هشدار: شبکه‌های اجتماعی تابلوی نصب شده در خیابان
یک آسیب‌شناس مسایل اجتماعی درباره‌ی تخریب افراد مشهور در فضای مجازی و حواشی پیرامون آن، تحلیل خود را این گونه آغاز کرد که باراک اوباما – رییس‌جمهور پیشین آمریکا – با منع فرزندانش از فعالیت در شبکه‌های اجتماعی در جمله‌ای خطاب به آنها نوشته بود: زمانی که در شبکه‌های اجتماعی موضوعی را منتشر می‌کنید، این مطلب را عده زیادی می‌بینند و تصور کنید در تابلوی مدرسه یا دانشگاه مسایل خصوصی شما یادداشت می‌شود و می‌تواند در آینده و زندگی شما نقش داشته باشد! حال ممکن است در آینده بخواهید رییس‌جمهور یا سناتور شوید و گذشته‌تان می‌تواند تأثیرگذار باشد و به این ترتیب هیچ فعالیتی از فرزندان اوباما در شبکه‌های اجتماعی ثبت نشد!
سیدضیاالدین فائق در گفت‌وگو با خبرنگار انصاف نیوز در رابطه با اتفاقات اخیر برای یک بازیگر مرد و ایمیل منتشر شده از یکی از هنرمندان مطرح کشور، گفت: فراموش نکنیم که فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مانند تابلو نصب شده در خیابان هستند و باید بدانیم که هر چیزی در آن می‌نویسیم، لحظاتی بعد به نام آن فرد بصورت گسترده منتشر می‌شود، پس مجاز نیستیم هر چیزی را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنیم.
افراد خاص باید از رفتار و کردار خود مراقبت کنند
وی در پاسخ به این پرسش که «آیا برای افراد مشهور حریم خصوصی تعریف می‌شود یا خیر؟»، گفت: بطور قطع حریم خصوصی وجود دارد، اما بنده قاعده‌ای دارم به عنوان «شأن و شرف» و ممکن است از نظر شرعی بتوانم بسیاری از امور را انجام دهم، اما باید از شأن خود نیز مراقبت کنم و معتقدم افراد به محض آنکه در جایگاهی قرار می‌گیرند، باید از رفتار و کردار خود مراقبت کنند.
این پژوهشگر مسایل اجتماعی با تأکید بر این که «افراد در جایگاه‌های برجسته الگو هستند و اعمال آنها دیده و آموخته می‌شود»، اظهار کرد: به عنوان مثال یک فرد عادی در فضای مجازی می‌تواند بسیاری از امور را انجام دهد، اما بی‌تردید اگر کسی دارای جایگاهی است و می‌خواهد در آن جایگاه باقی بماند، باید از رفتار و کردار خود مراقبت کند.
افراد مشهور مجاز نیستند به هنجارها توجه نکنند!
وی درباره‌ی این که «آیا افراد مشهور باید خودسانسوری داشته و خود را از فضای اجتماعی محروم کنند؟»، گفت: به اعتقاد بنده این به هنجارهای جامعه بستگی دارد، در جامعه آمریکا، اروپا، در کشورهای عربی و جنوب شرق آسیا هنجارها با جامعه ما تفاوت دارد؛ اگر من یک ایرانی مشهور هستم و در آمریکا زندگی می‌کنم، هنجارهای آمریکا متفاوت است و می‌توانم تعریف جدیدی از مدل زندگی خود داشته باشم و در عین حال می‌توانم به آداب و رسوم و تاریخ مردم خود توجه کنم، از طرف دیگر اگر بخواهم در ایران زندگی کنم نمی‌توانم نسبت به هنجارهای جامعه بی‌توجه باشم و برای نمونه یک فوتبالیست، خواننده، بازیگر، نویسنده مشهور مجاز نیست در شبکه اجتماعی خود به هنجارهای جامعه توجه نکند.
فائق درباره‌ی رسوایی‌های رخ داده در حوزه‌های مختلف، گفت: به نظر بنده تفاوتی ندارد، وقتی وارد حوزه‌های جدی می‌شویم باید به این موضوع توجه کنیم که آینده‌ی ما می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد و به اعتقاد بنده، هر فردی که بخواهد وارد هر مسوولیت و جایگاه اجتماعی دیگر شود، باید گذشته‌ی خود را منطبق با هنجارهای جامعه بسازد.
این پژوهشگر افزود: برای مثال در اینستاگرام مشاهده می‌کنیم که افراد مسایل و تصاویر خصوصی خود را ثبت می‌کنند و پس از آنکه چنین مشکلاتی بوجود می‌آید، متوجه اشتباه بزرگ خود می‌شوند، در حالی که بسیاری از کلاهبرداری‌ها، اقدامات ضد امنیتی و… از همین شبکه‌های اجتماعی کلید می‌خورد.
وی به انصاف نیوز گفت: به هیچ عنوان مخالف فعالیت در فضای مجازی و محدود شدن نیستم، بلکه به نظر من این فضا باید فعال و پویا شود، اما به افراد آموزش دهیم که در این فضا حضور یابند و در عین حال مراقبت کنند و مطالب خصوصی خود را منتشر نکنند.
مراقب شبکه‌های اجتماعی باشید
این تحلیلگر با اشاره به رسوایی‌هایی که برای کلینتون، رییس‌جمهور اسبق آمریکا رخ داد، اظهار کرد: بزرگ‌ترین تفاوت به نظر بنده رشد و ارتقاء فرهنگ جامعه اروپا و آمریکا است، زمانی که آن اتفاق برای کلینتون رخ داد، وی متوجه نبود که ممکن است منجر به رسوایی شود، در حالی که اوباما به این موضوع توجه داشت و به خاطر دارم که اوباما در توصیه به فرزندان خود نوشته بود که مراقب شبکه‌های اجتماعی باشید.
وی ادامه داد: همچنین اوباما در جمله‌ای دیگر نوشته بود: «زمانی که در شبکه‌های اجتماعی مطلبی را منتشر می‌کنید، این مطلب را عده زیادی می‌بینند، تصور کنید در تابلوی مدرسه یا دانشگاه مسایل خصوصی شما یادداشت می‌شود و می‌تواند در آینده و زندگی شما نقش داشته باشد و ممکن است در آینده بخواهید رییس‌جمهور یا سناتور شوید و این می‌تواند تأثیر گذار باشد.» و به این ترتیب هیچ فعالیتی از فرزندان اوباما در شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد.
فائق با آسیب‌شناسی «علت اشتیاق مردم برای ورود به حریم خصوصی افراد»، گفت: به نظر بنده این نوعی موضوع روانشناختی است؛ انسان بطور کلی به کنجکاوی و جست‌وجو تمایل دارد و این ویژگی در تمام انسان‌ها وجود دارد، اما در کشور ما به علت کار کم فرهنگی، بی‌توجهی به آموزش و انتقال ضعیف مسایل فرهنگی به بدنه‌ی جامعه، متاسفانه افراد با بی‌دقتی به این مسایل توجه می‌کنند.
اولین چیزی که در تلگرام توجه می‌کنیم عکس پروفایل افراد است
وی افزود: برای نمونه زمانی که به تلگرام وارد می‌شویم اولین چیزی که به آن توجه می‌کنیم عکس پروفایل افراد است، یعنی قبل از احراز هویت به عکس افراد توجه می‌کنیم و در این رابطه یکی از تبلیغات ثابت در تلگرام این است که «می‌خواهید، بدانید چه کسانی پروفایل شما را چک کرده‌اند؟» بیششتر افراد جست‌وجوگر و کنجکاو به این موارد توجه می‌کنند و به این ترتیب با انتخاب این آگهی‌ها، نرم‌افزار خطرناکی وارد موبایل افراد می‌شود و تمام اطلاعات خصوصی آنها را به سرقت می‌برد.
باید میان تلطیف و تحریک جامعه تفاوت بگذاریم
این پژوهشگر با تأکید بر لزوم فرهنگسازی و آموزش به مردم که بدنبال مسایل خصوصی افراد نباشند، تصریح کرد: به هیچ عنوان ما حق نداریم وارد حریم خصوصی افراد شویم و عکس افراد را منتشر کنیم، بدون آنکه از واقعیت موضوع مطلع شویم. باید میان تلطیف و تحریک جامعه تفاوت بگذاریم، گاهی اوقات با انتشار یک عکس جامعه را تحریک می‌کنیم و فردی که می‌تواند فرصت جبران داشته باشد، این فرصت را از دست می‌دهد.
هنوز به نقطه‌ای نرسیده‌ایم پاپاراتزی داشته باشیم
وی درباره‌ی این که «چنین کنجکاوی‌هایی تفننی است یا با هدف خاص و تخریب انجام می‌گیرد»، به انصاف نیوز گفت: از نظر روانشناختی افرادی که کار هک و ورود به زندگی افراد را انجام می‌دهند، افراد خاص با شخصیت‌های خاص هستند. در خارج از کشور عکاس‌هایی هستند که بدنبال سلبریتی‌ها می‌روند و عکس‌های خصوصی می‌گیرند و حتی یکی از عوامل مرگ «پرنسس دایانا»، همین عکاس‌های «پاپاراتزی» بودند و تعقیب و گریز یک پاپاراتزی موجب مرگ پرنسس دایانا شد. در جامعه ما نیز این افراد وجود دارند، اما غیرحرفه‌ای‌تر، هنوز به نقطه‌ای نرسیده‌ایم که پاپاراتزی داشته باشیم، اما ممکن است این مساله در آینده بوجود بیاید، بنابراین باید از حریم خصوصی خود مراقب کنیم.
فائق با اشاره به روش‌های فرهنگسازی برای جلوگیری از این اقدامات، گفت: به نظر بنده چون سرعت مدرنیته در جامعه ما بالا است و ما از آن عقب هستیم و نمی‌توانیم به آن برسیم، باید این فرهنگسازی را از دبستان و مهدکودک‌ها شروع کنیم. آموزش و پرورش ما از این موضوع عقب است و باید از مهدکودک شروع کند، باید نسل بعد از 15 یا 16 سال را رها کند، زیرا کاری نمی‌توان کرد و این‌ها غرق در مدرنیته هستند، اما می‌توانیم از هم اکنون در مهدکودک‌ها فرهنگسازی را شروع کرده و کودکان را تحت تأثیر قرار دهیم.
انتهای پیام
