ما و به هم ریختگی آمریکا
نصرت‌الله تاجیک در روزنامه مستقل نوشت: برجام نه چرتکه اندازی داده ها و ستانده ها بلکه رویکرد جدید ایران در تعامل با جامعه بین المللی بود و با همه نقائص و مضارش واجد فوائد بیشماری است که به تدریج دارد نتیجه میدهد. اولین آن خروج ایران از انزوا و دومین ان ترجمه صحیحی از کارکردها، ظرفیتها و تاثیرات آن در داخل و خارج است و بیش از این هم نباید از آن انتظار داشت. گزارش اخیر آژانس، که هشتمین گزارش از زمان امضای برجام و سومین آن در دوران ترامپ است نشان میدهد ایران به برجام پایبند بوده است. اگرچه آمریکا قصد بهم زدن یکجانبه برجام را ندارد بلکه بدنبال امتیاز گیری است اما با بهم ریختگی قد و قواره سیاست و حکومت در آمریکا در این روزها از این ببعد کار امریکا برای توجیه افکار عمومی به منظور اتخاذ مواضع غیر معقول سخت تر میشود و بعید است بتواند کشوری را با خود همراه کند.
زیرا فصل مشترک این گزارش و بهم ریختگی در دستگاه حکومتی آمریکا، نشان از آن دارد که اروپا، چین و روسیه نمی‌خواهند زیر سلطه آمریکا و یا به صورت کورکورانه دنباله رو سیاست‌های آمریکا در عرصه بین‌الملل باشند. زیرا امروز سازمان بین المللی انرژی اتمی بیشتر به نوعی در اختیار اروپا و آمریکاست. وقتی مقامات اروپائی و مسئولین این سازمان صحبت نیکی هیلی را به دلیل غیر معقولی و بهم ریختگی مواضع آمریکا قبول نمی‌کند یعنی آنها نمی‌خواهند دنباله رو ترامپی باشند که نمیداند دنیا را به کجا می خواهد بکشاند؟
این گزارش همچنین نشان میدهد آژانس نمی‌خواهد به عنوان ابزار سیاسی از سوی آمریکا مورد سوء استفاده قرار گیرد که این امر می‌تواند تحول مفیدی در زمینه استقلال سازمان‌های تخصصی سازمان ملل باشد که خود مقدمه‌ای بر رعایت حق انصاف در روابط بین المللی است. در این میان ما نیز باید نقش کمک کننده داشته باشیم که اصل انصاف از سوی قدرت‌های منطقه‌ای و بینالمللی دنبال و قوام روابط بینالمللی مستحکم‌تر شود. در این صورت شاهد تصمیم گیری‌های یک جانبه که دنیا و جهان را با خطرات فزاینده روبرو می‌کند نخواهیم بود. از سوی دیگر این گزارش آژانس، کار آمریکا را برای توجیه بهم زدن برجام بر فرض آنکه قصد و تمایلی داشته باشد، دشوار می‌کند. آمریکا برای برهم زدن یک جانبه برجام مشکلی ندارد اما با انتشار چنین گزارشاتی، اقداماتش توجیه بینالمللی ندارد و شاید نتواند سازمان ملل و نهادهای تخصصی اش و همچنین کشورهای دیگر را با خود همراه کند.
به هر صورت برجام یک تفاهم و قرارداد و یا تعامل دوجانبه نیست بلکه یک تعامل بینالمللی است که 5 کشور دیگر نیز در این تفاهمنامه دخیل هستند. در مقطع فعلی این کشورها به دلیل بهم ریختگی مواضع کاخ سفید و سیاست‌های ترامپ، خیلی مایل به همسویی با آمریکا نیستند. لذا اکنون بعید است که آمریکا بخواهد برجام را برهم بزند. سیاست ایران نیز باید بر این مبنا استوار باشد که اولا بر حفظ برجام اصرار داشته باشیم و ثانیا دست خود را در برابر ترامپ نباید خالی کنیم. یعنی نباید تفسیرهای یک جانبه آمریکا و هیچ کشور دیگری از برجام را بپذیریم. ایران باید به برجام و تمام تعهدات آن پایبند باشد و هیچ مسئله اضافه دیگری را نیز قبول نکند.
در نهایت باید توجه داشت که امروز ترامپ در رابطه با برجام با یک شرایط متناقض روبروست؛ اگر بخواهد پایبندی ایران را تایید کند برخلاف صحبت‌ها و سیاست‌های اخیرش است اما اگر تایید نکند با گزارش آژانس مغایرت پیدا خواهد کرد. لذا احتمالا رئیس جمهور آمریکا سعی خواهد کرد در جنبه‌های جانبی فشارهایی وارد آورد. یعنی اتهام‌ها و فشارهایش را در حوزه‌های دیگر مانند مسائل منطقه‌ای، حقوق بشر و موشکی افزایش دهد. اما در هر شرایطی ایران باید سه موضوع را کاملا مدنظر داشته باشد: 1- پایبندی به برجام و 2- تعامل سازنده و مثبت با سازمان ملل و ارگانهای تخصصی اش و از جمله آژانس و 3- جلوگیری از نزدیک شدن اروپا به مواضع ترامپ. در این صورت، ترامپ راه دشواری برای نقض احتمالی برجام ، زیاد خواهی در هر زمینه و امکان امتیاز گیری پیش روی خود خواهد داشت.
انتهای پیام
