خرید تور تابستان

کوروش بزرگ ما و چنگیزخان مغول آنها

«امیر هاشمی مقدم»، پژوهشگر، در یادداشت ارسالی به انصاف نیوز در «کوروش بزرگ ما و چنگیزخان مغول آنها» نوشت:

به تازگی از مغولستان برگشته‌ام. آنچه در این سفر چند هفته‌ای دیده‌ام در چند موضوع برایم مهم و برجسته بود که اگر فرصتی باشد اندک اندک درباره‌ی همه‌شان خواهم نوشت. عجالتاً اکنون درباره آنچه در این چند هفته مغولستان و مردمانش را غوطه‌ور در آن یافتم اشاره می‌کنم. و آن شخصیت چنگیزخان است.

شخصیت مقدس همه‌ی مغولها، چنگیزخان است. شما ورودتان به این کشور با فرود آمدن به فرودگاه چنگیزخان آغاز می‌شود. میدان مرکزی و خیابان اصلی پایتختش به نام چنگیرخان شناخته می‌شود. روی اسکناسها تصویر چنگیزخان است. صدها کتاب و هزاران مقاله درباره‌ی بزرگی چنگیزخان نوشته‌اند. روی بیشتر سوغاتی‌های‌شان تصویر چنگیزخان دیده می‌شود. تصویر چنگیزخان را در بسیاری از خانه‌ها، فروشگاه‌ها و حتی دانشگاه‌ها و ادارات می‌توان دید. مجسمه‌ی چهل متری وی سوار بر اسب را در نزدیکی پایتخت ساخته‌اند و از جاذبه‌های گردشگری‌شان است (تازه، مجسمه‌ی بزرگ مادرش را هم چند کیلومتر آنسوتر ساخته‌اند). همه‌ی کتاب‌های تاریخی و حتی یافته‌های موزه‌های‌شان به دو دوره‌ی پیش از چنگیز و پس از وی تقسیم می‌شود و… .

این در حالی است که جهان هنوز با یاد حملات چنگیزخان به خود می‌لرزد و مورخان بسیاری حملات وی را در همان دوره به گونه‌ای مستند ثبت کرده‌اند. اما از سوی دیگر، روشنفکران این کشور تلاش دارند این تاریخ را به چالش بکشند. یادم می‌آید چند سال پیش با یک مورخ مغول گفتگو می‌کردم. به شدت نسبت به تاریخ‌نگاری ایرانی در دوره‌ی مغول و پس از آن با دیده‌ی تردید می‌نگریست و تلاش داشت همه چیز را زیر سؤال ببرد. برای نمونه می‌گفت شما در کتاب‌های‌تان می‌نویسید لشکر چنگیزخان یک میلیون نفر اهالی نیشابور را قتل عام کرده‌اند. بعد تلاش می‌کرد نشان بدهد نیشابور در آن دوره اصلاً چنین جمعیتی نداشته. در اینجا کاری با درستی یا نادرستی ادعایش ندارم. شخصاً بارها در یادداشت‌هایم اشاره کرده‌ام که ما در تاریخ‌نگاری‌مان به ریشه‌های حمله‌ی چنگیزخان که رفتار غیراخلاقی خوارزمشاهیان بود اشاره‌ای نمی‌کنیم و یکباره به حمله و جنایاتش می‌پردازیم (این مشکل را برای حمله‌ی افغان‌ها هم داریم). اما آنچه در اینجا بر آن تاکید دارم، تلاش مورخان و روشنفکران مغول برای پیراستن شخصیت وی از آن چیزی است که جهانیان از وی دیده‌اند.

اندوه‌بارتر در نقطه‌ی مقابل است. کیش شخصیت چنگیزخان در مغولستان را مقایسه می‌کنم با شخصیت کوروش هخامنشی که مورخان و جهانیان از او به‌عنوان پادشاهی یاد می‌کنند که به نسبت دوره‌ی خودش بیش از دیگران به حقوق بشر احترام می‌گذاشت و برای نمونه بابل را پس از گشودن، در آرامش و بدون خونریزی نگه داشت. اما روشنفکران و برخی مسوولین دینی – فرهنگی‌مان تلاش دارند شخصت او را تحریف کرده و بد جلوه دهند. یاد گفته‌های علی‌اصغر رمضانپور، از معاونان پیشین کتاب وزارت ارشاد افتادم که برایم شخصاً شرح می‌داد چگونه کتاب‌های ضد کوروش و ضد ایرانی ناصر پورپیرار را در تیراژ چندهزار نسخه می‌خریدند و به کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور هدیه می‌دادند. شما اکنون در بسیاری از کتابخانه‌های عمومی روستاهای دورافتاده هم می‌توانید کتاب‌های ضد ایرانی و ضد کوروش نوشته‌شده توسط پورپیرار را بیابید. شخصاً در کتابخانه‌ی روستاهای دورافتاده‌ی هرمزگان یافته‌ام. کوروشی که در سرزمین خودش غریب مانده است.

در همه‌ی موزه‌هایی که در این مدت در مغوستان رفتم، اصلی‌ترین نقشه، نقشه‌ی کشورگشایی‌های چنگیزخان بود؛ بدون آنکه اشاره‌ای کرده باشند به اینکه چگونه و با چه بهایی این کشورها را گشوده است. البته نه آن خوب است که همه‌ی قتل عام‌ها و کشتارها و ویرانی‌های چنگیز را نادیده بگیریم، و نه اینکه تلاش کنیم شخصیت کوروش را با تحریف تاریخ، بد جلوه دهیم. آنگونه که مثلاً آیت‌الله خلخالی در کتابش درباره‌ی کوروش، واژه‌ی «راهزنی» درباره‌ی وی را که از منابع تاریخی اقتباس کرده بود، ابتدا از هم جدا کرده و به صورت «راهِ زنی» نوشته و آنگاه نتیجه گرفته که کوروش تن‌فروش بوده و از این راه گذران زندگی می‌کرده است! جالب آنکه آیت‌الله خلخالی حاکم شرع هم بوده و باید عدالت را برقرار می‌کرده؛ عدالتی که البته دیدیم.

البته آیت‌الله خلخالی به‌عنوان نمونه‌ای از امت‌گرایانی که گمان می‌بردند اگر کسی حرف از ملیت و هویت ملی بزند، بر خلاف امت اسلامی گام برداشته، در این راه تنها نبود؛ بلکه روشنفکران و چپی‌هایی که همین یک سده‌ی گذشته کافی است تا کارنامه‌شان را در بلوک کمونیستی ببینیم؛ دست در دست تجزیه‌طلبان به هویت ملی ایران و داشته‌های ارزشمندش همچون شخصیت کوروش که جهان به وی احترام می‌نهد، می‌تازند.

اینکه کوروش پیش از طلوع اسلام می‌زیسته و فرمانروایی می‌کرده، نه گناه وی است و نه بهانه‌ی خوبی برای حمله به وی توسط افراطی‌ها. مخالفت با داشته‌های فرهنگی و تمدنی ایران پیش از اسلام، تنها تداوم آرمانگرایی‌هایی است که هیچ پشتوانه‌ی منطقی و حتی اخلاقی ندارند. یادمان باشد سده‌ی بیست و یکم قدرت در دست کسی است که فرهنگ را در اختیار داشته باشد. اگر می‌بینیم ابرقدرت‌ها ثروت و قدرت نظامی دارند، پیش از همه ببینیم که از ابزار فرهنگی برای توجیه کارهای‌شان سود می‌برند.

برخی از مسوولین فرهنگی ایران شوربختانه به بسیاری از پایه‌های بنیادین فرهنگ ایرانی بی‌توجه‌اند. خوشایندمان باشد یا نباشد، هویت‌های زبانی و فرهنگی در سده‌های بیستم و بیست و یکم بر هویت‌های دینی و مذهبی پیشی گرفته است. اگر همینگونه پیش برویم، دیرهنگام نخواهد بود که آسیب‌های جبران‌ناپذیر این برنامه‌ریزی‌های نادرست‌مان را خواهیم دید.

*moghaddames@gmail.com

انتهای پیام

بانک صادرات

نوشته های مشابه

پیام

  1. یکی از علل دشمنی آنان با کوروش حسادت است. جایگاه خود را نزد مردم با جایگاه کوروش مقایسه میکنند و به نیکنامی و محبوبیت کوروش حسادت میورزند؛ اما به جای اصلاح رفتارهایی که برایشان بدنامی به ارمغان اورده و پایگاه مردمیشان را متزلزل کرده دست به تخریب چهره کوروش میزنند. مثلا میگویند کوروش صهیونیست بود در حالی که بین دوران حکومت کوروش و شروع حرکت صهیونیسم 2400 سال فاصله است. صهیونیسمی ان زمان وجود نداشت. کوروش به مردمی که تحت ظلم و ستم بابلیان بودند کمک کرد، که این مردم از قضا یهودی بودند. اما مگر ظلم بر گروهی از مردم صرفا به خاطر دین و مذهبشان روا است؟ با این منطق نه تنها چهره کوروش را مخدوش نمیکنند بلکه بر بد نامی خود می افزایند.

    52
    21
  2. من دینم اسلام است اربابم امام حسین است ومذهب شیعه امیرالمومنین. ولی لعنت خدا بر کسی که نسبت به انوشیروان و کورش بی احترامی کند.چون نه مثل قاجارها و پهلوی ها بی غیرت و نه مثل صفوی ها بجز شاه عباس خوشگذران و دیگر پادشاهان زورگو.بروید در قرآن در مورد ذوالقرنین پژوهش کنید ببینید ذوالقرنین که بود.به نظرم پیامبر ایران باستان بود. همین کوروش.ایرانی بودن را فراموش نکنیم.اصالت ماست.همان طور که پیامبر (ص) فرمودند عرب از من است ولی من از عرب نیستم

    52
    25
  3. این چیزی که شما می‌گویید که مسئولان دینی شخصیت کوروش را تخریب می‌کنند درست نیست کما اینکه علمای دینی او را به احتمال قریب به یقین همان ذوالقرنین توصیف شده قرآن می‌دانند این استدلال شما درست نیست

    12
    37
  4. گفته اید: «روشنفکران و چپی‌هایی که همین یک سده‌ی گذشته کافی است تا کارنامه‌شان را در بلوک کمونیستی ببینیم؛ دست در دست تجزیه‌طلبان به هویت ملی ایران و داشته‌های ارزشمندش همچون شخصیت کوروش که جهان به وی احترام می‌نهد، می‌تازند.» یک پرسش ساده: چرا به همان راحتی که نفس می کشید دروغ می گویید؟

    5
    34
  5. گوارای وجود آنان که که نمی دانم دانسته یا ندانسته در هیاهوی عاشورا وشور حسینی بیاد کورش وجنگیز افتاده اند امید واریم که با این دو محشور شوند.

    4
    52
  6. ما خیلی نسبت به منافع ملی بی توجه بوده‌ایم و این امر گرایش‌های تجزیه‌طلبانه را در پی داشته است. حفظ تمامیت ارضی ایران اقتضا می‌کند دست از دشمنی با تاریخ ایران برداریم. یک لحظه تصور کنید که کوروش برای کشورهای دیگر بود، چه می‌شد؟ بی شک ده‌ها فیلم و صدها کتاب و بازی رایانه‌ای و سریال و… برایش می‌ساختند.
    زنده باد ایران و ایرانی

    32
    6
  7. کوروش بزرگ مرد تاریخ بشر است اما کسانی که دم از کوروش می‌زنند روشنفکران غرب‍‌زده‌ای هستند که کوروش را در مقابل امامان و بزرگان اسلام علم می‌کنند در حالی که منش و راه کوروش در تعارض با امامان شیعه نیست در ثانی این افراد اسلام را صرفا متعلق به قوم عرب می‌دانند در حالی که اسلام متعلق به همه اقوام بشری است چرا که این افراد باستان‌گرایی سرلوحه کار خود قرار می‌دهند امامان و پیامبر اسلام در مقایسه با کوروش مانند این ضرب المثل است که می‌گوید چونکه صد آید نود هم پیش ماست

    16
    12
  8. سلام-استاد کامبوزیای سیستانی در کتاب ذوالقرنین بزرگترین پادشاه چین در پاسخ کسروی تبریزی که مدعی شده بود ادعای قرآن بر وجود شخصیتی به نام ذوالقرنین در تاریخ صحیح نیست و چنین کسی وحاکمی نبوده با ادله علمی و تحقیق در تاریخ عرب قبل اسلام و چین پابت کرده ذوالقرنین همان پادشاه بزرگ چین که دیوار را شروع به احداث کرد می باشد و یاجوج و ماجوج همان منچوریها ومغولها هستند […]

    12
    19
    1. نمیدانم شمانام استادمحیط طباطبایی راتاکنون شنیده اید یانه به حتم ووالیقین شخصیت این فخر تاریخ معاصرایران بسیاربسیاربالاتراز ان استادان نامبرده تان مخصوصا ان کسروی شیعه ستیزوالبته اقازاده ………استادمحیط طباطبایی اولین محققی است که ذوالقرنین را همان کوروش بنیانگذارامپراطوری پارس اعلام کرد.دقیقا در اوایل سال 50 ….حالا نمیدانم این امپراطورچین از کدامین مزرعه تاریخ روییده شده؟

      10
      3
      1. همه بد هستند فقط شما فارس ها درست هستید شما اول به وحشی بودن قوم ها نگاه کن وحشی ترین قوم الان فارس ها افغان ها هستند نام خودتان را بر روی دیگران نگزارید

        7
        12
    2. پس چرا قرآن یک واژه ی مغولی نداره ولی 75 واژه ی پارسی و سریانی داره؟ سد سازی هنری ایرانیست البته مهاجرت قوم ایلیری یا ایلوری یا لرهای امروزی و گوتها به شرق و غرب دنیاست حتا به چین! پایه تمدن دنیا همین غرب ایران و قوم آریایی ایلوریست!

      4
      7
  9. سلام-بنا بر برخی روایتهای تاریخی هخامشیان یا هاخامیان توسط القائات برخی هاخامهای یهودی که به ایران فرار کرده یا مهاجرت کرده بودند تاسیس شده که ابتدا یهودیان اسیر بابل را نجات دادند و سپس این حاکمیت را مجبور کردند جهت انتقام از فرعون های مصر به آن سرزمین لشگر کشی کنند و(این قضیه حمله به مصر کشور گشائی نبوده) و بقیه حملات آنها نیز از این قسم بوده چون خیلی ها با این حملات بی حاصل که دردی از مردم را دوا نمی کرد و …قتل عام معروف پوریم را در نواحی جنوبی و مرکزی ایران راه انداختند که هنوز یهودیان آنرا جشن می گیرند ضمنا توجه کنید که بعد از حمله پسر کوروش به مصر در ایران مخالفین این حمله کودتا کردند و در نهایت با پیروزی داریوش تمام قیامهای مردمی به نوشته خود داریوش در تیسفون به شدت سرکوب شد در واقع همه قیام کنندگان مادی نبودند بلکه داریوش همه را مادی نامیده تا رد گم کند

    6
    21
  10. این مقبره که میفرمایید قبر کوروش هست طبق کدام مستند تاریخی است ؟ بنده باستان شناس هستم هیچ سند تاریخی محمکمی بر این مقبره نیست اخرین چیزهایی که از این سنگ بنا به دست آمده قبر مادرسلیمان ثبت شده است نه کوروش بزرگ ! ضمن اینکه چنگیز خان ادم بزرگی بوده چون ایران را فتح کرده همه در ایران از او بدگویی کرده اند و آنرا در کتابها وحشی معرفی کرده اند. چنگیز خان بزرگترین قلمرو فتحیات در تاریخ را دارد در حالیکه همه این را به دروغ به کوروش نسبت میدهند. کوروش در جنگ با ماساژت ها که قومی ترک زبان درشمال ایران بودند کشته شده است در تاریخی که کوروش در آنجا فوت کرده آن منطقه ترکستان نام داشته استو الان فکر کنم کشور ترکمنستان یا قزاقستان میشه البته یک بانویی داشتند به نام تومیریس که سر کوروش را از تن جدا کرد و معلوم نیست جسدش چیشد اینو توی کتاب تاریخی هرودوت خوندم و مستند هست.

    11
    17
    1. اگر واقعا باستان شناسی که البته فکنم دروغ میگی پس برو رشتتو عوض کن اولا شواهد اولا موجود هست برای چشمی که بخاد ببینه دوما سلیمان نبی چرا باید مادرشو در میهن غریب دفن کنه؟ از اونجایی که بهتر است جنازه در سرزمین خود باشد و ایشون پیامبر بوده کار مستحب رو ترک نمیکنه بنابراین این ارامگاه حضرت کوروش یا همون ذوالقرنین هست اگر سند نداری عقل که داری بفهمی و اما درباره چنگیز که میگی مرد بزرگی بوده این چه مرد بزرگی بوده که در تاریخ ثبت شده مرد و زن بچه و حتی حیواناتو میکشتن و اشت میزدن؟ تو ببین چقدر این نفرت داشته که حیونارو هم میکشته چنینی شخصی بزرگ نیست .
      بعدش یکی نوشته بود مسئولین با کوروش دشمنی ندارن خب بیا نمونش تو که مثلا خیر سرت باستان شناسی اینجوری دشمنی میکنی با فخر جهان حضرت کوروش

      8
      10
      1. منظور از قبر مادر سلیمان همان حضرت سلیمان معروف نیست عزیز . مگه در دنیا یک نفر با اسم سلیمان بوده در اینترنت مقاله زیاده که احتمال زیاد اون مقبره ی مادر سلیمان هست کوروزشی در کار نیس

        10
        9
    2. همینی که میگی ماساژت ترک زبان هستن یعنی نه تنها باستان شناس نیستی بلکه دیپلم هم نداری اگه باستان شناس بودی میگفتی که هردوت برای مرگ کوروش چنتا روایت ذکر کرده یکیش هم مرگ طبیعی بوده کوروش تو سال های پایانی زندگیش توی جنگ شرکت نمی کرده که تومیرس بخواهد سرش از تنش جدا بکنه همین که به چنگیز میگی ادم بزرگ یعنی هیچی حالت نیست ما مثل شما پانترکا … نیستیم برو اول مدرسه بزرگسالان ثبت نام کن دیپلمت بگیر اگه بچه سال نیستی

      10
      6
    3. ترکی اون زمان در سرزمین‌های آریایی وجود نداشته ترکان و مغولان پس از تهاجم عرب به ایران هجوم آوردند! کوروش کبیر را یک فرداز قوم ماساگت آریایی کشت

      5
      5
  11. احسنت واقعا عالیی
    کاملا با این حرف که قدرت در دست کسی است که فرهنگ را کنترل کند موافق هستم .
    فقط یه نگاه بیندازید تا ببینید تمام مطالب تاریخی و فرهنگی دنیا توسط اروپایی ها قرن ۲۰ نگاشته شده
    و ما خودمان فاقد تاریخ پژوه حرفه ای بوده ایم
    حتی دانشنامه ایرانیکا را هم یه یهودی بنا کرده
    اونا این کار رو برای این انجام نمیدن که از چشم و ابرو ما خششون اومده
    بلکه میدانند قدرت دست کسی است که فرهنگ را کنترل کند
    واقعا باید تاریخ پژوهی را ملی کرد

  12. سالها معاویه و سایر خلفای اموی با هزینه درهم و دینار و بر سر منابر سعی کردند مولا امیرالمومنین را از ذهن مسلمین به عنوان صحابی و جانشین پیامبر حذف کنند ولی هیچ وقت موفق نشدند. امروز خود آنها از تاریخ حذف شده اند ولی مولا علی بر تارک آسمان اسلام و جهان می درخشد. دقیقاً سال هاست کسانی سعی می کنند کوروش را حذف کنند ولی کوروش بزرگ درخشان هست و می ماند. از زور محبوبیتش میخواهند با هر شیوه ای وجودش رو انکار کنند! (البته بیشتر استدلالهاشون رو به عقاید خودشون هم میشه کاملاً نسبت داد!)
    لطفاً كتابهاي مورخان يوناني هم عصر هخامنشيان را هم مطالعه كنيد(البته با ترجمه معتبر نه مغرضانه)؛ مثل استرابو، پلوتارک، گزنفون، هرودوت، آریستوبولوس ، آریان و…

    2
    2

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا