوان مقاله ای است که جان بولتون، سفیر سابق ایالات متحده در سازمان ملل در فارین پالیسی منتشر کرده و ذیل آن به دلایل لغو این توافق پرداخته و نوشت:« لغو توافق به دلیل تجاوزهای متعدد ایران در منطقه و رفتار جهانی ناپسندش صورت خواهد گرفت، و اینکه توافق مذکور تهدیدی برای امنیت ملی آمریکاست؛ چرا که به ایران اجازه غنی سازی اورانیوم را می دهد».

وی در ادامه بر ضرورت به راه انداختن یک تهاجم دیپلماتیک گسترده علیه این توافق تاکید کرده و افزود این مساله باید از سوی سفارت های آمریکا در جهان صورت گیرد؛ همچنانکه تحریمهای جدید علیه ایران و اعمال تدابیر معینی در پاسخ به برنامه های بالستیکی و هسته ای این کشور را ضروری دانست.

بولتون همچنین خواستار کناره گیری روسیه و چین از حمایت ایران شده و تاکید کرد که در جریان حمله تبلیغاتی علیه ایران، ایالات متحده باید توجه ویژه ای به این دو کشور و تغییر موضع آنها در مورد ایران داشته باشد.

اعلام حمایت آمریکا از مخالفان حکومت ایران و نیز حمایت از خواسته های کردها، و سازماندهی معارضان برای مقابله با اهداف سیاسی ایران در داخل سازمان ملل، از جمله وسایل وارد آوردن فشار به ایران در دیدگاه بولتون است.

علاوه بر این، به گفته روزنامه انگلیسی گاردین، کاخ سفید از دستگاههای جاسوسی خود خواست به دنبال وارد کردن اتهامی به تهران در مورد نقض توافق هسته ای باشد، این در حالی است که به نوشته این روزنامه حتی خود عناصر جاسوسی آمریکا نسبت به این درخواست حالت اشمئزاز و نارضایتی دارند.

به این ترتیب می بینیم که امکان ایجاد سناریوهای زیادی برای مسئولین کاخ سفید وجود دارد و می دانیم که ترامپ از هر بهانه ای برای منحل کردن توافق هسته ای کمک می گیرد، اما به نظر می رسد که او به دنبال ایجاد راه مطمئنی است تا بتواند از طریق آن هم پیمانان غربی اش را در این باره اقناع کند؛ چرا که آنها منافع اقتصادی خود را در بازار ایرانی می یابند.

ایالات متحده در ماه گذشته تحریمهای اقتصادی جدیدی را به دلیل برنامه های موشکی ایران، علیه آن تصویب کرد، با اینکه می داند ایران و موشکهای بالستیک آن آسیبی به مفاد توافق هسته ای نمی رساند.

انتهای پیام